Oogklachten
Welke vragen kan je stellen?
- Is er een verwonding aan het oog? (splinter, bloed, corpus alienum)
- Is er een vloeistof in het oog gekomen? (chemische stoffen, make-up, zeep)
- Welk oog doet pijn? Zijn het beide ogen? (algemene vraag)
- Wat is de pijnladder? (algemene vraag)
- Lichtflitsen? Dubbelzien? Minder goed met 1 oog? Kunt u nog goed zien? (netvliesloslating, problemen met
het hoornvlies of problemen met de oogspier)
- Zit er iets in uw oog? Heeft u een voorwerp tegen het oog gekregen? welk voorwerp? (doorboord oog)
- Is het oog rood of pussend? (conjunctivitis en subconjunctivitaal hematoom)
Urgentie:
U1 LEVENSBEDREIGEND
- doorboord oog
U2 SPOED
- loog of zuur in het oog
- pijn én braken én ouder dan 40 jaar
- acuut dubbelzien
- acute visusdaling
Achtergrondinformatie:
Acuut glaucoom: plotselinge drukverhoging in het oog met roodheid en visusdaling.
- De algemene klachten (hoofdpijn, misselijkheid en braken) kunnen zo ernstig zijn dat ze de
oogverschijnselen (rood, tranend opgezet oog, wijde pupil en visusstoornis) overschaduwen, zodat deze niet
spontaan door de patiënt worden gemeld.
- Acuut glaucoom leidt zonder behandeling in korte tijd tot blindheid.
Blefaritis: ontsteking van het ooglid.
Conjunctivitis: ontsteking van het bindvlies van het oog. Verschijnselen kunnen zijn: rood oog, branderig gevoel,
afscheiding, jeuk en tranenvloed. Er is geen of weinig pijn.
Hordeolum/chalazion — strontje: ontsteking van een van de kliertjes in het ooglid.
- In eerste instantie is het ooglid ontstoken (rood, gezwollen, pijnlijk).
Subconjunctivaal hematoom (hyposphagma): egaal rode verkleuring van (een deel) van het oogwit.
- Deze bloeduitstorting in het oog treedt op als gevolg van een trauma of door hoesten of persen.
Lasogen, sneeuwblindheid: door overmatige blootstelling aan ultraviolet licht.
- De ogen zijn rood, pijnlijk, branderig en lichtschuw.
Cornea erosie: oppervlakkige beschadiging van de cornea (hoornvlies)
- Symptomen: tranend oog, lichtschuwheid, spasme van de oogleden, het gevoel dat er iets in het oog zit
Corpus alienum: vreemd voorwerp in het oog.
- Vaak hout- of metaalsplinter, stof of gruis. Kan oppervlakkig op de cornea of conjunctiva aanwezig zijn
- Als het corpus alienum zich inwendig bevindt, spreken we van oogperforatie
Dubbelzien:
- Monoculair dubbelzien: Met één oog. Wordt veroorzaakt door: lens- of hoornvliesproblemen
- Binoculair dubbelzien: Met beide ogen. Komt door problemen van de oogspieren of door neurologische
afwijkingen.
,Etsing van het oog met logen, zuren of kalk (alkalische calciumzouten):
- Deze stoffen kunnen ernstige schade aan het oog aanbrengen
- Logen zijn agressiever dan zuren
- Snel behandelen is van belang om de ernst van het letsel te beperken
Glasvochtbloeding:
- Gaat gepaard met ernstige visusdaling en wordt veroorzaakt door lekkage van bloed
- Er zijn veel oorzaken zoals diabetes, doorgeschoten antistolling, trauma of een netvliesscheur
Iridocyclitis: Ontsteking van de iris en het corpus ciliare (straalvormig lichaam)
Gaat gepaard met:
- Pijn, Lichtschuwheid, Visusvermindering
Wanneer iridocyclitis niet wordt behandeld kan de achterkant van de iris verkleven met de lens waardoor de pupil
vervormt. Ook kan de voorkant van de iris verkleven met de kamerhoek, hetgeen kan leiden tot een secundair
glaucoom.
Netvliesloslating (ablatio retinae): gaat gepaard met lichtflitsen en verlies van gezichtsveld en gezichtsscherpte.
- De oorzaak is vocht onder het netvlies
- Zonder behandeling leidt een ablatio in enkele dagen of weken tot blindheid
Oogtrauma: door een kneuzing kunnen alle inwendige structuren van het oog beschadigd raken.
- Vooral een klap op het oog met een voorwerp dat kleiner is dan de opening van de orbita zoals een
squashbal is gevaarlijk.
- Bij perforatie is er cornea- of scleraverscheuring
- De visus is bijna altijd verminderd
- Meestal doet een perforatie weinig pijn
Traanbuis-, traanzakontsteking – dacryocystitis: Ontsteking van het traanafvoersysteem van het oog aan de
neuszijde.
