Literatuur:
- C. Kelk/F. de Jong, Studieboek materieel strafrecht, Deventer: Wolters Kluwer 2019, hoofdstuk 2, par. 5-6
- J.W. Ouwerkerk, ‘Het feitsbegrip bij ne bis in idem en eendaadse samenloop. Tussen nationale uitlegging en internationale verplichtingen’, Delikt en Delinkwent 2012/47. ...
Week 10: Ne bis in idem en samenloop (3 t/m 7 mei)
Hoorcollege 10 Ne bis in idem en samenloop
Plaatsbepaling
• situatie: één feitelijke gedraging valt binnen meerdere delictsomschrijvingen
• als gevolg van ruime delictsomschrijvingen
- art. 417bis lid 1 sub a Sr = schuldheling
- art. 420quater lid 1 sub b Sr = schuldwitwassen
• als gevolg van algemene leerstukken
• voltooid delict, heeft voorafgaand uitvoeringshandelingen en
voorbereidingshandelingen
• Hoe onevenredige aansprakelijkstelling en onevenredige bestraffing te
voorkomen?
- beginsel van ne bis in idem => dubbele bestraffing
- samenloopregeling => onevenredigheid van straffen voorkomen
Ne bis in idem
Belang van het feitsbegrip
• verscheidene perspectieven mogelijk:
- feitelijk perspectief => één gedraging
- normatief perspectief => gedraging(en) plaatsen in strafrechtelijke betekenis en
juridisch handelingsbegrip hanteren (= welk rechtsbelang een strafbepaling
beoogt te beschermen)
- gecombineerd perspectief
• naar geldend recht: gecombineerde toetsingsmaatstaf
- invulling in het kader van ne bis in idem en samenloop is niet hetzelfde
1
,Feitsbegrip in de context van het ne bis in idem-beginsel
• het beginsel van ne bis in idem
• art. 68 Sr => alleen betrekking op strafrechtelijke gewijsden en moet gaan om
onherroepelijke uitspraken => nationaalrechtelijke ne bis in idem bepaling
bescherm al tegen onherroepelijke uitspraken uit andere landen
• verbod op dubbele berechting/vervolging/bestraffing
• uitgangspunt van een behoorlijke strafrechtspleging
• thans bovendien een fundamenteel recht (art. 50 Grondrechtenhandvest EU)
• in EU verband: beginsel van wederzijdse erkenning (in Duitsland vervolgd, dan
niet opnieuw in Nederland vervolgen; erkenning van strafrechtelijke berechting in
andere EU-landen)
Welk feitsbegrip ne bis in idem?
• HR gecombineerde toetsingsmaatstaf
- feitelijke maatstaf staat voorop
- juridische factoren worden meegewogen (strekking van strafbepaling; welk
rechtsgoed beoogt bepaling te beschermen) => dienen als vangnet als een
feitelijke maatstaf tot onaanvaardbare uitkomsten leidt
• betekenis voor art. 313 Sv [mogelijkheid voor OM om tenlastelegging te wijzigen]
- alleen wanneer na wijziging nog sprake is van hetzelfde feit
• relevantie Europese rechtspraak
- EHRM => invloed op rechtspraak => art. 4 Protocol 7 EVRM
- uitlegging van ne bis in idem als feitelijke benadering [identical facts or facts
which are substantially the same]
- HvJEU => bij art. 50 Handvest => NL gebonden aan HvJEU voor uitlegging
EU-recht
- uitlegging van ne bis in idem als feitelijke benadering [vraag of sprake is van
een geheel van feiten die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn?]
• Maatstaf HR verenigbaar met Europese maatstaven?
2
, Samenloop
Feitsbegrip in de context van de samenloopregeling
• de samenloopregling
• betrekking op de straftoemeting
• art. 55 t/m 57 Sr
• tweeledig doel
• van toepassing bij gelijktijdige berechting meerdere strafbare feiten
• drie vormen van samenloop
1. meerdaadse samenloop (art. 57) = meerdere delictsomschrijvingen
toepasselijk => meerdere feiten die als opzichzelf staande handelingen
kunnen worden beschouwd
• meerdere verwijten
• op zichzelf staande handeling
• beperkt cumulatiebeginsel => strafmaximum verhoogd met 1/3e
2. eendaadse samenloop (art. 55) = feit valt in meer dan 1 strafbepaling
• alleen het zwaarste strafmaximum geldt
• absorptiebeginsel => ene bepaling slokt de andere op
3. voortgezette handeling (art. 56) = elkaar in tijd opvolgende gedragingen die
zo nauw samenhangen dat ze moeten worden beschouwd als voortgezette
handeling
• alleen het zwaarste strafmaximum geldt
• absorptiebeginsel => ene bepaling slokt de andere op
=> ne bis in idem is gericht tot het Openbaar Ministerie
=> bij ne bis in idem gaat het om ongelijktijdige berechting
=> samenloopregeling is gericht tot de rechter
=> bij samenloopregeling gaat het om gelijktijdige berechting
Welk feitsbegrip bij samenloop?
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noawammes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
