Inleiding en Probleemanalyse
In 2019 is een petitie gehouden om aandacht te trekken voor het feit dat zorgprofessionals in hun basisopleiding meer kennis aangeboden zouden moeten krijgen over suïcidepreventie. Uit deze petitie bleek dat zorgprofessionals onvoldoende kennis aangeboden krijgen in hun basisopleiding over suïcidepreventie en het voeren van gesprekken over suïcide (Kerkhof & Stichting, 2019).
Verpleegkundigen hebben in een onderzoek aangegeven dat zij in het contact met patiënten die een tentamen suïcide hebben gepleegd verschillende knelpunten ervaren, zoals onvoldoende tijd, kennis en vaardigheden om het suïcide risico in te schatten en in gesprek te gaan met de patiënt over suïcidale gedachten (Mérelle, Boerema, Van Der Linden & Gilissen, 2018), ook blijkt uit verschillende onderzoeken dat verpleegkundigen werkzaam in een somatisch medische context zich niet professioneel competent voelen in het begeleiden van patiënten met suïcidale gedragingen (Vedana et al.,2017).
Verpleegkundigen die geen les hebben gehad of ervaring hebben in het omgaan met deze groep patiënten, hebben in vergelijking met verpleegkundigen die dit wel hebben, vaker een negatieve houding jegens deze patiëntengroep. (Sun, Long, Huang & Chiang, 2011; Vedana et al, 2017; Ross & Goldner, 2009). Relevantie:
Recent onderzoek naar de huidige kennis en vaardigheden van verpleegkundigen in het bieden van zelfmanagementondersteuning aan patiënten met suïcidale gedragingen en de omgang van verpleegkundigen hiermee in een somatisch medische context ontbreekt totop heden. Met dit onderzoek wordt verwacht te kunnen achterhalen wat de ervaringen zijn van verpleegkundigen met betrekking tot suïcidale gedragingen en wat verpleegkundigen die zorg verlenen aan deze patiëntengroep nodig hebben om adequate zorg te kunnen verlenen.
Daarnaast is er tijdens het onderzoek ruimte om te achterhalen wat een verpleegkundige op persoonlijk vlak nodig heeft wanneer hij/zij een dergelijke situatie meemaakt. Op deze manier kan ingegaan worden op mogelijkheden voor praktijkverbeteringen, zowel op de opleiding als in de instelling, waardoor er voor de patiënt een betere zorgomgeving gecreëerd wordt. Hierbij staan veiligheid, goede kennis en het bijdragen continuïteit van zorg voorop.
Doel- en vraagstelling
Doelstelling Het doel van deze studie is het verkrijgen van inzicht in de ervaringen en behoeften van somatisch georiënteerde verpleegkundigen, die patiënten met suïcidale gedragingen begeleiden en ondersteunen. Met de verkregen informatie wordt een aanbeveling gedaan om de kennis en vaardigheden van somatisch georiënteerde verpleegkundigen in het werk met patiënten met suïcidale gedragingen te verbeteren. Hoofdvraag Op welke manier gaan somatisch georiënteerde verpleegkundigen om met het ondersteunen en begeleiden van patiënten met suïcidale gedragingen? Methode
In dit kwalitatieve onderzoek is er getracht inzichten te verkrijgen in ervaringen, problemen en tekorten die (leerling)verpleegkundigen op somatische afdelingen ervaren met betrekking tot patiënten met suïcidale gedragingen. Hierbij is er gekozen voor het verzamelen van data via interviews. Wegens de huidige situatie rondom COVID-19 is de doelgroep van het onderzoek tussentijds veranderd. Waar eerst verpleegkundigen werkzaam in een somatische setting geïnterviewd zouden worden, is ervoor gekozen om ook medestudenten van de HBO-V te interviewen. De doelgroep betrof 6 personen, waarvan 2 verpleegkundigen en 4 leerling-verpleegkundigen. Er is gekozen voor een semi-gestructureerde interviewstijl, waarbij er gebruik is gemaakt van een vragenformat, waarbij er ruimte was om door te vragen. Afgenomen interviews zijn getranscribeerd en gecodeerd. Door het samenvoegen van bijpassende codes zijn thema’s voortgekomen, welke zijn uitgewerkt in een codeboom. De hoofdvraag en deelvragen waren de leidraad voor de gekozen thema’s. Ethiek is gehonoreerd door het anonimiseren van gegevens en het consentformulier. Kwaliteit wordt gewaarborgd door de passende doelgroep en het zorgvuldig uitvoeren van het onderzoek zodat resultaten betrouwbaar zijn. Tevens wordt het onderzoek opgestuurd en beoordeeld door de projectleider. Resultaten
