KERNAC F5 - Plan van aanpak Motiverende gespreksvoering
Theoretisch kader
Motiverende gespreksvoering kent meerdere definities:
1. Lekendefinitie Waar dient het voor:
MVG is een op samenwerking gerichte gespreksstijl die iemands eigen motivatie en
bereidheid tot verandering versterkt.
2. Definitie voor de professional de mentale instelling die essentieel is voor een
goede toepassing:
MVG is een persoonsgerichte hulpverleningsstijl om het veel voorkomende probleem
van ambivalentie ten aanzien van verandering aan te pakken.
3. Technische definitie een raamwerk waarmee MVG begrepen kan worden:
MVG is een op samenwerking gerichte, doelgerichte gespreksstijl met bijzondere
aandacht voor verandertaal. Het is ontworpen om de persoonlijke motivatie en de
commitment voor een bepaald doel te versterken door het ontlokken en verkennen
van iemands eigen redenen om te veranderen in een sfeer van acceptatie en
compassie.
Gespreksstijlen
Er zijn verschillende stijlen om een gesprek te voeren.
Aan het ene eind ligt de sturende stijl, waarbij de helper informatie, instructies en advies
geeft. Iemand die andere aanstuurt, vertelt mensen wat ze moeten doen en hoe ze het
moeten doen. De ontvanger gehoorzaamt, doet mee en volgt de helper.
Aan het andere eind ligt de volgende stijl. Hierbij heeft een goede luisteraar aandacht voor
wat de ander te zeggen heeft, probeert de ander te begrijpen en onthoudt zich er van om zelf
dingen in te brengen.
In het midden ligt de gidsende stijl. Deze stijl is een mooie balans van de twee uiteindes. Bij
motiverende gespreksvoering wordt dan ook een gidsende stijl als gespreksstijl gebruikt.
Door het hele gesprek heen:
Engageren Engageren is het proces waarbij twee partijen een nuttig contact en een
werkrelatie aangaan. Deze relatie kenmerkt zich door vertrouwen en respect.
Therapeutisch engagement is een voorwaarde voor alles wat erop volgt.
Wat Open vragen stellen
Hoe Niet doen:
Vraag open beginnen en dan opties geven waardoor de vraag
gesloten wordt.
Retorische vragen
Waarom Een open vraag nodigt iemand uit om na te denken voordat hij antwoordt
belangrijk geeft en geeft veel speelruimte bij het antwoorden, terwijl een gesloten vraag
de mogelijkheden om te antwoorden beperkt en meestal een kort antwoord
oplevert.
Gesloten vragen zijn niet goed voor het engagement, je zet jezelf neer als
een expert.
Effect Open vragen nodigen uit tot een gesprek over een onderwerp, waarbij de
aandacht in een bepaalde richting wordt gestuurd. Tevens krijg je meer en
completere informatie bij open vragen dan bij gesloten vragen.
Bron Miller, W. R., & Rollnick, S. (2014). Motiverende gespreksvoering (3de editie).
Houten, Nederland: Ekklesia. Blz. 85 en 86.
,Wat Reflectief luisteren: eenvoudige reflecties, complexe en tweezijdige reflecties
Hoe Reflecteer met een stelling en niet met een vraag. Een goed geformuleerde
reflectieve uitspraak zal minder snel een defensieve reactie oproepen en
eerder aanmoedigen tot verder zelfonderzoek.
Let hierbij op de intonatie van je stem.
Diepte van reflecties
eenvoudige reflecties herhaling van een paar woorden die weinig
of niets toe voegen. Het zorgt voor tragere vooruitgang.
Complexe reflecties voegen betekenis of nadruk toe aan wat de
persoon heeft gezegd, en gist naar datgene dat gaat volgen of naar
de onuitgesproken inhoud.
Over- en onderschatten
Je kan in je reflecties over- en onderschatten. Als je wilt dat de persoon
doorgaat met zelfonderzoek en meer vertelt, doe dan expres aan
onderschatting gebruik dus minder intensieve woorden
Waarom Reflectief luisteren ligt ten grondslag aan alle vier de processen van MGV.
belangrijk De essentie van reflectief luisteren is dat het gist naar wat de persoon
bedoelt.
Effect Reflecteren nodigt een cliënt uit om verder te gaan met overwegen en
exploreren.
Als de reflectie fout is meestal gaat de cliënt gewoon door en legt uit wat
hij wel bedoelt.
Bron Miller, W. R., & Rollnick, S. (2014). Motiverende gespreksvoering (3de editie).
Houten, Nederland: Ekklesia. Blz. 79 t/m 83.
