Overig
Samenvatting Circulatie 3
- Vak
- Circulatie III
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Samenvatting Circulatie 3
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 42 pagina's
Voorbeeld 3 van de 42 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
De nierNormale werking
De 2 nieren van de mens zijn 10-13 cm lang, 5 cm breed en ze liggen retroperitoneaal, de rechter iets
lager dan de linker (i.v.m. de lever). Ze hebben een aantal functies:
Het bloed zuiveren van afvalstoffen
Regulatie van:
o hoeveelheid water in het lichaam
o het zuur-base-evenwicht en zo de pH van het bloed en lichaam
o fosfaatbalans
o kalium- en natriumbalans
Productie van:
o EPO, waardoor in het beenmerg rode bloedcellen tot ontwikkeling komen
o Actief vitamine D
De glomerulus
Bloed wordt naar de nier aangevoerd via de a. renalis. Deze vertakt zich en dan gaat naar elk nefron
een afferente arterie. Hieruit vormen zich een heleboel capillairen die samen een bolletje vormen: de
glomerulus. Hier omheen zit het kapsel van bowman, waar het vocht wordt opgevangen en het
nierbuisje in wordt geleid. Deze twee samen (de glomerulus en het kapsel van bowman) worden het
lichaampje van Malpighi genoemd.
Om van de capillair naar het lumen van het nefron te komen moet het bloed door een aantal lagen
heen:
Endotheelcel van de capillair. Om mogelijk te maken dat het bloed
hier makkelijk doorheen kan hebben de endotheelcellen van
niercapillairen poriën: de fenestrae. Alles kleiner dan een rode
bloedcel kan hier doorheen (grote eiwitten dus niet!)
De basale lamina van de capillair: dit is een dikke, negatief geladen
laag. Hierdoor worden negatief geladen eiwitten tegen gehouden.
Podocyten: deze liggen om het geheel heen. Ze houden allerlei
stoffen tegen, zoals grote eiwitten. Ze zijn net als de basale lamina
negatief geladen en houden zo negatief geladen eiwitten (zoals
albumine) tegen.
Ongeveer 20% van het bloed wat door de capillairen gaat wordt in het kapsel van Bowman geperst.
Dit komt door de hoge hydrostatische druk in de capillairen (+- 50 mmHg). Er zijn ook 2 krachten
zorgen dat het bloed minder makkelijk uit de capillairen treedt, namelijk:
Colloïd-osmotische druk in de capillair. Deze is hoog in de capillair en laag in het kapsel van
Bowman omdat er geen eiwitten het kapsel van Bowman in kunnen.
Hydrostatische druk in het kapsel van Bowman (die is wel heel laag omdat het vocht meteen
doorloopt het nierbuisje in)
1
,Het afvoerende vat van de glomerulus is geen venule maar een efferente arterie. Dit heeft als
voordeel dat deze kan dilateren en constricteren waardoor de bloeddruk in de glomerulus goed
geregeld kan worden.
In de glomerulus wordt elke dag 150-180 liter voorurine gemaakt. De snelheid waarmee voorurine
wordt gemaakt heet de GFR: Glomerular Filtration Rate. Hiervoor moet je weten hoeveel voorurine
er wordt gemaakt, maar dat is nogal lastig te meten. Omdat de hoeveelheid creatinine die in de
voorurine zit bijna gelijk is aan de hoeveelheid creatinine die uiteindelijk in de urine terecht komt,
kan je dat gebruiken als maat voor de hoeveelheid voorurine. De GFR is daarom zo ongeveer gelijk
Creatinine in urine
aan de creatinineklaring, en die is .
Creatinine in bloed
Hoe meer bloed er per tijdseenheid gefilterd wordt, hoe meer creatinine er uitgescheiden wordt en
dus hoe minder creatinine er in het bloed over blijft. Hierdoor is het zo dat hoe hoger de GFR is, hoe
lager het serum creatinine is. Als de GFR halveert, verdubbelt dus het creatininegehalte van het
bloed.
Een normale GFR is ongeveer 125 ml/min/1,73 m².
De normale creatinineconcentratie in het bloed is per persoon constant en afhankelijk van de
spiermassa.
