Taak 1 - Power to the patients
1. Wat betekent patient empowerment, patient centeredness en patient participation?
En wat is het verband tussen deze begrippen?
Medisch en niet-medische beslissingen
Patient empowerment is een concept dat werd geïntroduceerd om het voor
patiënten mogelijk te maken actief mee te doen in het besluitproces over hun
gezondheid en kwaliteit van leven. De nadruk ligt op het helpen van mensen bij het
krijgen van controle over factoren die van invloed kunnen zijn op hun gezondheid. De
individuele en collectieve empowerment zijn van belang voor de controle over het
eigen leven van de patiënt.
o Individuele patient empowerment
Het proces dat het mogelijk maakt voor patiënten om meer invloed te hebben
op hun individuele gezondheid door het vergroten van hun capaciteiten om
meer controle te krijgen over de problemen die zij zelf belangrijk vinden.
o Collectieve patient empowerment
Het proces dat groepen de mogelijkheid geeft om hun behoeften te uiten en
actie te ondernemen om daarin te voorzien en het verbeteren van de kwaliteit
van leven.
Het doel van patient empowerment is dat zorgverleners en patiënten meer
gelijkwaardige partners worden bij de besluitvorming over een behandeling. Daarbij
gaat het over het verleggen van een eenzijdige beslissing van de dokter naar een
gedeeld besluit van arts en patiënt, waardoor ook niet-medische overwegingen – die
het leven van de patiënt aangaan - een rol kunnen spelen bij de keuze van wel of niet
behandelen en welke behandeling dan.
Patient empowerment op microniveau focust op individuele behoeften, voorkeuren en
competenties die beïnvloedt kunnen worden door sociaal-demografische factoren,
cultuur en het verleden van de patiënt. Op mesoniveau wordt empowerment
beïnvloedt door de normen en waarden van een organisatie. Op macroniveau heeft
de politieke cultuur, de relatie tussen een individu en de staat, invloed op het
begrijpen van empowerment.
Patient participation is ontwikkeld om patient empowerment helpen mogelijk
te maken. Patiënten en patiëntenorganisaties worden gevraagd om een actieve rol in
te nemen in hun eigen zorgproces, maar ook bij bijvoorbeeld het organiseren van
zorg. Patiënten zijn experts over hun eigen lichaam en zijn daardoor cruciaal voor de
behandeling en het aanslaan daarvan. Door de patiënten actief te laten participeren
in het proces wordt het gat tussen de professionele kennis (artsen) en de kennis door
ervaring (patiënten) overbrugd en wordt gezondheidszorg meer ‘patiënt centraal’.
o Collectief
De bijdrage van (vertegenwoordigers van) patiënten aan het vormgeven van
zorg- en welzijnsvoorzieningen d.m.v. actieve betrokkenheid bij activiteiten op
individueel, organisatie- en beleidsniveau waarbij de ervaringen van de patiënt
gecombineerd worden met kennis van de professional.
o Individueel
De rechten en mogelijkheden van een patiënt om invloed uit te oefenen op en
betrokken te zijn bij de besluitvorming over zijn zorg d.m.v. een diagloog die is
afgestemd op zijn voorkeuren en mogelijkheden
, Michael en Enid Baling hebben in 1969 het concept Patient centeredness
geïntroduceerd. Artsen moesten hierdoor alles wat zij wisten over hun patiënt in de
diagnose en behandeling meenemen. De focus ligt hierbij niet alleen op het medische
aspect, maar ook op emotionele, spirituele en relationele dimensies. Sinds 2001 in
patient centeredness een van de zes verbeterpunten voor de kwaliteit van zorg.
Ondanks de populariteit van de begrippen is er (nog) geen wetenschappelijk bewijs
voor hoe de termen met elkaar in verband staan.
In deze figuur wordt de relatie tussen de concepten weergegeven. Patient
empowerment is een breder concept dan patient centeredness en patient
participation. Patient centeredness is een voorwaarde voor empowerment, terwijl
patient participation een voorwaarde is voor patient-centered zorg en patient
empowerment. Patient participation kan gezien worden als een strategie om patient-
centeredness te bereiken. Dat kan weer zorgen voor patient empowerment.
Overeenkomsten en verschillen
Verschillen:
- Oorsprong
o Patient empowerment heeft een politieke achtergrond
o Patient participation heeft te maken met sociale en medische
ontwikkelingen
o Patient centerdness komt voort uit het medische domein
- Niveau van de concepten
o Patient empowerment & patient participation micro, meso of
macroniveau
o Patient centeredness micro niveau
- Perspectief
o Patient empowerment perspectief zorgverlener & patiënt
o Patient participation perspectief patiënt
o Patient centeredness perspectief zorgverlener
Overeenkomsten:
- De concepten hebben te maken met de ideologische verschuiving van
paternalistische zorg naar zorg die gericht is op participatie
- De concepten hebben te maken met het zoeken van de balans tussen de invloed
van professionals en patiënten op de zorg
- De concepten worden in verband gebracht met:
o Macht/invloed
o Interactie
o Relatie patiënt-professional
o Communicatie
o Respect voor de mening van de patiënt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bentesmidstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.