Wat Bevestigen
Hoe Bevestigingen niet starten met het woord ‘’ik’’. ‘’u’’ of ‘’jij’’ staat centraal.
Er bestaat ook zelfbevestiging vraag aan de cliënt om zijn/haar sterke
punten. Dit faciliteert openheid.
Soorten bevestigingen:
Een bevestigende opmerking kan iets specifieks betreffen zoals een
bepaalde intentie of actie
Bevestigen door wat hij/zij in een bepaalde situatie deed te
herformuleren en in een ander, positiever daglicht te plaatsen.
Bijvoorbeeld wanneer een cliënt ontmoedigd is dat er geen
vooruitgang is. Laat dan zien wat er al wel beter ging.
Een opmerking maken over wat jij positieve eigenschappen of
vaardigheden van iemand vindt.
Kijk bij bevestigen altijd hoe de cliënt erop reageert en pas je hieraan aan!
Waarom Bevestigen is het herkennen, ondersteunen en stimuleren van de sterke
belangrijk kanten en de inzet van de cliënt.
Bevestigen is goed voor de engagement
Bevestigen kan ook defensiviteit doen afnemen.
Bevestigen kan rechtstreeks verandering bevorderen.
Effect Bevestigen is goed voor de engagement en de vertrouwensband zal dus
worden opgebouwd. Hierdoor zal de cliënt wellicht meer durven te vertellen.
Bron Miller, W. R., & Rollnick, S. (2014). Motiverende gespreksvoering (3de editie).
, Houten, Nederland: Ekklesia. Blz. 87 t/m 90.
Wat Samenvattingen maken: samenvoegend, verbindend en afsluitend
Hoe Cliënt uitnodigen voor verder exploratie Dit doe je door de opgenoemde
punten samen te vatten en dan te zeggen ‘’wat nog meer?’’
Samenvoegende samenvatting brengt een reeks onderling
samenhangende punten bijeen.
Verbindende samenvatting hier reflecteer je wat iemand gezegd heeft en
verbind je het met iets anders dat je je herinnert uit een eerder gesprek.
Afrondende samenvatting hiermee rond je een taak of sessie af door wat
belangrijk lijkt samen te nemen of waarmee je aangeeft dat je op iets anders
over gaat.
Dit begint meestal met een oriënterende opmerking die aankondigt dat je
gaat afronden.
Waarom Samenvattingen kunnen bevestigend werken de cliënt krijgt door
belangrijk dat de zorgverlener écht heeft geluisterd en wilt begrijpen hoe het zit.
Het helpt cliënten verschillende ervaringen die ze noemden vast te
houden en erop te reflecteren.
Door samenvatten nodig je de cliënt uit voor verdere exploratie.
Effect Bevestigende werking dit bevordert het engagement en hierdoor
durft de cliënt wellicht meer te vertellen
Door samenvatten zal de cliënt verder vertellen over dingen die je bijv.
mist in de samenvatting of over hoe ze zich voelt over de gegeven
samenvatting. Hierdoor kom je verder in het proces.
Bron Miller, W. R., & Rollnick, S. (2014). Motiverende gespreksvoering (3de editie).
Houten, Nederland: Ekklesia. Blz. 90 t/m 93.
Wat Waarden verkennen
Hoe De waarden van de cliënt verken je in een sfeer van acceptatie en respect
je aanvaardt dus deze waard; je gaat niet oordelen.
Eenvoudigweg naar de waarden vragen dit met een mix van open
vragen en reflecties.
Kaartsorteertechniek
Waarom Als je begrijpt wat mensen waardevol vinden, heb je de sleutel tot wat
belangrijk hen motiveert.
Tijd nemen om de doelen en waarden van de cliënt te leren kennen,
bevordert het engagement.
Het begrijpen van waarden is nuttig in het proces focussen wat is
het belangrijkst?
Het begrijpen van waarden is nuttig in het proces van ontlokken
wat motiveert deze persoon tot verandering?
Het begrijpen van waarden is nuttig in het proces van plannen
welke manier van veranderen past het best bij de waarden van deze
persoon?
Effect Door voor zowel de cliënt als de zorgverlener dezelfde waarden overzichtelijk
op een rijtje te hebben, zal het gesprek op alle vlakken soepeler verlopen.
De cliënt en de zorgverlener zullen elkaar beter begrijpen.
Bron Miller, W. R., & Rollnick, S. (2014). Motiverende gespreksvoering (3de editie).
Houten, Nederland: Ekklesia. Blz. 99 t/m 104.
Wat Ambivalentie / verandertaal herkennen