Week 1
Stappen in het proces:
1. Verheldering/ analyse van het probleem
2. Overwegen van oplossingen op basis van kennis/bewijs en probleem analyse
3. Voorstel en implementatie van een oplossing/interventie
4. Evaluatie van het effect van de interventie
“Assessment is a conceptual, problem-solving process of gathering dependable, relevant info about an
individual in order to make an informed decision
It is a decision making process in which the assessor iteratively formulates and tests hypotheses by integrating
data in a dynamic fashion”
Meerdere factoren in assessment (biologisch - psychologisch - sociaal - cultureel - ontwikkeling)
Fouten bij beslissingen:
- mensen zijn niet altijd consistent
- mensen nemen vaak irrelevante info mee
- mensen zien te veel ‘speciale gevallen’
- expert zien afwijkende groepen (en niet meer wat ‘normaal’) is
- mensen lijden aan de ‘fundamental attribution error’ =
schrijf alles toe aan de persoon en niet aan de omstandigheden → ik faal: komt door de
omstandigheden / jij faalt: komt omdat je dom bent
- mensen vinden leren van feedback vaak lastig
- mensen worden beïnvloed door recente ervaringen
- mensen kunnen moe en verveeld raken
Over het algemeen zijn logica zijn kansrekening te abstract voor ons: mens is meer ‘psychologica’
Om in complexe situaties zoals de klinische praktijk toch te kunnen oordelen en beslissen, hebben wij
efficiënte (maar niet onfeilbare) strategieën ontwikkeld: heuristieken, en gebruiken we intuïtie (= Systeem 1)
Vaak geven we eerst snel een antwoord, dat we misschien rationeel corrigeren → het gaat nooit andersom
- Systeem 1: intuïtief / heuristisch
- snel, automatisch, kost geen inspanning, associatief
- Systeem 2: rationeel / overdacht
- langzaam, gecontroleerd, vereist inspanning, serieel
Op ervaring gebaseerde verkorte denk routes, redeneerstrategieën die info overslaan om snel tot een
conclusie te komen: altijd efficiënt en soms ook feilbaar → leidt tot bias = vertekening, vooroordeel
(https://conversietopper.nl/heuristieken/#Ankerheuristiek)
Gebaseerd op het geheugen
Availability heuristic
- hoe makkelijker men zich iets herinnert, hoe waarschijnlijker men het zal vinden en hoe meer het een
rol speelt in beslissingen
- plays a role in info-gathering processes: primacy, recency or vividness/saliency presented by client
Anchoring and adjustment
- gaat over de invloed van wat als eerst wordt getoond op wat daarna wordt getoond
- primacy bias = the first info presented to the person influences the decision
- recency bias = the last info presented to the person influences the decision
Gebaseerd op aandacht
Representativeness heuristic
, - hoe meer kenmerken X heeft van een bepaalde groep / lijkt op een prototype van die groep → hoe
makkelijker X wordt geoordeeld tot die groep te behoren
- vulnerability for the inductive/intuitive system
- can place too much decisional “weight” on highly representative evidence and too little decisional
weight on relevant prior probabilities for a particular diagnosis and/or discrepant evidence
Gebaseerd op gevoel
Affect heuristic
- oordelen op basis van gevoel en niet op basis van inhoud: stemmingscongruent
Verschillende biassen
Hindsight bias
when an assessor overestimates the probability of a particular diagnosis when the diagnosis is already known
- patient needs to get tested for dementia: gets birthdate wrong each time, meaning she has dementia →
in reality the medical records were off
- automatic, intuitive and thus related to failures in inductive reasoning
Regret bias
when an evaluator overestimates the base rate of a potential diagnosis hat has a possible severe outcome
because of anticipated regret should the evaluator miss the diagnosis
- ondanks onzekerheid behandeling inzetten omdat je geen spijt wil krijgen
- let’s go ahead and treat is as if it’s X
- automatic, intuitive and thus related to failures in inductive reasoning
Confirmatory bias
general tendency to give greater attention to confirmatory evidence and/or seek confirmatory evidence, while
undervaluing disconfirming evidence and/or not actively seeking to disconfirm a hypothesis
- can also contribute to errors in interpretation by causing an examiner to put more evidentiary weight on
the confirmatory evidence and to discount any collected evidence that is in contradiction