Proximale tubulus
Het eerste deel van het nierbuisje heet de proximale tubulus. Het
nierbuisje is hier nogal gekronkeld. De proximale-tubulus-cellen
hebben veel mitochondriën en lange villi met als doel om al 2/3 van
het natrium en water te resorberen en ook al kalium, aminozuren,
eiwitten (de kleine die wel door de glomerulus konden) en glucose.
Omdat de voorurine een lagere osmotische waarde heeft dan de
omliggende capillairen wordt er d.m.v. osmose veel water
teruggeresorbeerd in de capillairen.
Lis van Henle
In de Lis van Henle loopt de vasa recta: bloedvaten die langs het
nierbuisje de diepte van het niermerg in lopen. Hier worden volgens
het tegenstroomprincipe (bloed en nierbuisje lopen in tegengestelde
richting) allerlei stoffen afgegeven. Een deel van de loop van Henle
loopt dus door het niermerg (in tegenstelling tot de glomerulus en
tubuli, die zitten namelijk in de cortex). De Lis van Henle bestaat uit
een aantal delen:
1. Descenderende dikke deel: hoge permeabiliteit voor water, lage permeabiliteit voor ionen en
ureum
2. Descenderende dunne deel: zelfde als het descenderende dikke deel
3. Ascenderende dunne deel: niet permeabel voor water, wel permeabel voor ionen
4. Ascenderende dikke deel: hier zitten veel Na+/K+-pompen en pompen voor Cl-. Na+ en Cl-
worden uit het nierbuisje gepompt. Omdat de Na+ wordt gepompt via een Na+/K+-pomp,
2
, wordt er juist K+ in de voorurine gepompt. Hierdoor ontstaat een overschot aan positieve
zouten waardoor er nog meer Na+ uit wordt gepompt.
In het descenderende deel wordt dus vooral water teruggeresorbeerd, in het ascenderende deel
vooral zouten. Dit bovenstaande geldt wel alleen voor diepe nefronen (er zijn 2 typen nefronen:
diepe en oppervlakkige, alleen de diepe nefronen gaan helemaal diep het niermerg in).
Oppervlakkige nefronen concentreren de urine niet.
Aan het eind van de Lis van Henle is nog maar 6% van het water en 4% van de zouten over.
Distale tubulus
In de distale tubulus spelen 2 belangrijke processen:
De distale tubulus zijn cellen die niet permeabel zijn voor water, tenzij er ADH is. Ze worden
dan wel permeabel. Omdat in de lis van Henle actieve zoutresorptie heeft plaatsgevonden is
de osmotische waarde buiten het nierbuisje hoger, waardoor water terug het lichaam in zal
diffunderen.
Ook is dit de plek waar aldosteron werkt. Hiervoor zijn 2 typen
cellen van belang:
o Een type cel waarbij door aldosteron aan de niet-luminaire
zijde een Na+-K+-pomp aangezet wordt. Hierdoor wordt er
K+ in de cel gepompt en Na+ eruit. Hierdoor ontstaat er een
lage concentratie Na+. Om dit te compenseren zal de cel
Na+ uit het lumen gaan opnemen. Met dit Na+ wordt water
mee teruggeresorbeerd.
o Een type cel die CO2 en H20 omzet in H+ en HCO3-.
Vervolgens gaat de HCO3- terug het lichaam in en de H+
wordt uitgescheiden in het lumen van het nierbuisje. Hier
zal de H+ binden aan NH3 of fosfaat. Op deze manier is de
nier belangrijk in de pH-regulatie.
Verzamelbuis
Uiteindelijk komt de urine in de verzamelbuis terecht. Net als een deel van de distale tubulus is de
verzamelbuis normaal inpermeabel voor water, maar onder invloed van ADH verandert dat en zal er
water terug het lichaam in diffunderen.
Via de verzamelbuis loopt de urine van de cortex naar het niermerg. In het niermerg komen de
verzamelbuizen van de verschillende nefronen bij elkaar in de duct van Bellini.
Uiteindelijk blijft er zo van de 150-180 liter voorurine een kleine 2 liter over die dagelijks wordt
uitgescheiden.
Het RAAS
Het RAAS (Renine-Angiotensine-Aldosteron-Systeem) is een systeem waarmee de nier invloed
uitoefent op de bloeddruk. In de wand van de afferente arterie zitten zgn. juxtaglomerulaire cellen.
Als de druk op het vat laag is gaan deze cellen renine produceren. Renine zorgt ervoor dat het
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Wasedig. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50990 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen