1. Schouder, Bovenarm en Elleboog
Colleges:
HC.1 Introductie van het thema
HC.2 Functionele anatomie van het bewegingsapparaat
HC.3 Chirurgische anatomie van het bewegingsapparaat
HC.4 Krachtenspel in het spier- skelet systeem: biomechanica, houding en beweging
HC.5 Botaanleg, remodelling en reparatie
PD.6 De orthopedische patiënt
HC.7 Musculoskeletale radiologie NIET ONLINE
HC.8 Schouderanatomie
HC.9 Schouderaandoeningen
HC.10 Geneeskunde en innovatie voorlichting TU Delft
VO’s:
VO.1a & VO.1b - Anatomie en chirurgie schouder, bovenarm en elleboog
VO.2 - Radiologie schouder, bovenarm en elleboog
VO.3 - Biomechanica van het bewegingsapparaat
ZO’s:
ZO.1 - Bloedvaten en zenuwen van de extremiteiten
ZO.2 - Belasting van het botweefsel en collageen bindweefsel
ZO.3 - Biomechanische achtergrond van hulpmiddelen
ZO.4 - Ongunstige belasting van het bewegingsapparaat: hoe kom je er vanaf?
ZO.5 - Botaanleg, remodeling en reparatie
Judith Bus – samenvatting blok 2C1
, 2
HC.1 Introductie van het thema
-
HC.2 Functionele anatomie van het bewegingsapparaat
Er zijn drie steeds terugkerende thema’s:
- Biomechanica: inwerking van krachten
- Ontwikkeling: (vrijwel) niets ontstaat spontaan
- Aanpassen: op elke ontwikkeling volgt een reactie
De ontwikkeling en aanpassing van het skelet, de gewrichten en de spieren worden in dit college
besproken.
Het skelet: embryologie
Het bewegingsapparaat ontwikkeld razendsnel. Binnen 8 weken zijn alle onderdelen van het
bewegingsapparaat aangelegd. Daarna hoeven ze alleen nog uit te groeien.
Het bewegingsapparaat vormt zich uit het mesoderm. Hiervan zijn twee types: paraxiaalmesoderm
en zijplaatmesoderm.
➢ Uit het paraxiaal mesoderm vormt zich de wervelkolom, ribben en skeletspieren.
➢ Uit het zijplaatmesoderm vormt zich:
o Visceraal: hart, bloedvaten, interne organen etc.
o Parietaal: extremiteitenskelet
het skelet: ontwikkeling op jonge leeftijd
Er zijn twee soorten botten op jonge leeftijd: ‘platte’ botten en pijpbeenderen. Deze groeien op
verschillende manieren. Platte botten ontstaan uit bindweefsel, terwijl pijpbeenderen ontstaan uit
hyaline kraakbeen.
➢ Platte botten: hard van buiten, ‘zacht’ van binnen (rood beenmerg: aanmaak van
bloedcellen).
➢ Pijpbeenderen: in zijn geheel hard, behalve aan de uiteinden (spongiasa). Dit heeft te maken
met de belasting van de pijpbeenderen. In het merg van de pijpbeenderen vindt geen
bloedcelvorming plaats (maar heeft een steunende functie).
Niet alle botten zijn tegelijkertijd ‘klaar’. Sommige pijpbeenderen zijn al vrijwel klaar bij 8 jaar, terwijl
de scapula pas klaar is rond het 20e levensjaar (dat is weer laat). De botten in de benen zijn allemaal
rond het 17e – 20e levensjaar klaar, behalve het bekken (wat eerder).
Judith Bus – samenvatting blok 2C1
, 3
Pijpbeenderen groei
De ingroei van vaten wordt gevolgd door groei van het bot. Er is enchondale verbening (lengtegroei)
en desmale verbening (breedte groei) te zien.
Skeletopbouw van een negenjarige jongen
Preperaten van kinderen zijn zeer zeldzaam. In dit preperaat is te zien dat de epifysair schijven
relatief los liggen van de rest van het lichaam (zie groene box). Dit maakt ze ook kwetsbaar.
Deze groene box is de patella. Hier bindt een enorm grote spier op aan met enorme trekkracht: de
quadriceps.
Het skelet: invloed van belasting / krachten
Naarmate je ouder wordt, wordt je lichaam ook zwaarder. De botten gaan zich aanpassen aan de
nieuwe ‘situatie’. Verder hebben krachten invloed op de botten (een trap krijgen, maar ook zware
objecten tillen etc.). Krachten zijn vectoren: ze hebben grootte en richting. Deze hebben beide
invloed op het bot. In 6 tot 8 weken een bepaalde kracht verduren / dragen kan al invloed hebben op
het bot. Hoe meer belasting er is, hoe meer bot er komt. Wanneer er minder belasting is (bijv. bed
ledigen) ontstaan er botafbraak (osteoporose).
Judith Bus – samenvatting blok 2C1
, 4
Bepaalde sporten zijn gerelateerd aan een toename van botmassa. Voorbeelden zijn gewichtheffen,
turnen et cetera. Zwemmen is dan weer een sport die niet echt leidt tot botmassa toename.
Turnen op hele jonge leeftijd is eigenlijk helemaal niet zo goed voor de botontwikkeling. Het lichaam
van jonge kinderen komt tijdens turnen onder grote belasting te staan, waardoor dit invloed heeft op
de botvorming.
Dus… extreme sporten op jonge leeftijd is niet goed. Echter, ‘gewoon’ sporten op jonge leeftijd heeft
wel een positief effect op een aantal dingen:
- Gunstig effect op de skeletontwikkeling (botdichtheid)
- Minder osteoporose op late leeftijd
Botbalkjes
De richting van de kracht heeft effect op de botbalkjes. Er is precies te zien aan de botbalkjes welke
kanten op de grootste krachten hebben gewerkt. Deze botbalkjes zijn namelijk dikker. Horizontale
botbalkjes ontstaan t.g.v. torsie (draaien). Oudere mensen draaien minder, omdat ze stijver worden.
Hierdoor verdwijnen de horizontale botbalkjes bij ouderen. Het is dus een dynamisch proces. Het bot
past zich CONSTANT aan.
Wet van Wolff: de botmassa en de architectuur worden dynamisch bepaald door mechanische
belasting (in de richting van de inwerkende kracht).
Dezelfde wet geldt ook voor bindweefsel: hoe meer trekkracht, des te dikker het bindweefsel. En de
richting waarin er trekkracht plaatsvindt bepaalt het vezelverloop. Ook dit is dus een dynamisch
proces (verandering binnen 6 tot 8 weken).
Judith Bus – samenvatting blok 2C1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper judithbus. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