- can lead to premature closure → tendency to stop considering other possibilities
- both inductive/intuitive and deductive/analytic decision-making systems are vulnerable
Diagnostic bias
when a psychologist always sees some kind of diagnosis
- must maintain constant awareness of possibility of “no diagnosis” + remember that many “symptoms”
of psychological disorders are extremely common, nonspecific, and thus not necessarily indicative of a
disorder + must constantly be reminded that evidence of impairment and dysfunction is part of the
diagnostic criteria for many diagnoses
- holding a stereotypical view of specific symptoms and how they fit with specific disorders can contribute
greatly to this sort of bias
Availability bias en representative bias
Klinische intuïtie
- gebruiken van ‘ingeblikte’ kennis en eerdere ervaringen in nieuwe situaties
- snel gemaakte, impliciete combinatie van kennis en ervaring die sterk aanvoelt
- afhankelijk van hoe goed die kennis en ervaring was, is dat of betrouwbaar of feilbaar
- waar heuristieken een deel van de info overslaan, gebruikt intuïtie alle info, in ingeblikte vorm
Algemene bekende keerzijden van veel ervaring
- luiheid, ‘overconfidence’
- ‘garden path thinking’, tunnelvisie
- geen motivatie of belangstelling voor open staan voor kritische feedback
, - deliberatieve systeem 2 processen zijn veranderd in automatische systeem 1 processen, terwijl klinisch
werk aandacht voor detail vereist
Concluderend
- psychodiagnostiek is een complexe taak die beslist aangepakt moet worden
- er is veel sprake van onzekerheid en onvolledigheid en daarom moet je heuristieken of intuïtie
gebruiken → dat is efficiënt maar ook riskant
- het getuigt van professioneel handelen als je je hiervan bewust bent en openstaat voor kritische feedback
Diagnostic decision-making is ‘wicked’ in the realm of psychological diagnoses:
- there are no gold standards for judging accuracy of the diagnostic decision
- psychological disorders are often comorbid → sometimes there are more diagnoses and sometimes
there is no diagnosis
- real-word assessment decisions must often be made under incredible time and resource pressures
Inductive reasoning
a decision maker starts with a specific observations → moves to broader generalizations about the likely
implications of those observations
- bottom-up approach: begins with specific observations → detection of potential patterns within those initial
observation → formulation of potential explanations for those patterns
- more open-ended and exploratory processes
Deductive reasoning
an assessor starts with a general concept, idea and/or hypothesis and works down to specific conclusions or
observations that would be expected if the concept, idea or hypothesis were correct
- top down approach: start with hypothesized diagnosis → consider what he/she would expect to
observe if the diagnosis were to be confirmed → gather the relevant data to confirm or disconfirm the
hypothesized diagnosis
- more structured and confirmatory
- risk: one begins to twist facts to suit theories, instead of theories to suit facts
The dual-process model of decision making
Beschrijft twee systemen: system 1 (intuitive) and system 2 (analytical)
Experience and decision-making training to minimize decision-making errors
Experience
- beginners tend to use deductive/analytical systems, assessors intermediate in their experience are
more likely to use inductive/intuitive heuristics and assessment experts take conscious reflective
approach that uses both processes in a dynamic and interactive way → what separates beginning
assessors from experienced assessors is the accuracy of their intuitive system
- argument could be that, to become an expert, an assessor needs exposure to a wide variety of cases
in order to understand differential diagnosis and to resist the decision-making biases that are reinforced
by narrow training and experience
- another potential limitation is the potentially inflating effects on confidence: overconfidence → in
addition to experience over time, assessors need reflective feedback about the accuracy of their
previous diagnoses to improve intuitive decision making
Decision-making training
- suggested this should focus on educating about decision-making errors with assumption that
awareness of these biases would minimize their influence → however, unclear whether it’s sufficient
