1ste college – Benigne afwijkingen van het
mondslijmvlies
Mondonderzoek:
• Kijk goed in alle slijmvliezen, kijk ook goed in de omslagplooi en laat de patiënt ook
even de tong uit steken zowel naar buiten als naar het gehemelte als naar links en
rechts.
• Wanneer je de tong inspecteert, neem dan de tijd om een gaasje te pakken en op
deze wijze de tong goed naar voren te trekken omdat er soms afwijkingen helemaal
achter op de tong zich bevinden.
• Palpatie is ook een belangrijk onderdeel van het mondonderzoek. Wanneer je
palpeert, leg dan ook een vinger onder de kaak zodat je bi-manueel palpeert (zodat
je meer grip hebt op de structuren die je in de mondbodem aan het voelen bent. Bij
palperen is het van belang dat je een eventuele afwijking, bijv een slijmvlies defect,
goed voelt of er sprake is van induratie (= dat het hard voelt en verbonden is met de
onderlagen), dat zou in zo een geval kwaadaardig kunnen zijn want het weefsel is
bezig om zich in de diepere lagen te infiltreren.
Waar gaan we het over hebben:
• Witte afwijkingen
• Rode afwijkingen
• Ulceraties
• Zwellingen/verhevenheden
• Pigmentaties
,Witte afwijkingen
Leukoplakie
• Witte, niet afschraapbare afwijking van het mondslijmvlies, die niet gedefinieerd kan
worden als zijnde een andere diagnose.
• Wordt uitgebreid toegelicht in het hoofdstuk: premaligne afwijkingen van het
mondslijmvlies
Dus op het moment dat je een witte afwijking NIET kan diagnosticeren dan gaat het om
leukoplakie. Dit is heel belangrijk om te beseffen.
Morsicatio buccarum
Op de afbeelding zie je aan de
binnenzijde van de wangslijmvlies
verhoorning. Dus de witte afwijking
‘’verhevenheden’’ dat is eigenlijk
hyperkeratose, zoals je ilt op je huid
ontwikkelt, een verhoorning van het
slijmvlies in de mond. En hier gaat het
dus om morsicatio buccarum. Morses
betekend bijten in het Latijns en buccarum betekend wang. Dus het gaat hier eigenlijk om
wangbijten. Belangrijk bij deze afwijking is dat het eigenlijk altijd bi-lateraal (= aan beide
kanten) voor komt. Het kan zowel bewust als onbewust voor komen. Vaak zie je wel dat
mensen die dit hebben vaak in de anamnese tekenen van stress vertonen of dat er sprake is
van een psychiatrische aandoening. Voor deze afwijking is geen behandeling noodzakelijk
maar wat je wel kan overwegen – omdat het zich precies in de occlusievlak bevindt – is om
een opbeetplaatje aan te bieden voor ’s nachts.
Stomatitis nicotina
Dit wordt ook wel het rokers palatum genoemd. We zien
dit vaak bij rokers, er treedt een verandering op van het
gehemelte en als je goed kijkt zie je in de witte
afwijkingen allemaal rode puntjes zitten. De rode puntjes
zijn ontstoken uitvoergangen van speekselkliertjes die
zich over het gehemelte bevinden. Dit komt met name
voor bij mannen boven de 45 jaar die roken. Het is niet
zozeer de tabaksrook of de nicotine die dit veroorzaakt
maar door de warmte/hitte die vrijkomt. Wanneer een
patiënt stopt met roken dan verdwijnt deze afwijking na
enkele weken.
, Candidose
Dit wordt veroorzaakt door de candida
albicans, dit is een commensale schimmel.
Commensaal wil zeggen dat het een
‘’gewone’’ schimmel is die bij heel veel
mensen voor kan komen. Uit onderzoek is
gebleken dat bij 40% van de hele bevolking
candidose gevonden wordt in de mondholte.
Je loopt zo een afwijking op omdat er
dergelijke omstandigheden zijn waardoor zo
een schimmel de overhand krijgt en dat wordt
het een soort pathogeen en kan het
oppervlakkige infecties van het slijmvlies
veroorzaken.
• Mogelijke oorzaken zijn bv. chronische
irritatie van het mondslijmvlies, een
slechte mondhygiëne, een hele droge mond, radiotherapie en rokers.
• Iatrogene oorzaken, denk bv. aan een antibioticakuur want hierdoor verdwijnen niet
alleen slechte bacteriën maar ook de goede. Je kan je voorstellen dat een candida
albicans (wat een schimmel is) en niet door het antibioticum wordt aangevallen –
want een antibioticum valt bacteriën aan – dat de candida albicans de overhand
krijgt. Hetzelfde geldt voor chemokuur.
• Behandeling: als eerst de oorzaak wegnemen. De 2de stap is eventueel antimitoticum
(= anti-schimmel) voorschrijven. Denk hierbij aan bv aan nistatine.
Candidose noemen we ook wel ‘’diseise of the diseased’’
Candidose heeft veel verschillende vormen, waaronder:
• Pseudomembraneuze
• Erythemateuze
• Stomatitis prothetica
• Chronische hyperplastische
• Mucocustane
• Cheilitis angularis
• Glossitis rhombica mediana
Voor alle vormen van candidose kan er – indien patiënten er echt klachten van hebben –
medicatie voorgeschreven worden. Dus zowel voor de pseudomembraneuze variant,
erythemateuze variant en voor cheilitis angularis kun je een antimicoticum voorschrijven.
Eigenlijk hebben patiënt al vanaf het moment dat ze bij jou in de stoel komen er al last van.
Ook is het belangrijk om bij de cheililitis angularis variant aan de patiënt te adviseren om de
prothese ’s nachts in chloorhexidine te leggen want vaak zit de schimmel op de prothese.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mondzorgkundenl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.