Geschiedenis H1, H2 &h3
Hoofdstuk 1 de tijd van boeren
Paragraaf 1.1 het leven van jager-verzamelaars
kenmerkend aspect: de levenswijze van jager-verzamelaars
Prehistorie: periode in de geschiedenis voor de uitvinding van het schrift (3500 v.C)
historie: periode in de geschiedenis na de uitvinding van het schrift ( ongeveer vanaf 3500 voor
christus tot nu)
Ongeschreven bronnen:
- gevonden overblijfselen
- bodemverkleuring
- jager en verzamelaars culturen van nu
De jager-verzamelaars waren nomaden: ze moesten zwerven en trekken om aan voedsel te komen.
Doordat ze moesten trekken hadden ze weinig bezittingen want alles wat ze hadden moesten ze me
kunnen dragen.
Eten:
mannen: vissen en jagen
vrouwen en kinderen: verzamelen
De jagers en verzamelaars leefden in kleine groepen. Groepsgrootte bepaald door draagkracht.
Examenvraag: waarom kan een kruik/ urn niet van jagers/ verzamelaars zijn?
1. Het was te zwaar om mee te nemen ( ze trekken rond)
2. Ze hoefde niks op te slaan, ze konden alles direct uit de natuur halen bv water
3. Ze hadden geen tijd on technieken te ontwikkelen ( ze waren alleen bezig met overleven)
De steentijd: werktuigen waren van steen:
andere materialen waren:
- hout - botten
- ivoor - huiden
Paragraaf 1.2 het ontstaan van de landbouw
Kenmerkend aspect: het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
-Ze konden in het begin nog steeds niet schrijven!
De landbouw startte in de vruchtbare halve maan -> veel rivieren stroomde over en daarom werd de
grond naast de rivier heel eg vruchtbaar
5 oorzaken voor de overgang naar landbouw:
1) granen en zaden groeide in het wild in Zuidwest Azië ( konden ze makkelijk kweken en is
betrouwbaarder en minder gevaarlijker dan jagen)
2) veel rivier in dit gebied ( water cruciaal voor landbouw)
3. Klimaatveranderingen ( zachte natte winters en milde zomers)
4. Minder grote dieren waarop gejaagd kon worden
5. Ze konden bepaalde dieren tam maken en houden.
Een revolutie is geen geleidelijk proces, het gebeurt in en korte periode met grote gevolgen. De
langzaam revolutie gebeurde heel langzaam maar wel met grote gevolgen daarom twijfelen mensen
of het een revolutie is.
1
,Landbouwculturen hadden potten omdat ze een vaste woonplek hadden, dus het was niet zwaar om
mee te nemen. Daarom hadden de jagers-verzamelaars nog geen potten en omdat ze dingen gingen
opslaan. De landbouwers konden dingen opslaan in potten en kruiken.
De graven van boeren duiden erop dat ze het belangrijk vonden om mensen te begraven want het
was zwaar werk. En ze geloofde dus in leven na de dood voor oudervereerings.
Ze begonnen met het domesticeren van dieren: tam maken van dieren.
Permanente woonplaats: (sedentaire leefwijze) gevolg: ze konden materialen gaan verzamelen ->
gevolg: verschillen in rijkdom.
Het geloof
ze begroeven mensen met waardevolle spullen. (bijvoorbeeld in hunebedden) dat duidt erop dat
mensen geloofden in leven na de dood.
Stonehenge: zonnewijzer ( heeft niks met geloof te maken)
Paragraaf 3 de eerste steden
Kenmerkend aspect: het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Het ontstaan van landbouw:
- de vruchtbare halve maan
- akkerbouw en veeteelt+ nieuwe uitvindingen
Irrigatie landbouw: kunstmatige manier van landbouw ( door de mens gemaakt, de natuur word
aangepast)
De Nijl en de Farao
Maken van kanalen en dijken-> moesten afspraken over gemaakt worden ( bijvoorbeeld over
onderhoud) dus er moest een bestuur komen ( mensen die regels en wetten maken en ook
controleren) vanaf 3100 voor Christus de eerste Farao.
In een landbouw stedelijke samenleving zijn er meerdere soorten beroepen en bij een
landbouwsamenleving zijn ze allemaal boeren.
Ontstaan van andere beroepen:
Door irrigatie landbouw konden minder mensen eten produceren voor een grotere groep
gevolg: -meer voedsel= bevolkingsgroei -mensen konden andere beroepen gaan doen
Door verschillende beroepen en specialisatie ontstaan er verschillen in de samenleving:
1. Farao
2. Hoge ambtenaren en priesters
3. Andere abtenaren schrijvers, geleerden
4. Boeren en handwerklieden
5. Slaven
In Soemerie vonden ze het spijkerschrift en de productie van brons uit.
Het schrift werd uitgevonden omdat ze dat nodig hadden voor de organisatie van steden. Hun schrift
ontstond uit tekens en streepjes (het spijkerschrift).
De Someriërs en Egyptenaren waren polytheïstisch, ze vereerde meerdere goden en ze hadden een
mythologisch wereldbeeld, waarin de wereld werd verklaard uit het handelen van goden.
2
, Hoofdstuk 2 de tijd van de Grieken en de Romeinen
Paragraaf 2.1 wetenschap en politiek in de Griekse stadstaat
kenmerkend aspect: de ontwikkeling van wetenschap en politiek in de Griekse stadstaat
150 verschillende polis: stadstaat
politiek: de kunst om een polis te besturen, veel ruzies en oorlogen
Stadstaat: stad en omringt platteland -> autarkisch= zelfvoorzienend
- eigen bestuur - eigen regels
De Atheense democratie
- Griekse stadstaten ( poleis): eigen bestuur, leger, wetten, enkele duizenden inwoners.
5 verschillende bestuursvormen:
1. Monarchie: een staat met 1 heerser
2. Aristocratie: staat waar geregeerd word door de besten
3. Oligarchie: staat geregeerd door weinigen
4. Tirannie: bestuur door tiran, wrede onderdrukking
5. Democratie: bestuur waar het volk regeert
Filosofie:
goden om onverklaarbare zaken te verklaren
door reizen in contact met andere culturen dus ook met andere goden
daardoor ontstond twijfel
andere verklaringen zoeken: in de natuur
Atheense democratie:
- directe democratie
- burgerschap was erg belangrijk
- geen slaven en vrouwen= hadden geen recht op burgerrecht
- Ekklesia (volksvergadering)
Grote sociale verschillen in Griekenland:
vrije man met burgerrecht: zonder burgerrecht:
- geboren in Athene - mannen niet in Athene geboren
- 18 jaar - vrouwen en slaven
- mag in het bestuur
Slavernij was heel gewoon in Griekenland.
Slavernij: systeem waarin mensen eigendom zijn van andere mensen
Sparta
- 2 koningen aan de macht
- militaire staat
- veel slaven die het land moesten bewerken
- Spartaanse opvoeding
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 619399. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
