Hoofdstuk 2 – Cellen
Celtheorie = alle organismen zijn opgebouwd uit cellen
2.1 Celonderzoek met de microscoop
Ongewapend oog → lichtmicroscoop → elektronenmicroscoop
o Van groot naar klein
2.1.1. Lichtmicroscoop
2 ideeën op het celtheorie
o Celwanden van plantencellen zijn de afscheidingsproducten van de
eigenlijke levende cellen
o Planten en dieren bestaan uit levende cellen
2.1.2. Elektronenmicroscoop
Transmissie-elektronenmicroscoop (TEM)
o Elektronenbundel door een voorwerp geschoten
o Er ontstaat een elektronenschaduw van het voorwerp
o Nadeel: voorwerp mag niet levend zijn & zwart-wit beeld
Scanning elektronenmicroscoop (SEM)
o Elektronen onder vacuüm op voorwerp gericht
o Cellen of onderdelen ervan zullen de elektronenbundel door laten
o Elektronen weerkaatst komen op elektronensensor
2.2. Celstructuren en hun functie
Organellen = alle celstructuren die door een membraan omgeven zijn
2.2.1. De celkern
Celkern = bevat erfelijke info van een organisme in de vorm van genen
o Genen bestaat uit DNA
o Bestuurt celprocessen die moeten plaatsvinden
o DNA zit ook in mitochondriën & bladgroenkorrel
In kernmembraan → kernporiën = openingen
o Stoffen kunnen de kern binnendringen en verlaten
DNA + histonen = chromatine
Celkern delen → chromatine zichtbaar als draadvormige structuren:
chromosomen
Mens heeft 46 chromosomen, dus 23 paren
Kernlichaampje (nucleolus): hier liggen genen voor aanmaak van ribosomen
2.2.2. Celmembranen
Celmembraan bestaan uit fosfolipiden = 2 lagen van vetmoleculen waaraan
fosforgroepen zijn gebonden
o Vetgroepen naar binnen gekeerd & waterafstotend (hydrofoob)
o Fosforgroepen naar buiten & waterminnend (hydrofiel)
, In de dubbele fosfolipidenlaag: cholesterolmoleculen en eiwitmoleculen
o Membraanporiën of porie-eiwitten: stoffentransport in en uit cel
o Andere eiwitmoleculen: receptoren voor bepaalde stoffen
Op het oppervlak: koolhydraten
o Gebonden aan eiwitten en vetten en steken buiten het oppervlak uit
o Glycocalyx
o Als cellen contact maken met glycocalyx → contactinhibitie
2.2.3. Mitochondriën
In alle cellen mitochondriën = energieleverancier in een cel
Hoe actiever een cel, hoe meer mitochondriën
Bevatten een dubbelmembraan, waarvan de binnenste sterk naar binnen is
gestuipt = cristae
Ruimte tussen de twee membranen in = intermembraanruimte
Ruimte binnen binnenmembraan = matrix
Bij verbranding → energie gevormd en vastgelegd in energiemoleculen: ATP
o Hoe meer ATP, hoe actiever de cel
o Eindproducten: energie, koolstofdioxide & water
Mitochondriaal DNA: bevat info om 13 eiwitten te vormen, die betrokken zijn
bij verbranding
2.2.4. Endoplasmatisch reticulum en ribosomen
Endoplasmatisch reticulum (ER) = uitgebreid netwerk van membranen
Ruwe ER = veel ribosomen & eiwittransportfunctie
Gladde ER = weinig ribosomen & speelt een rol bij aanmaak van
koolhydraten en vetten of ontgifting van de cel
Ribosoom bestaat uit eiwitten & RNA-moleculen (geen organel)
o Cellen produceren veel eiwitten → veel ribosomen
o Regelen eiwitsynthese
o Geproduceerde eiwitten veel functies: structuureiwitten, enzymen, etc.
o Kleine groepen liggen vrij in celplasma → soms polysomen groepen
2.2.5. Golgi-systeem
Golgi-systeem (golgi-apparaat) = een membraansysteem
Blaasjes uit ER worden hier opgenomen en verder verwerkt
o Er ontstaan nieuwe blaasjes
Sommige bevatten enzymen → lysosomen
Andere blaasjes bevatten stoffen die uit de cel moeten worden gebracht
o Gaan naar celmembraan → inhoud buiten cel gebracht (secretie)
Golgi-systeem kan gezien worden als fabriekje waar allerlei producten worden
aangevoerd om na bewerking weer worden afgevoerd
Kliercellen hebben goed ontwikkelde golgi-systeem
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Forcer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.