,Inleiding
In de periode van 1 februari 2021 tot en met 25 juni 2021 heb ik stage gelopen bij het
verzorgingstehuis … in …, onderdeel van de stichting .... Tijdens mijn stageperiode ben ik
verschillende situaties tegen gekomen, waarbij reflectie en ethiek een grote rol speelden.
Tijdens de online reflectiebijeenkomsten van de Hogeschool Utrecht heb ik deze ervaringen
door kunnen spreken met medestudenten. Vervolgens heb ik me met behulp van dit verslag
kunnen verdiepen in mijn eigen rol, handelen en denken bij deze situaties en heb ik veel
geleerd over mijn handelen bij toekomstige situaties.
In dit verslag zijn verschillende praktijksituaties beschreven om de opdracht Reflectie en Ethiek
te behandelen. Zo wordt in hoofdstuk 1 de reflectieopdracht uitgewerkt en in hoofdstuk 2 de
opdracht ethiek. Tot slot is er in hoofdstuk 3 een reflectie op de bijeenkomsten beschreven.
In verband met de privacy van de betrokken personen in de praktijksituaties, worden er geen
namen, leeftijden en andere gegevens beschreven die de privacy kunnen schenden.
1
,1. Reflectie
In dit hoofdstuk reflecteer ik op mijn eigen handelen bij een situatie die ik tijdens mijn
stageperiode heb meegemaakt. Dit zal ik in de volgende paragrafen doen door de situatie te
beschrijven, uit te zoeken wat de ervaring voor mij betekent, de ervaring te onderzoeken,
alternatieven te formuleren voor een vergelijkbare situatie in de toekomst en door de verkregen
inzichten te bespreken.
1.1 Casusbeschrijving
In deze paragraaf beschrijf ik een situatie met een begin en einde, waarbij ik de feiten
onderscheid van mijn beleving. Verder onderzoek ik mijn eigen handelen en houding om zo
mijn eigen aandeel te beschrijven.
De situatie
Het was de derde week van mijn stage en mij was gevraagd of ik samen met een collega bij
een bewoner ochtendzorg kon verlenen en mevrouw uit bed wilde helpen. Deze mevrouw is
halfzijdig verlamd door een CVA en is bij de zorg afhankelijk van twee zorgverleners. Ze is niet
in staat zich zelfstandig te verzorgen of verplaatsen. Naast een halfzijdige verlamming heeft
zij ook een verminderd cognitief functioneren. Mevrouw praat daardoor vaak in haar
moedertaal, waardoor we haar niet kunnen verstaan. Ik had eerder geholpen met de
ochtendzorg bij deze mevrouw en dat was in de voorafgaande weken probleemloos verlopen.
Tijdens de verzorging van mevrouw nam mijn collega het voortouw en assisteerde ik haar waar
nodig. Mijn collega werkte niet volgens de standaard volgorde en zei soms: ‘O, dat was niet
handig, dan moeten we het maar even zo doen’. Verder was mijn collega vrolijk aan het kletsen
tegen mij over haar weekend en stelde mij vragen over wie ik was. Voor mijn gevoel steeg
daardoor de onrust bij mevrouw. Ik had dit gedrag nooit eerder bij haar gemerkt en omdat mijn
collega niet ingreep hield ik ook mijn mond. Mevrouw werd steeds onrustiger en begon in haar
moedertaal te praten. Mijn collega vroeg haar of ze het in het Nederlands kon zeggen, waarop
mevrouw haar stem verhief. Ik dacht dat mevrouw naar het gordijn wees en vroeg mevrouw of
ze haar gordijn al iets open wilde. Ze viel daarop schreeuwend tegen mij uit in haar moedertaal.
Mijn collega vroeg of mevrouw rustiger kon doen, zodat we haar uit bed konden halen. Ze
corrigeerde mevrouw niet op haar uitval naar mij toe. Mijn collega ging door met praten tegen
mij, terwijl ik erg stil werd. Mevrouw zuchtte boos en deed haar ogen dicht. Ze liet de zorg als
het ware over haar heen komen en sloot zich van ons af.
