Adaptatie Week 1 fysiologie
Wat is Adaptatie? Adaptatie is aan passen. Bij het menselijk lichaam: het vermogen zich aan te passen aan
wisselende omstandigheden.
Fysiologie en adaptatie: regelmechanisme voor herstel/handhaven homeostase.
Neuraal: Endocrien:
Effect hormoon: effect op organen Je bent altijd in actie of in rust.
Stimuleren hormoon: tussen stapje zorgt dat de
andere klieren effect hormoon afgeven.
Vegetatieve neuronaal (vegetatieve deel van endocrien stelsel (hormonen)
regelsystemen zenuwstelsel)
Signaal stoffen neurotransmitters Hormonen
vervoer Elektrische impulsen via zenuwvezels Klieren (aansturing neuronaal en
hormonaal), vervoer via bloedstroom
Snelheid + Heel snel systeem en een kort Bloed stroomt veel langzamer dan
effect effect(snelle afbraak). impulsen! Dus langzaam systeem, maar
Korte termijn heeft ook een langer effect dan het
neuronale regelsysteem
Bereik Specifiek/selectief, gaat naar 1 gebied Meerdere organen en niet specifiek
overig ortho)sympatisch: van rust actie adaptatie bij actie én rust/herstel
Parasympatisch: herstel na actie
Hypothalamus, coördinatie van de vegetatieve regelsystemen.
• Centraal regelcentrum,
– Honger/dorst – Endocriene invloed op
– Warmte/koude hypofyse(pituitary gland)
– Dag/nacht ritme
• Afferente input van de cortex, hersenstam en het limbisch systeem
• Efferente banen via RM en ganglia richting doelorganen
• aard van proces
– snelheid van adaptatie – lange/korte termijn
– lokalisatie
Endocriene systeem:
Hypofyse bestaat uit 2 delen:
- adenohypofyse - neurohypofyse
De hypofyse heeft stimulerende hormonen:
Glandotrope: deze stimuleert de klieren en zorgt er door deze stimulatie voor dat zij een effector hormoon
afgeven( bv. Schilkier, nier, bijniermerg/schors, schildklier etc.)
Effecthormonen: vb. groeihormoon, er zijn vele soorten geen stimulerend hormoon
releasing factors/releasing hormones(RH): hormoon van hypothalamus naar hypofyse.
Endocrien systeem:
,Sturing vegetatieve processen:
Sympathicus: Actie, adrenaline (hormoon) en noradreline(neurotransmitter)
Parasympathicus: rust, acethylcholine(neurotransmitter) vaak te vinden in motorunits.
Hartslag dimmen, normaal: 100slagen p/m, lichaam 60/70 slagen p/m. Hormoon wat hier bij vrij kan
komen: bv. Groeihormoon.
Feedback mechanisme
, Sympathisch systeem:
Primaire neuronen: Actie
- hypothalamus
- medulla oblongata. RM cornu laterale
preganglionaire vezels: synaptische vezels die die van het RM naar de ganglia lopen.
Deze zijn gemyeliniseerd dus wit gekleurd.
postganglionare vezels: na overschakeling op de preganglionaire vezels verlaten ze de
ganglia en innerveren de doelorganen. Ongemyeliniseerd dus grijs gekleurd.
Parasympatisch systeem: Rust/herstel
Primaire neuronen: hypothalamus
• (lange) preganglionaire vezels:
– hersenstam n.vagus
– sacrale RM via spinale zenuwen
• (korte) postganglionaire vezels
– op/naast doelorgaan
• neurotransmitter:
– acetylcholine
– effect op inwendige organen,
pupil, traan, speekselklier
groen = acetylcholine
Vegetatief zenuwstelsel:
Autonome(vegetatieve) ZS: vooral homeostase. Stimuleren van processen voor
aanpassen homeostase bij rust en inspanning
Parasympatisch:
- oorsprong: hersenstam en sacrale ruggenmerg
- Rust, ook wel trofotrope functies
- Katabool:
Sympathisch:
- oorsprong: thoracale segmenten + ½ cervicale + 2/3 lumbale segmenten
- Actie, ook wel ergotrope functies
- Anabool:
Trofotrope functies: functies die de overhand hebben als de persoon in rust is. Vooral herstel en opbouw
processen.
Ergo trope functies: houd in dat orgaansystemen die ten diensten staan van energielevering worden
gestimuleerd andere worden afgeremd.
sympathische deel parasympathische deel
– hartslag ↑ – hartslag ↓
– bloeddruk ↑ – bloeddruk ↓
– vasodilatatie spieren – geen effect op spieren en huid
– vasoconstrictie huid – pupilvernauwing
– pupilverwijding – organen ↑
– organen ↓
Receptoren:
• op doelorganen
• prikkeloverdracht van postganglionaire sympathische vezels
• adrenerge receptoren ((nor)adrenaline)
• effect afhankelijk van type receptor (α of β)
– α-receptoren : bv remming actie darmen
– β-receptoren: bv stimulatie hartslag
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sanderbouwie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.