Onderzoeksvraag: is artikel 17 AVG een goed alternatief voor artikel 6:162 BW om te dienen als basis voor een verzoek tot het verwijderen van een publicatie uit een nieuwsarchief?
Het geheugen van een nieuwsarchief
Een onderzoek naar het recht om te worden vergeten ex artikel 17 AVG
voor het verwijderd krijgen van een publicatie uit een nieuwsarchief.
Masterscriptie Rechtsgeleerdheid
Internet, intellectuele eigendom en ICT
Vrije Universiteit Amsterdam
Daniëlle Molenkamp
Studentnummer 2655156
Onder begeleiding van Tina van der Linden
December 2020
,Voorwoord
Voordat ik in 2012 begon met het eerste gedeelte van mijn juridische opleiding wist ik dat
ik een lange weg te gaan had. Ik weet het nog als de dag van gisteren hoe de mensen om
mij heen reageerde toen ik vertelde dat het acht jaar zou duren voordat ik op het punt zou
staan waar ik nu sta. Acht jaar lang studeren. Het leek destijds een eeuwigheid, maar
uiteindelijk is die eeuwigheid voorbijgevlogen. Een omweg hier, een vervelende
gebeurtenis daar, maar ik heb mij niet uit het veld laten slaan. Ik heb al die tijd uitgekeken
naar het moment dat ik de laatste woorden van mijn masterscriptie zou typen en dat
moment is nu gekomen.
Als je na de middelbare school een keuze hebt gemaakt voor een vervolgopleiding, denk
je op dat moment dat alle keuzes zijn gemaakt. Echter, niets is minder waar. Alhoewel ik
al heel lang wist dat ik rechten wilde gaan studeren, kwam ik er al snel achter dat hierna
nog veel meer keuzes gemaakt moesten worden. Naar welk rechtsgebied gaat je voorkeur
uit, wil je adviseren of procederen, wil je advocaat worden of iets heel anders? In al die
jaren ben ik er beetje bij beetje achter gekomen waar mijn interesse ligt. Dit was eerst het
strafrecht, en hoewel ik dit nog steeds interessant vind, is het intellectuele eigendomsrecht
uiteindelijk het rechtsgebied geworden dat mij het meeste interesseert. Maar zelfs binnen
het intellectuele eigendomsrecht zijn er weer keuzes mogelijk. Zo kom ik tot het onderwerp
van mijn scriptie: het vergeetrecht ten aanzien van perspublicaties. Een leerstuk uit het
privacyrecht (dat vaak in verband wordt gebracht met het intellectueel eigendomsrecht),
maar met een knipoog naar het mediarecht. Het mediarecht is namelijk het rechtsgebied
waar hoofdzakelijk mijn interesse ligt.
Na zo veel jaar studeren, het op dit moment heersende coronavirus en de verhuizing naar
mijn eigen huis, is het schrijven van de scriptie een enigszins uitdagend proces geweest.
Mijn scriptiebegeleider Tina van der Linden heeft mij hier erg bij geholpen. Ik ben haar dan
ook erg dankbaar voor de fijne begeleiding, de flexibiliteit en de bemoedigende woorden!
Daniëlle Molenkamp
Beverwijk, 15 december 2020
i
,Samenvatting
Sinds het Google Spain-arrest in 2014 is het recht om te worden vergeten niet meer weg
te denken. Waar het in dit arrest voornamelijk ging om het verwijderen van verwijzingen
naar publicaties, probeert men op basis hiervan ook de publicaties zelf verwijderd te
krijgen. Tot op heden wordt een verwijderingsverzoek gebaseerd op artikel 6:162 BW,
maar zonder veel succes. Dit onderzoek gaat in op de mogelijkheid van een alternatieve
grondslag voor een verwijderingsverzoek, namelijk artikel 17 AVG. Kan met de
hedendaagse variant van de grondslag die in het Google Spain-arrest centraal stond een
beter resultaat worden bereikt? Een verwijderingsverzoek op basis van artikel 17 AVG
wordt immers beoordeeld vanuit het recht op bescherming van persoonsgegevens en
privacy, terwijl een verwijderingsverzoek op basis van artikel 6:162 BW een veel breder
beoordelingskader heeft.
Aan de hand van twee fictieve publicaties zijn de verschillende verwijderingsverzoeken
getoetst. Al snel werd duidelijk dat artikel 17 AVG niet kan dienen als basis voor een
verwijderingsverzoek wanneer de journalistieke exceptie van toepassing is. In dat geval
wordt het vergeetrecht namelijk uitgezonderd op grond van artikel 43 UAVG. Zodoende is
gekozen voor twee publicaties: één die onder de journalistieke exceptie valt en één die niet
onder de journalistieke exceptie valt. Op die manier ontstond er ook een mogelijkheid om
een verwijderingsverzoek op basis van artikel 17 AVG inhoudelijk te toetsen.
De resultaten van de inhoudelijke toetsing van beide verwijderingsverzoeken zijn met
elkaar vergeleken. Hieruit is gebleken dat in geval van een verwijderingsverzoek op basis
van artikel 6:162 BW aan meer voorwaarden moet worden voldaan, maar dat dit uiteindelijk
niet veel verschil maakt. De voorwaarden zijn namelijk niet erg strikt en lopen op een
zekere manier in elkaar over. Hiermee wordt bedoeld dat wanneer de ene voorwaarde
wordt vervuld, de andere drie bij wijze van spreken ook worden vervuld omdat zij in
essentie op hetzelfde betrekking hebben. Het is voordelig dat bij een verwijderingsverzoek
op basis van artikel 17 AVG meer nadruk ligt op het recht op bescherming van
persoonsgegevens en privacy, maar slechts in enkele gevallen kan voor deze grondslag
worden gekozen. Het merendeel van de publicaties valt namelijk onder de journalistieke
exceptie waardoor men alsnog is aangewezen op een verwijderingsverzoek op basis van
artikel 6:162 BW.
ii
, Afkortingen
A-G Advocaat-generaal
AEPD Agencia Española de Protección de Datos
AVG Algemene verordening gegevensbescherming
BW Burgerlijk Wetboek
EHRM Europees Hof voor de Rechten van de Mens
EVRM Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
Gw Grondwet
HR Hoge Raad
HvJ EU Hof van Justitie
IVBPR Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten
M.nt. Met noot
MvT Memorie van toelichting
NV II Nota naar aanleiding van het verslag
Rb. Rechtbank
R.o. Rechtsoverweging
UAVG Uitvoeringswet Algemene verordening gegevensbescherming
Wbp Wet bescherming persoonsgegevens
iii
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daniellemolenkamp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