Probleemstelling: In 2019 is doormiddel van een petitie onder aandacht gebracht dat zorgprofessionals onvoldoende kennis aangeboden krijgen in hun basisopleiding over suïcidepreventie en het voeren van gesprekken over suïcide (Kerkhof & Stichting, 2019). Tot op heden is er weinig onderzoek gedaan naar de kennis en vaardigheden van verpleegkundigen die ondersteuning bieden aan patiënten met suïcidale gedragingen en daarnaast hoe verpleegkundigen persoonlijk hiermee omgaan. Uit de literatuur is gebleken dat er bij de somatisch georiënteerde verpleegkundigen vaak kennistekort, handelingsverlegenheid of een negatieve houding heerst tegenover patiënten met suïcidale gedragingen. Er wordt duidelijk dat verpleegkundigen met een negatieve houding naar patiënten met suïcidale gedragingen vaak geen ervaring of training bij suïcidale gedragingen hebben gehad. Door een tekort aan training, ontstaat een lagere professionele bekwaamheid in de omgang met suïcidaal gedrag, wat vervolgens het negatieve gedrag versterkt (Giacchero Vedana et al., 2017a). Dit ligt niet alleen aan de verpleegkundigen zelf, maar er is vaak vanuit de institutie geen ondersteuning gegeven aan het uitvoeren van trainingen en permanente educatie (Fontão et al., 2018). Uit het praktijkonderzoek blijkt dat verpleegkundigen en verpleegkundigen in opleiding ervaren dat er te weinig aandacht is voor het onderwerp suïcidale gedragingen. Verpleegkundigen geven aan kennistekort en een niet-bekwaamheidsgevoel te ervaren, hierbij geven zij aan behoefte te hebben aan (bij)scholing op het gebied van informatie over het onderwerp suïcidale gedragingen. Ook is er behoefte aan trainingen, hoe te handelen in bepaalde situaties, hoe gesprekstechnieken toe te passen, wanneer aan de bel te trekken. Verder is er behoefte aan het leren om te gaan met ervaringen vanuit de somatische georiënteerde verpleegkundige op het persoonlijk emotionele vlak. Conclusie
Er wordt onvoldoende kennis ervaren doordat er gedurende de opleiding onvoldoende aandacht is besteedt aan het onderwerp psychiatrie, in bijzonder suïcidaliteit. Er is behoefte aan kennisverbreding en duidelijkheid over richtlijnen, handvatten en protocollen.
Ook moet er meer aandacht zijn voor de hoge werkdruk en nazorg voor alle betrokkenen, om te kunnen reflecteren en begeleiding te kunnen krijgen. Namen (studentnummer)
In opdracht van … – IVGPSY01P4 – 25-01-2021Verpleegkundige ervaringen met suïcidaal gedrag Literatuur
Fontão, M. C., Rodrigues, J., Lino, M. M., Lino, M. M., & Kempfer, S. S. (2018). Nursing care to people admitted in emergency for attempted suicide . Revista Brasileira de Enfermagem, 71(suppl 5), 2199–
2205. Doi: 10.1590/0034-7167-2017-0219 Kerkhof, A., & Stichting, I. (2019). Suïcides voorkomen met opleiding van artsen en hulpverleners/ Petities.nl . Geraadpleegd op 7 oktober 2020, van https://voorkomensuicide.petities.nl/ Mérelle, S. Y . M., Boerema, I., Van Der Linden, M. C., & Gilissen, R. (2018). Issues in emergency care for people who attempted suicide . Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 162. Geraadpleegd op 30 september 2020, vanhttps://www.researchgate.net/publication/326377498_Knelpunten_in_SEH-zorg_voor_suicidepogers Ross, C. A., & Goldner, E. M. (2009). Stigma, negative attitudes and discrimination towards mental illness within the nursing profession: a review of the literature. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 2009, 16, 558–567. Doi: 10.1111/j.1365-2850.2009.01399.x Sun, F.-K., Long, A., Huang, X.-Y ., & Chiang, C.-Y . (2011). A quasi-experimental investigation into the efficacy of a suicide education programme for second-year student nurses in Taiwan. Journal of Clinical Nursing, 20(5–6), 837–846. Doi: 10.1111/j.1365-2702.2010.03503.x Vedana, K. G. G., Magrini, D. F., Zanetti, A. C. G., Miasso, A. I., Borges, T. L., Dos Santos, M. A. (2017). Attitudes towards suicidal behaviour and associated factors among nursing professionals: A quantitative study . Psychiatric and mental health nursing, 24(9-10), 651-659. doi: 10.1111/jpm.12413 Aanbeveling
Aan zowel hogescholen als zorginstellingen wordt aanbevolen om:
- Meer informatie verstrekken aan studenten over het onderwerp psychiatrie en suïcidaliteit om kennis en vaardigheden te vergroten.
- Meer trainingen aanbieden met simulatiepatiënten om geleerde kennis toe te kunnen passen.
- Meer aandacht besteden aan richtlijnen, handvaten en protocollen.
- beroep op collega's voor nazorg en reflectie