- Komt relatief vaak voor bij pasgeborenen
- Meestal volstaat als behandeling het regelmatig leeg masseren van de traanbuis tegen de harde neusbotjes
Vaatafsluiting: Afsluiting van de arteria of vena centralis retinae
- Gaat gepaard met een acute visusdaling
- Geeft pijn en roodheid
Oorzaken zijn: stolsel, arteriosclerose, spasme, arteritis, tromboflebitis of compressie
Welk advies geef je?
Oogletsel, loog of zuur: wanneer er loog of zuur, zeep of chloorwater in het oog is gekomen: minstens 15 minuten
goed spoelen met kraanwater. Daarbij moet het oog met kracht worden opgehouden.
Trauma oog: bij mechanische beschadiging beide ogen afdekken, vermijd druk op oogbal. Half zitten, niet liggen.
Vloeistof in de ogen of verbranding: 10 tot 20 minuten spoelen met veel water, bij voorkeur op kamertemperatuur.
Achtergebleven voorwerp: verwijder voorwerp niet!
Conjunctivitis, allergisch: vermijd dat wat de allergische reactie uitlokt. Bij hooikoorts is dat beperkt mogelijk. Maai
geen gras. Houd rekening met weersomstandigheden. Let op de hooikoortsberichten. Medicatie: antihistaminica zijn
zonder recept verkrijgbaar en onderdrukken de klachten. Bij aanhoudende klachten contact opnemen met eigen
huisarts. Contact opnemen als de klachten na 3 dagen niet zijn verminderd. Ook als sprake is van pijn en
visusklachten, niet ontstaan door afscheiding, zalf of gel.
Conjunctivitis, infectieus: gaat meestal binnen een week weg. Reinig het oog met kraanwater.
Voorkom irritatie: laat contactlenzen uit, geen oogmake-up. Raadpleeg arts als de klachten na 3 dagen niet zijn
verbeterd en bij veel klachten.
Contactadvies trauma oog: Contact opnemen bij acuut slechter zien of hevige pijn.
, Oorklachten
ABCDE-vragen :
- komt het door een trauma? (ongeval)
- zit er nog iets in uw oor?
- bent u bekend met oorproblemen?
Welke vragen kan je stellen?
- hoe ziek is de patiënt? ADL (suf, vermoeid, werken, eten, drinken)
- doet het oor pijn? Welke kant? (links of rechts, wat voor pijn)
- Hoelang?
- Is het pijnlijk achter het oor? (OMA)
- Staat aan de aangedane zijde de oorschelp verder af? (OMA)
- Bent u duizelig? (ziekte van meniere)
- Heeft de patiënt het syndroom van down? (risicogroep)
- Zit er in de oorschelp een bloeduitstorting?
- Is er sprake van doofheid, plotseling opgetreden?
Urgentie:
U1 LEVENSBEDREIGEND
U2 SPOED
- ernstig zieke indruk
U3 DRINGEND
- roodheid oorschelp en ouder dan 12 jaar
- hevig duizelig
- pijn achter de oorschelp
- afstaande oorschelp en zieke indruk
- jonger dan 6 maanden
- syndroom van down
- tweezijdige oorpijn en jonger dan 2 jaar
Achtergrondinformatie:
Oorpijn als symptoom: pijn wordt niet altijd gevoeld waar die wordt veroorzaakt. Een ontsteking van de kaak-,
bijholte of het gebit geeft soms pijn in het oor.
Perichondritis: ontsteking van het kraakbeen van de oorschelp. Wordt meestal antibiotisch behandeld.
Othematoom: door een bloeduitstorting in de oorschelp kan de zuurstofvoorziening van het kraakbeen in gevaar
komen waardoor het kan afsterven. Afstaand oor
Otitis media acuta (OMA):
ontsteking van het middenoor met een plotseling begin, duurt korter dan drie weken.
Komt veel voor bij kinderen, in meer dan de helft van de gevallen bij kinderen onder de vier jaar.
OMA ontstaat vaak na verkoudheid of keelontsteking.
Soms leidt middenoorontsteking tot trommelvliesperforatie waardoor een loopoor ontstaat.
Otitis media acuta is een onschuldige aandoening, de ergste klachten verdwijnen meestal spontaan binnen
drie dagen.
Antibiotica kunnen worden overwogen bij kinderen onder de 2 jaar met een dubbelzijdige oorontsteking en
als de oorontsteking met een loopoor begint.
Afstaand oor
Otitis externa: ontsteking van de uitwendige gehoorgang
Bij volwassenen is dit meestal de oorzaak van oorpijn
Wordt veroorzaakt door secundaire infectie van kleine defecten in de huid van de gehoorgang cerumen, eczeem,
krabben. De gehoorgang kan door afscheiding of zwelling afgesloten raken en het eenzijdig gehoorverlies geven