Wat is materieel strafrecht?
a) strafbaarstellingen
• bevatten delictsomschrijving + sanctienorm
- alleen delictsomschrijving bevat bestanddelen (deze moeten bewezen worden)
• opgedeeld in misdrijven (boek 2 Sr) en overtredingen (boek 3 Sr)
- heeft gevolgen voor strafrecht; subjectieve bestanddelen als opzet en schuld alleen in
misdrijven
- drukt de ernst van het strafbare feit uit
- correspondeert met het onderscheid tussen wetsdelicten (die beogen de samenleving
te ordenen) en rechtsdelicten (zijn delicten die ook zonder wetgeving als onrechtmatig
zijn te beschouwen)
- culpoze en doleuze delicten
- krenkingsdelicten (strafbaarstelling van gedragingen waarvan kwaad al is geschiedt)
en gevaarzettingsdelicten (strafbaarstelling van gedragingen die gevaar kunnen
veroorzaken)
- commissie- en ommissiedelicten
- formeel en materieel omschreven delicten
• nadere onderscheidingen mogelijk
b) algemene leerstukken van strafrechtelijke aansprakelijkheid
c) sanctierecht (aldus Kelk/De Jong)
• in formele strafrecht is bepaald wat er met een materieel strafrechtelijk feit moet gebeuren
• opportuniteitsbeginsel = van geval tot geval beslissen of vervolgen van strafbaar feit
opportuun is
• verschillende invullingen van dezelfde begrippen in andere rechtsgebieden
Bronnen materieel strafrecht
1) internationale verdragen
• verdragen die Nederland verplicht strafbaar te stellen
• witwassen, mensenhandel, cyber crime
• verdragen die Nederland verplichten bij strafvorderlijk optreden bepaalde rechten te
waarborgen
• bekendste voorbeeld is EVRM, maar ook EU Grondrechten Handvest
,2) EU-regelgeving
3) Nederlandse wet: commuun (in wetboek Sr) en bijzonder strafrecht (wet economische
delicten, wet wapens en munitie)
4) nationale en internationale rechtspraak
• EU-hof van justitie = uitleggen van normen die in richtlijn Nederland verplichten
bepaalde vormen strafbaar te stellen
betekenis van bronnen
• primaat van de wet —> via art. 1 Sr = legaliteitsbeginsel (ook gecodificeerd in EVRM en
EU Grondrechten Handvest) & codificatiegebod uit de Grondwet
• primaat van het wetboek van strafrecht
• in praktijk ook invulling door de rechter
Nederlands strafrecht 1886-heden
• tot 1886: Franse Code Pénal van kracht
• 1886: inwerkingtreding nieuw nationaal wetboek van strafrecht
• juryrechtspraak afgeschaft
• gekenmerkt door eenvoud, rechterlijke interpretatie- en straftoemetingsvrijheid en
terughoudendheid (liberaal)
Behouden gebleven sinds 1886
• algemene leerstukken niet/nauwelijks gedefinieerd; nadere uitwerking overgelaten aan de
rechtspraak
• tweedeling tussen misdrijven en overtredingen
• grote straftoemetigsvrijheid voor de rechter
ontwikkelingen sinds 1886
• opkomst moderne richting
• proportionele vergelding als grondslag van de straf; in straftoemeting zelf doelen
verwezenlijken = vereniging van moderne en traditionele richting
• met name voor rechtvaardiging voor straffen
• in moderne richting meer aandacht voor persoon van de verdachte
• hangt samen met doelen van straffen
- speciale preventie
- generale preventie
- reparatie
• toegenomen invloed andere disciplines
, • criminologie, psychiatrie; menswetenschappen
• nieuwe vormen van criminaliteit
• internet
• internationalisering en Europeanisering
• heden = nadruk op veiligheid <— te maken met strafklimaat
belangrijke veranderingen
• vaak ofwel op EU-niveau ofwel op internationaal niveau ontwikkeld
• positieve verplichtingen op grond van EVRM
• invloed bovennationaal recht, met name EU-recht
• plicht tot conforme interpretatie
• rechtspraak Hof van Justitie
• strafbaarstelling van de voorfase
• strafbare voorbereidingshandelingen
• gevaarzetting steeds meer op de voorgrond (gaat niet meer alleen op verwezenlijkte
kwaad; past bij algemene nadruk op preventie en veiligheid)
• veranderde opvatting daderschap
• naast fysiek ook functioneel daderschap (niet voorkomen van handelen van anderen)
• strafbaarheid van de rechtspersoon
• forse groei bijzondere strafwetgeving
• mede onder invloed van EU-regelgeving en internationaal recht
• gelede normstelling
Criteria voor strafbaarstelling
• schadebeginsel
• nu ook gevaar voor schade
• schending van rechtsbelangen
• strafbaarstelling van gedrag alleen gerechtvaardigd als rechtsbelang wordt geschonden
(leven, lichamelijke integriteit)
• Strafbaar gedrag is menselijk gedrag; ontmenselijken van daders zou dit miskennen
• “wie de misdadiger als mens eerbiedigt en werkelijk verantwoordelijk houdt, biedt de
misdadiger de gelegenheid het verloren vertrouwen opnieuw te verdienen” (Pompe)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noawammes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
