Publiekrecht = de rechtsverhouding tussen overheid en burger.
Privaatrecht = de rechtsverhouding tussen burgers onderling.
Het materieel burgerlijk recht omvat inhoudelijke rechten en plichten: rechtsregels om situaties,
rechtsverhoudingen en handelingen juridisch te definiëren en te kwalificeren.
Het formeel burgerlijk recht antwoord op de vraag volgens welke procedureregels deze rechten
plichten kunnen worden geëffectueerd.
Het formeel burgerlijk recht wordt ook wel het burgerlijk procesrecht.
Functies van burgerlijk procesrecht
Het burgerlijk procesrecht heeft verschillende functies. Een aantal belangrijke functies zijn:
Het handhaven en beïnvloeden van materiële burgerlijke rechten en plichten
Het voorkomen van een gerechtelijke procedure
Het voorkomen van eigenrichting
Bronnen van burgerlijk procesrecht
Wetgeving
- Wetboek van burgerlijke rechtsvordering (Rv)
- Wet op de rechterlijke organisatie (Wet RO)
Internationale regelgeving
- EEX-verordening (EEX-Vo)
- Bewijsverdrag
- EG-bewijsverordening
- Haags Betekeningsverdrag
- EG-Betekeningsverordening
- Europees Verdrag tot Bescherming van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM)
Jurisprudentie
Algemene uitganspunten
Recht op rechtspraak en rechtsbijstand
Onafhankelijke en onpartijdige rechter
Hoor en wederhoor
Behandeling en beslissing binnen redelijke termijn
Openbaarheid van zitting en uitspraak
Motiveringsbeginsel
Geen rechtsweigering en volledige beslissing
Beginsel van partijautonomie
Ambtshalve aanvulling van rechtsgronden
Procespartijen
Aan een civiele procedure kunnen natuurlijke personen en rechtspersonen deelnemen.
Vertegenwoordiging van een natuurlijke persoon:
Vertegenwoordiger: de formele procespartij
Vertegenwoordigde: de materiële procespartij (=handelingsonbekwaam)
Vertegenwoordiging van de rechtspersoon:
Rechtspersonen kunnen niet ‘zelf’ procederen.
,De rechtspersoon is zowel de formele als de materiële procespartij.
Een uitzondering daarop is:
Wanneer de rechtspersoon handelingsonbekwaam is. Bijvoorbeeld door faillissement.
Dan is de curator: de formele procespartij
De rechtspersoon: de materiële procespartij
Procederen uit groepsbelang of algemeen belang
Een partij kan een procedure starten vanwege een groepsbelang of een algemeen belang. De eiser
treedt in dat geval in de procedure op als belangenbehartiger voor dit collectieve belang. Ook wel
collectiviteitsactie genoemd.
Rechtshulpverleners
Advocaat
Een advocaat is een rechtshulpverlener die krachtens de Advocatenwet is beëdigd om
procespartijen van deskundige rechtsbijstand te voorzien. De advocaat is ingeschreven bij de
rechtbank waar de beëdiging heeft plaatsgevonden. Tegen een verzochte inschrijving kan in verzet
worden gekomen.
Verplichte procesvertegenwoordiging
In veel gevallen verplicht de wet een advocaat tijdens een procedure. In procedures voor de
kantonrechter geldt dat partijen in persoon mogen verschijnen. Dit geldt ook voor de gedaagde in
een kortgedingprocedure.
Cassatieadvocaat
Procedure bij de Hoge Raad kunnen slechts gevoerd worden door een advocaat bij de Hoge Raad.
Ook wel cassatieadvocaat genoemd.
Andere rechtshulpverleners
Gemachtigde: hij is bevoegd de proceshandelingen in naam van de partij te verrichten.
Gerechtsdeurwaarder
De gerechtsdeurwaarder is een door de Kroon benoemd openbaar ambtenaar met officiële
ambtstaken. De taken, bevoegdheden en de rechtspositie zijn geregeld in de
Gerechtsdeurwaarderswet.
De officiële ambtstaken die de deurwaarder verricht zijn:
Het uitbrengen van exploten
Het leggen van conservatoir beslag
Het ten uitvoer leggen van uitspraken van de rechter
Griffier en gerechtssecretaris
Griffie= de gerechtelijke administratie. De griffie beheert de dossiers van de gerechtelijke instantie
en verzorgt de rol en het archief.
De rol= een soort agenda waarop alle door de rechtbank en het gerechtshof te behandelen zaken
genoteerd staan.
De gerechtssecretaris= bereidt de zitting voor door het maken van een analyse van de zaak en een
advies voor de rechter. Na de zitting maakt hij veelal het conceptvonnis dat wordt voorgelegd aan
de rechter.
Rechter
Taak en positie van de rechter
, De rechter doet aan het einde van elke procedure een uitspraak. Daarnaast heeft de wetgever
bepaald dat sommige beslissingen nu eenmaal door een rechter genomen moeten worden, ook al is
er feitelijk geen sprake van een geschil.
Uitgangspunt voor een eerlijke behandeling van een zaak door de rechter is dat de rechter
onpartijdig en onafhankelijk is.
De benoeming van de rechter geschiedt bij koninklijk besluit. Een rechter kan tussentijds alleen op
eigen verzoek of door de Hoge Raad worden ontslagen.
Verschillende soorten gerechten
Er zijn drie gerechten:
De rechtbank
Het gerechtshof
De Hoge Raad
De rechtbank
De rechtbank wordt ook wel ‘eerste aanleg’ genoemd.
Arrondissement= een bepaald geografisch gebied waar een rechtbank is gevestigd.
Er zijn 11 rechtbanken in Nederland.
Gerechtshof
Het gerechtshof wordt ook wel ‘het hof’ genoemd.
Het hof beoordeelt de hele zaak, inclusief de feiten, opnieuw en doet in hoger beroep de zaak van
de rechtbank helemaal over.
De wet bepaalt dat het gerechtshof in bepaalde uitzonderlijke gevallen als rechter in eerste aanleg
fungeert.
Ressort= het rechtsgebied van een gerechtshof.
Er zijn 4 gerechtshoven en daarmee ook 4 ressorten in Nederland.
Hoge Raad
De hoogste rechter in Nederland is de Hoger Raad. Er is één Hoge Raad en die is gevestigd in Den
Haag. De Hoge Raad wordt ook wel cassatierechter genoemd.
De cassatierechter beoordeelt niet opnieuw de feiten. De Hoge Raad kan alleen een uitspraak van
een lagere rechter vernietigen als er sprak is van:
Verzuim van vormen die op straffe van nietigheid in acht moeten worden genomen
Schending van het recht
Daarmee zijn er in Nederland dus twee feitenrechters: de rechtbank en het gerechtshof. En één
cassatierechter: de Hoge Raad.
Enkelvoudige en meervoudige kamers
We noemen een alleensprekende rechter ook wel een enkelvoudige kamer van de rechtbank.
Een meervoudige kamer bestaat uit drie rechters.
Bij het gerechtshof worden zaken behandeld en beslist door een meervoudige kamer van drie
rechters. De rechters bij het gerechtshof worden raadsheren genoemd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Keepthefaith. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.