Inhoud:
- Mechanismen
- Oorzaken
- Beligne & maligne (goed en kwaadaardig)
- Behandelmethoden
- Effect in de mond
Oncologie komt van 2 woorden. Onkos = massa of tumor, logie = leer of kunde. Het is een
ongecontroleerde groei van abnormale cellen. Er gaan dus cellen groeien die je niet wil. Ze kunnen
andere cellen overnemen, aan de kant duwen of kapot maken.
- Gaan niet uit zichzelf dood (geen apoptose)
- Proliferatie en groei, ze delen veel vaker dan een gewone cel. Ze stimuleren de groei heel
erg.
- Nagenoeg niet beschadigd raken en bijna nooit natuurlijke celdood.
- Abnormale cellen worden niet gerigistreerd door het immuunsysteem. Ze kunnen op vele
plekken zitten, ze hebben niet een bepaalde structuur en functie, je kunt ze dus overal
terugvinden.
De celdeling (proliferatie) is dus een beetje mis gegaan bij
tumoren. Wat speelt allemaal een rol bij de celdeling?:
- Celcyclus
- Repareren van DNA
- Herkennen van beschadigd DNA
- Apoptose
- Differentiatie
- Signaleren van celgroei
Op al deze punten kan er dus iets mis gaan, hoeft niet altijd bij
alles. Soms is er weinig beschadigd DNA, het valt dan niet op en er kan dan een mutatie optreden. Op
een moment kan een cel zoveel mutaties hebben dat het schadelijk kan zijn.
Oncologie, waar gaat het mis?
- Proliferatie,
- Er komt een abnormale celdood en celgroei. Het kan zijn dat het in de stamcellen (dan heb
je stamceltransplantiate nodig) al fout zit, maar kan ook in de dochtercellen zitten
(makkelijker te behandelen).
- Niet herkende cellen door immuunsysteem. De T
cellen herkennen normaal gesproken een kankercel.
Maar dan niet meer, de T cellen zijn uitgeschakeld
door de kankercellen. Of dat het dezelfde
receptoren heeft als normale cellen. Bij
immuuntherapie wordt dit veranderd.
- Secretie van immonosuppresieve cytokinen: kleine
deeltjes die cellen afgeven die ervoor zorgen dat het
immuunsysteem niks doet. Dit geven kankercellen af.
- Angiogenese: creëren van nieuwe bloedvaten. Tumoren geven stofjes af die zeggen dat ze
meer voeding en zuurstof nodig hebben en zo gaat de bloedbaan zich dus uitbreiden.
Bloedvaten kunnen de tumor zelf ingroeien en de tumor komt in een gunstig milieu.
- Invasief (lokaal) en metastases ( ergens anders). Invasief betekent dat de tumor op 1 plek zit
en dus alleen in nieren ofzo. Er komt een soort vlies omheen en dus niet het bloed ingaan. Bij
, metastases groeit de tumor zo erg dat het bijv in de lymfevaten komt en zo kan het het hele
lichaam door.
De celdeling en mutaties in het DNA, bij oncologie gaat hier dus iets mis. Mutaties kunnen spontaan
onstaan, echter zijn er ook risicofactoren
- Tabak, alcohol
- Dieet
- Omgeving (straling, virus, chemische stoffen etc.)
- Infecties
Er kan dan reparatie optreden bij een fout, maar ook een
celdood of er ontstaat dus een mutatie.
Welke weefsels zijn gevoelig voor deze mutaties?
weefsels met een snelle celdeling.
Een tumor wordt ook wel een gezwel genoemd =
abnormale woekering van cellen.
Cellen gedragen zich abnormaal:
- Vernietigen omgevende weefsels
- Autonoom = parasiteren, eigen wetten
(andere aan de kant duwen, heel eigenwijs
dus, trekken hun eigen regels)
Wordt ook wel maligniteit genoemd =
kwaadaardig !!!!! (bij kwaadaardig vaak metastases)
Beligne = goedaardig (ingekapseld) =1
Maligne = kwaadaardig = 2. Cellen lijken totaal niet op
cellen in de buurt, zijn niet meer ingekapseld en gaan
overal naar toe.
Een goedaardig gezwel, is niet zo sterk ontspoord. Het is ingekapseld (expansief), geen ingroei in
andere weefsels en dus geen uitzaaiingen.
Een goedaardig gezwel lijkt op oorspronkelijke cellen, heeft trage groei en wordt vaak omgeven door
een kapsel zonder ingroei in de ommliggende weefsels. Een goedaardig gezwel kan wel een
kwaadaardige worden, hiervoor zijn soms maar een paar mutaties nodig.
Een kwaadaardig gezwel is ernstiger ontspoord. Er is ingroei in omliggende weefsels, metastasen
(secundaire tumoren), vaak via lymfeklieren transport. Vaak een onregelmatig oppervlak omdat het
niet is ingekapseld.
Hier alle verschillen:
Expansief = gekapseld
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper margotdebruijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.