AFP F4
Les 1 – Opbouw zenuwstelsel
Leerdoelen:
1. Vat de basale opbouw van het zenuwstelsel samen;
Centrale zenuwstelsel → hersenen (encephalon) en ruggenmerg (medulla spinalis)
Integreert en coördineert de verwerking van sensorische informatie en het doorgeven van
impulsen naar de spieren.
• Truncus cerebri (hersenstam) van boven naar onder:
o Mesence phalon (middenhersenen)
o Pons
o Medulla oblongata (verlengde merg)
• Diëncephalon (tussenhersenen)
o Thalamus
o Hypofyse
o Hypothalamus
Perifere zenuwstelsel → zenuwweefsel buiten het CZS
Zorgt voor alle communicatie tussen het CZS en de rest van het lichaam.
Grens tussen CZS en PZS = hersenvliezen.
• Hersenzenuwen (12)
o Somatisch
, o Autonoom
• Spinale zenuwen (31)
o Somatisch
o Autonoom
• Sympathische grensstreng → zenuwen van het sympathische zenuwstelsel
o Autonoom
Somatisch (willekeurig) → onder invloed van de wil
Autonoom (onwillekeurig) → niet onder invloed van de wil
2. Legt uit wat een neuron is en deelt deze in naar functie;
Het zenuwweefsel bestaat uit 2 soorten cellen; neuronen en gliacellen.
Neuronen → bij alle neutrale functies communiceren neuronen zowel onderling als met
andere celtypen = prikkelgeleiding
- prikkelopvang uit de periferie → naar centrale systeem
- prikkels genereren in centrale deel → doelorgaan
- prikkels doorschakelen
Geen vermogen om te delen.
Algemene structuur van neuronen:
Een neuron bestaat uit:
- Een cellichaam → grote, ronde celkern met een opvallend kernlichaampje.
, Het cellichaam bevat de organellen.
- Meerdere dendrieten → opvangen binnenkomende signalen
o Grote aantallen
o Nemen prikkels op en geven door naar kern
o Prikkel transport na overschrijding drempelwaarde
- Één lang axon → geleidt uitgaande signalen in de richting van een of meer
synapsknoppen. Bij elke synapsknop communiceert het neuron met een andere cel
Ergens langs het axon kan zich een collaterale tak afsplitsen. Aan de uiteinden van
elke vertakking bevindt zich een synapsknop of axonuiteinde.
▪ Gemyeliniseerde / ongemyeliniseerde
➢ omgeven door myelineschede, isolatielaag rijk aan vetten = witte kleur
➢ op regelmatige afstand insnoeringen (van Ranvier)
Functionele indeling van neuronen:
Sensibele neuronen (afferente neuronen) 10 miljoen → afferente
deel van het PZS.
Ze ontvangen informatie van zintuigcellen die het uitwendige en
inwendige milieu waarnemen en daarna de informatie naar andere
neuronen in het CZS doorgeven.
De informatie kan worden doorgegeven aan een dendriet van een
sensibel neuron of aan een gespecialiseerde cel in een ander
weefsel die met het sensibele neuron in verbinding staat.
Cellichaam ligt vaak beetje in het midden.
Receptoren kunnen worden ingedeeld aan de hand van de informatie
die ze registreren:
- Somatische zintuigen → registreren informatie omtrent de
buitenwereld of omtrent onze lichaamshouding.
o Externe receptoren → leveren informatie omtrent de
uitwendige omgeving in de vorm van aanraking,
temperatuur en druk en de meer complexe zintuigen van reuk, zicht,
evenwicht en gehoor.
o Proprioceptoren → registreren de positie en beweging van skeletspieren en
gewrichten.
, - Viscerale receptoren (interne receptoren) → registeren de activiteiten van andere
orgaanstelsels en zorgen voor gewaarwordingen van verwijding, diepe druk en pijn.
Motorische neuronen (efferente neuronen) 500 duizend →
geleiden impulsen vanuit het CZS naar andere weefsels,
organen of orgaanstelsels.
Effectoren → de perifere doelcellen waarmee de motorische
neuron in verbinding staat.
- Somatische motorische neuronen van het somatische
zenuwstelsel zijn verbonden met skeletspieren
- Visceromotorische neuronen van het autonome
zenuwstelsel zijn met alle andere effectoren verbonden.
Schakelneuron 20 miljard→ bevinden
zich geheel in het ruggenmerg. Ze zijn
verantwoordelijk voor het
doorschakelen van sensorische
informatie en voor de coördinatie van
motorische activiteit.
3. Legt uit wat het verschil is tussen grijze stof en witte stof;
Bloed-hersenen barrière:
- Astrocyten vormen samen met endotheelcellen van de haarvaten de bloed-
hersenbarrière; zij laten alleen vetoplosbare stoffen door, andere stoffen selectief
- Cytostatica en sommige antibiotica passeren niet
- Drugs, nicotine en alcohol wel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maartjebakkers1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.