Cardiovasculair stelsel / Circulatiestelsel
1.Bloed
Functies van bloed
- Transport
- Bescherming
- Beïnvloeding:
o Vochtverdeling
o Zuurtegraad
o Lichaamstemperatuur
Transport
Vanuit het bloed (t.h.v. capillairen/haarvaten) naar tussencelvocht, naar de cellen.
- Voedingsstoffen
o Glucose
o Aminozuren
o Vetzuren
o Vitamines
- O2
Doorsnede haarvat: endotheelcel
Vanuit de cellen, naar het tussencelvocht, naar het bloed.
- Afvalstoffen
- CO2
Vanuit cellen, naar tussencelvocht, naar bloed, naar tussencelvocht, naar cellen.
- Hormonen
Opmerkingen bij transport:
- In de cel: glucose + O2 CO2 + H20 + energie
Energie = ATP + warmte
- Transport via het bloed:
o Glucose= belang van goede glycemie
o O2 wordt vooral gebonden aan Haemo globine (=Hb) in de R.B.C.
o CO2 = koolzuurgas
o CO2 + H2O H2CO3 H+ + HCO3-
o Hoeveelheid CO2 bepaalt mee de zuurtegraad van het bloed
Bescherming
Op 2 vlakken:
- Bloedstolling (snee die bloed, stopt na tijd door stolling)
- Afweer
o Aspecifieke afweer = algemene reactie tegen alle binnendringers
Bv. op knie gevallen, wordt dik
o Specifieke afweer
Bv. griepvirus, antistoffen voor griepvirus (werkt niet bv voor covid-19)
Invloed op vochtverdeling
Evenwicht tussen vloeistoffen in capillairen, in tussencelvocht, intra-cellulair vocht.
In capillairen en tussencelvocht = extracellulair.
Vaso constrictie (samentrekken vat, bloedvat) minder bloed naar bepaalde organen
Vaso dilatie (uitzetting vat, bloedvat) meer bloed naar bepaalde organen.
16
,Invloed op zuurtegraad
Zuurtegraad bloed (normaal = 7,35 – 7,45)
- Na HCO3: buffer in bloed
- Bij overmaat aan H+
CO2 + H2O H2CO3 H+ + HCO3-
- Gevolg: CO2 stijgt in bloed
- CO2 stijging prikkelt ademhalingscentrum:
Sneller en dieper ademen: CO2 daalt
H2CO3 daalt H+ daalt
Invloed op lichaamstemperatuur
- Te warm volgens thermo regulerend centrum vaso dilatie t.h.v. huid
o Bloed is warmer dan buitenlucht
o Meer bloed aan oppervlakte: afkoelen (warmteafgifte)
- Te koud volgens thermo regulerend centrum vaso constrictie t.h.v. huid
o Bijhouden van warmte
Koud = bleker
Warm = roder
Samenstelling bloed
Het vloeistofgedeelte:
- Plasma: bloed zonder cellen, hoofdzakelijk uit water
Vloeistof nadat men cellen heeft laten bezinken (in tube)
- Serum: bloed zonder klonter
Vloeistof nadat men bloed heeft laten stollen
o Bij stollen wordt fibrinogeen uiteindelijk omgezet in fibrine: netwerk van draden dat
bloedcellen gevangen houdt:
o Klonter = cellen + fibrinedraden
- DUS: serum = plasma zonder stollingsfactoren
Klontervorming = thrombus, bestaat uit cellen, gevangen in een fibrinenetwerk.
De cellen van het bloed:
- Erytrocyten = RBC O2 transport
- Leukocyten = WBC afweer / immuniteit
- Trombocyten = bloedplaatjes hemostase (bloedstelping): klonteren samen tot trombocytenprop
(aggregatie) en kleven aan bloedvatwand; intiëren stolling (coagulatie)
Aanmaak bloedcellen
= hemopoëse
Alle bloedcellen aangemaakt in rode beenmerg = dik bloed
- In platte beenderen
o Vooral het sternum = borstbeen
o Heupkammen
o Schedelbeenderen
Leukocyten
Indeling:
- Granulocyten
o Eosinofiel korrels hebben graag zure kleurstof (eosine) en kleuren aldus rood in labo.
o Basofiel korrels hebben graag basische kleurstof en kleuren blauw in labo
o Neutrofiel korrels zijn neutraal van kleur = ettercellen = fagocytose van bacteriën
etterige ontsteking = bacteriële infectie
- Monocyten (duidelijke kern uit 1 blok)
o Fagocytose
17
, - Lymfocyten
Vermeerdering boven 10000/mm3 = leukocytose ontsteking & infectie
Vermindering onder 5000/mm3 = leukopenie HIV
Agranulocytose = sterke vermindering van aantal gekorrelde WBC
Neutrofielen
Functie:
- Bescherming van lichaam tegen binnendringend vreemd materiaal, vooral microben
- Verwijderen van afval (celresten)
Aangetrokken door chemotoxines van beschadigde cellen (ontstekingsreactie)
- Zeer mobiele cellen; via diapedese door capillaire wand naar aangetast gebied
Fagocytose van microben (verteerd door lysosomen) ; “microfagen”
- Verantwoordelijk voor pus (etter) vorming
Samenstelling pus: dode weefcelcellen, dode en levende microben, dode fagocyten
Aantal stijgt bij: microbiële infectie, ontstekingen, weefselletsel, leukemie, eind zwangerschap,…
Vormen meerderheid van leukocyten.
Ontsteking = reactie v.h. lichaam op beschadiging van cellen
Infectie = micro-organismen vermenigvuldigen zich en richten schade aan
Eosinofielen
Komt vaak voor bij allergische ontstekingen.
Basofielen
Belangrijke rol bij allergische reacties (histamine).
Granulen (korrels): heparin (anticoagulans), histamine (ontstekingsagens)
Agens = stof
Degranulatie (ledigen van blaasjes en vrijgeven van korrels) door binding met allergeen
allergeen = vreemde stof die overgevoeligheidsreactie kan uitlokken
Sterk gelijkend op mestcellen:
komen voor is weefsels
18
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studenttmhs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.