Op het moment dat mevrouw tegen mij uitviel ben ik erg geschrokken. Ik had dit nog nooit
meegemaakt en de hele situatie overviel me. Ik had wel gemerkt dat mevrouw onrustig werd,
maar had niet verwacht dat ze van onrust meteen door zou schieten naar agressie. Voor mijn
gevoel was het persoonlijk, omdat ze niet uitviel tegen mijn collega. Ik had het gevoel dat ik
iets fout had gedaan en wilde mevrouw niet tot last zijn. Daarom trok ik mezelf bij de rest van
het zorgmoment terug. Ik werd stil en liet mijn collega al het werk doen. Mijn zelfvertrouwen
nam af en ik was bang om iets ‘fout’ te doen. Ik vermeide contact met mevrouw en durfde haar
en mijn collega niets meer te vragen. Ik twijfelde aan mezelf en voelde mezelf ‘teveel’ in de
ruimte. Na het zorgmoment voelde ik me kwetsbaar en in de war. Ik voelde mezelf tekort
komen, omdat ik had gewild dat de situatie me niet zo aangegrepen had en dat ik zelfverzekerd
was gebleven in mijn handelen. Ook merkte ik later dat ik had gewild dat ik het conflict aan
had durven gaan met mevrouw en haar had kunnen corrigeren op haar gedrag.
2
, 1.2 Betekenis geven
In deze paragraaf beschrijf ik wat de ervaring voor me betekent en wat de situatie voor effect
op mij heeft gehad. Met behulp van deze beschrijving formuleer ik vervolgens de kernvraag
die ik met deze reflectie wil onderzoeken.
Betekenis
Mij werd door deze situatie duidelijk dat ik het moeilijk vind om met (verbale) agressie om te
gaan. Ik weet uit eerdere ervaringen dat ik boze reacties liever uit de weg ga en mensen graag
‘please’ om ze weer tevreden te stellen. In dit geval klapte ik dicht, omdat de uitval zo uit de
lucht kwam vallen. De uitval had ik niet aan zien komen en ik was er niet op voorbereid. Ik wist
niet goed wat ik fout had gedaan en daardoor kon ik mevrouw niet tevreden stellen. Door
mezelf stil en afzijdig te houden zette ik mezelf buiten de situatie en kon ik mevrouw voor mijn
gevoel niet meer tot last zijn.
Na deze situatie voelde ik me verdrietig en voelde ik mezelf tekort komen. Ik had de situatie
niet onder controle en ik kon mevrouw haar gedrag niet verklaren. De uitval van mevrouw
voelde voor mij als een persoonlijke aanval; ik was haar tot last en ze wilde niet meer dat ik
haar hielp. Mijn collega was niet aangedaan door haar gedrag en daardoor voelde het voor mij
als falen. Waarom nam ik het persoonlijk, kon ik me hier niet overheen zetten en verloor ik al
mijn zelfvertrouwen?
Kernvraag:
Hoe meer ik over de situatie nadenk, hoe meer vragen er opgeroepen worden. Het viel me op
dat ik, ten opzicht van mijn collega, de uitval persoonlijk nam en mijn zelfvertrouwen verloor.
Ook viel mij op dat ze de uitval van mevrouw weinig aandacht schonk en dit haar handelen
niet beïnvloedde, waar ik me daarentegen afzijdig opstelde om een volgende uitval te
voorkomen. Bij mij roept dit de vraag op of dit de juiste manier van handelen is en hoe je het
best met agressie om kan gaan. In deze reflectie staat de volgende vraag centraal om in een
soortgelijke situatie in de toekomst juist te kunnen handelen:
Hoe kan ik in het vervolg reageren op een agressieve verbale reactie van een bewoner, zonder
dat ik de reactie persoonlijk neem en mijn zelfvertrouwen verlies?
1.3 Onderzoeken
In deze paragraaf onderzoek ik mijn ervaring door eerder ervaringen te analyseren, de dialoog
met anderen aan te gaan, passende theorieën te zoeken en de invloed van de omgeving te
bestuderen.
Vergelijkbare ervaringen
Situaties zoals hierboven beschreven kom ik in mijn directe omgeving niet vaak tegen. Mijn
familie en vrienden zijn altijd meer van het uitpraten geweest en als er onenigheid is dan ben
ik gewend om daar rustig over te kunnen praten. Als er iemand wel een keer tegen mij uitvalt
dan neem ik dat ook erg serieus. Voor mijn gevoel doe je dat namelijk pas als iemand écht
niet naar je wil luisteren of als je voelt dat je met ander gedrag niks meer bereikt. Een boze
reactie van iemand is daarom voor mijn gevoel ook een resultaat van onbegrip bij de ander.
Dat, in combinatie met de gerichte agressieve aanval van mevrouw, zorgde ervoor dat ik de
uitval persoonlijk nam.
In het algemeen heb ik veel zelfvertrouwen in de dingen die ik doe, zolang ik controle heb. Als
ik weet wat ik kan verwachten van een situatie of als ik een probleem kan beredeneren dan
handel ik met zelfvertrouwen. Als ik niet alle informatie over een situatie heb of een reactie van
iemand niet kan beredeneren, dan verlies ik mijn zelfvertrouwen. In de situatie op mijn stage
had ik geen verklaring voor de uitval van mevrouw. Ik snapte niet waarom ze uitviel en was bij
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Eve9. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.