5. kanker op weefselniveau
Colleges:
HC 1 Beeldvormende technieken
HC 2 Pathologische technieken
HC 3 Klinische criteria voor diagnose
HC 4 Rol cel-celcontact bij tumorigenese
HC 5 Metastasering
HC 6 Metastaseringspatronen
HC 7 tumor evolutie
HC 8 Hart
VO’s:
VO 1 Diagnose en stadiumbepaling
VO 2 Academisch redeneren
ZO’s:
ZO 1 Pathologie van het coloncarcinoom
ZO 2 Typeren, graderen en stageren
ZO 3 Coloncarcinoom: Vogelsteinmodel
ZO 4 Mammacarcinoom: E-cadherine
ZO 5 Lymfogene metastasering
ZO 6 Laboratoriumtechnieken
Bij elke techniek moet je je afvragen:
• Wat is de sensitiviteit?
• Wat is de specificiteit?
• Wat is de klinische relevantie?
Röntgenfoto
• Hierbij heb je een detector en wordt er gebruik gemaakt van röntgenstraling.
• De röntgenabsorptie verschilt per weefseltype: bot – weke delen – lucht
• Een röntgenfoto is niet heel accuraat: het is meer een screenend onderzoek
• X-thorax: metastasen zijn goed te zijn
• X-BOZ: complicaties (bijv. ileus) zijn goed te zien. Echter, géén goede methode voor
oncologische beelden te vormen.
X-thorax
Een X-thorax heeft geen hoge sensitiviteit: je mist kleine longtumoren. Ook de specificiteit is laag.
Wanneer je als arts een maligniteit vermoedt maar de X-thorax wijst niks uit; vraag een CT aan!
Check voor de CT aanvraag altijd even de nierfunctie (gebruik van jodium) en allergieën.
Echografie
• Een echo kan worden gebruikt voor het opsporen van metastasen op afstand.
Metastaseringen ontstaan (vrijwel) altijd ‘downstream’. Dit betekent dat het de
bloedcirculatie afgaat. Kanker in de nieren zorgt bijvoorbeeld voor longmetastases. Verder
kan de grootte van de lever en de milt bekeken worden.
• Bij echografie wordt er gebruik gemaakt van hoogfrequente geluidsgolven ( 5 MHz). Er
wordt dus niet gebruik gemaakt van schadelijke straling.
• Echografie wordt veel gebruikt voor abdominale klachten.
• Echografie kan zeer goed vaste (vocht gevulde) organen in beeld brengen.
• Echografie is geen goede beoordelaar voor gastro-intestinale structuren vanwege de lucht
artefacten.
• Voor dikke mensen is echografie minder sensitief.
CT
• Bij een CT scan wordt er gebruik gemaakt van röntgenstralen (ronddraaiend) en een
detector. Hierdoor krijg je dunne plakjes op beeld.
• Er kan gebruikt worden gemaakt van radioactief jodium om organen en tumoren aan te
kleuren. Echter, per kankersoort verschilt het protocol (wel of geen contrast).
• Contrast arterieel toedienen:
o 30 s wachten: bloedvaten & hypervasculaire tumoren zijn te zien.
o 80 s wachten: organen, veneuze tructuren en metastases zijn te zien.
o Excretie na een paar minuten via de urinewegen.
2
, CT: TNM classificatie
T: uitgebreidheid van de primaire tumor (afmeting, vergroeiingen etc.) → bepaalt de resectabiliteit
T0: geen primaire tumor
T1: < 3 cm
T2: 3-5 cm
T3: 5-7 cm
T4: > 7 cm
N: lymfeklier metastaseringen
N1: hilus
N2: zelfde kant van de tumor
N3: andere kan van de tumor
M: metastasering op afstand
MX: niet te beoordelen
M0: geen metastasen
M1: afstandsmetastasen
TNM bepaalt de prognose en de behandeling van de patiënt.
Follow up:
• Is er een recidief?
• Zijn er nieuwe metastases?
• Zijn er complicaties?
• Is er een punctie nodig?
Vaak wordt er een biopt genomen naderhand. Dit bepaalt o.a. of het kwaadaardig of goedaardig is.
Bij een EUS (endo-oesophagale-endoscopie) wordt er via de slokdarm een lymfeklier aangeprikt met
een holle naald, waarna er cellen onderzocht kunnen worden.
Longcarcinoom diagnostiek: PET-CT > CT thorax > X-thorax
Met een PET-CT wordt de suiker metabolisme in kaart gebracht. Hoe meer suiker wordt opgenomen,
des te actiever de tumor (energie verbruik). Dit houdt in dat met een PET-CT vooral de hersenen en
actieve tumoren oplichten.
Nadelen: een PET-CT is veel duurder dan een gewone CT en niet alles wat oplicht is ook
daadwerkelijk kanker. Een infectie kan bijvoorbeeld ook oplichten.
Coloncarcinoom diagnostiek
De primaire tumor kan worden aangetoond met een colonoscopie of met een CT-scan. Deze
methodes zijn even goed, maar het voordeel van colonoscopie is dat de MDL-arts gelijk een biopt kan
nemen. Intramurale uitbreiding van de tumor kan in beeld worden gebracht met MRI of CT.
TNM classificatie bij coloncarcinoom: T
• T1: groeit t/m/ het submucosa
• T2: groeit t/m de muscularis propria
• T3: groeit t/m het subserosa
• T4: groeit in een ander orgaan (door de serosa heen)
TNM classificatie bij coloncarcinoom: M
Darmen metastaseren met name in de lever (venae portae) en de longen. Verder metastaseren ze
ook lymfogeen in de lokale klieren. De darm zit in de buik en als een tumor(stukje) losraakt komt
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper judithbus. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
