Samenvatting
Samenvatting BIAZ Centraal Zenuwstelsel
- Instelling
- Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Alles wat je wil weten over het onderdeel centraal zenuwstelsel van de BIAZ
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
BIAZ Centraal zenuwstelselAnatomie en fysiologie
Boek 2, Hoofdstuk12: paragraaf 12.1 t/m 12.3 (blz. 179 t/m 186)
12.1 Inleiding
De zorg op een IC-afdeling voor neurologie-/neurochirurgiepatiënten is er vooral op gericht om
secundaire complicaties te voorkomen, en als deze zich voordoen ze te onderkennen en vroegtijdige
behandeling in te stellen om daarmee de schade te beperken.
Naast de normale IC-zorg met bewaking van vitale functies, is de klinische observatie, zoals controle
van bewustzijn, pupillen, en verbale en motorische reactie van groot belang.
Veel voorkomende ziektebeelden zijn:
- Ernstig traumatisch schedelhersenletsel
- Intracerebrale bloeding
- Subarachnoïdale bloeding
- Cerebrale veneuze sinustrombose
- Postoperatieve bewaking na cerebrale operaties
- Acute traumatische dwarslaesie
- Ernstige cerebrale infecties
- Status epilepticus
- Postanoxische encefalopathie (na circulatiestilstand)
- Ademhalingsproblemen t.g.v. neuromusculaire aandoeningen (Myasthenia Gravis/Guillain Barré)
12.2 Beknopte anatomie en fysiologie
Het centrale zenuwstelsel (CZS) omvat de hersenen en het ruggenmerg. Het is het deel van het
zenuwstelsel dat een benig omhulsel heeft. Hierbij kunnen we 4 onderdelen onderscheiden:
1. Cerebrum (grote hersenen)
2. Cerebellum (kleine hersenen)
3. Hersenstam en medula oblongata (verlengde merg)
4. Ruggenmerg + cauda equina1
Het perifere zenuwstelsel (PZS) vormt de verbindingen (prikkeloverdracht) van en naar de
organen/weefsels en het centrale zenuwstelsel.
1 Tijdens de ontwikkeling van de rug groeit de wervelkolom sneller dan het ruggenmerg. Hierdoor eindigt het
eigenlijke ruggenmerg meestal ter hoogte van de eerste of tweede lendenwervel. De zenuwen die dus op de
lagere niveaus uit zullen treden lopen als een bundel in het wervelkanaal: de cauda equina.
,· Motorische zenuwcellen vervoeren impulsen van het centrale zenuwstelsel naar de uitvoerende
organen (spieren en klieren).
· Sensorische zenuwcellen vervoeren de impulsen vanaf de zintuigcellen (de sensoren) naar het
centrale zenuwstelsel, dat wil zeggen het ruggenmerg en de hersenen.
· Schakelcellen zijn neuronen die binnen het centrale zenuwstelsel liggen en alleen met andere
neuronen contact maken. Ze vormen onder andere de
verbinding tussen het perifere en het CZS. Zo kunnen
binnen het CZS sensorische en motorische informatie bij
elkaar komen.
Binnen het perifere zenuwstelsel is een onderscheid te
maken tussen bewuste, en niet-bewuste prikkeloverdracht.
Het somatische zenuwstelsel omvat alles wat we bewust
doen, en de reacties van ons lichaam op prikkels van buitenaf:
het heeft met name invloed op onze houding en beweging.
Het autonome/vegetatieve zenuwstelsel is het deel van het
perifere zenuwstelsel dat een groot aantal onbewust
plaatsvindende functies reguleert.
Dit laatste bestaat uit 2 systemen:
- Parasympathisch systeem: beïnvloedt organen zodat deze in een toestand van rust kunnen
komen (remmer)
- (ortho) Sympathisch systeem: beïnvloedt organen
zodat deze worden aangezet tot actie, en zorgt voor
de energievoorziening (stimulator)
De parasympatische aansturing gebeurt
via de Nervus Vagus (ontspringt in het
verlengde merg). Alleen voor aansturing
van de blaas en het rectum is een aparte
zenuw die via het ruggenmerg loopt.
De sympathische aansturing gebeurt via
afdalende zenuwbanen vanuit de
hypothalamus-regio naar het
ruggenmerg. Hieruit bereikt het signaal
via zenuwbanen buiten het ruggenmerg
de grensstreng, die zich vertakt in vele
perifere zenuwbanen.
, 12.2.1 Hersenvliezen
De hersenvliezen (meningen) zijn de vliezen die de hersenen en het ruggenmerg omgeven. Ze
bestaan uit drie lagen: het harde hersenvlies (dura mater), het spinnenwebvlies (arachnoïdea) en het
zachte hersenvlies (pia mater). Voornamelijk de dura mater, die taai en stevig is, en de arachnoïdea
beschermen de hersenen, het ruggenmerg en de vaten die deze organen van bloed voorzien. De pia
mater is een dun maar sterk vlies dat vast zit aan de hersenen en alle windingen ervan volgt.
Binnen de schedel verdelen instulpingen van de dura mater en arachnoïdea de hersenen in
verschillende delen en zorgen ervoor dat deze in de schedel niet kunnen verschuiven.
- Falx cerebri: tussen de linker- en rechterhersenhelft
-
Tentorium cerebelli: tussen de grote en
kleine hersenen
- Falx cerebelli: soort tentdak over het de kleine hersenen
12.2.2. Cerebrum
Het cerebrum (de grote hersenen) bestaat uit twee hemisferen. Het cerebrum verwerkt impulsen
afkomstig van sensorische zenuwcellen en reguleren vrijwillige beweging. Ze zijn tevens de plek waar
de cognitieve en emotionele processen plaatsvinden.
Een van de hemisferen is dominant2, en bevat het taal-/spraakcentrum.
De grote hersenen worden gekenmerkt door hun rimpelige voorkomen. Deze geplooide 'schil' heet
de hersenschors, ook wel cortex genoemd. Twaalf paar hersenzenuwen verbinden de grote hersenen
met sensorische zenuwcellen en spieren
en klieren in hoofd, hals en
bovenlichaam.
Frontaalkwab: Motoriek,
taal/spraakcentrum van broca (in dominante
hemisfeer), persoonlijkheid, initiatief,
denkvermogen, planning, blaascontrole.
Pariëtaalkwab: Sensibiliteit, ruimtelijke
oriëntatie, rekenen, integratie zintuigelijke
informatie.
Temporaalkwab: Geheugen, concentratie,
taalbegrip (centrum van Wernicke), gehoor.
Occipitaalkwab: Visus
2 Bij rechtshandigen is de linker hemisfeer dominant, bij linkshandigen is in 50% van de gevallen de linker
hemisfeer dominant, en in 50% de rechter hemisfeer.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Julietteolieslagers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen