Veel ouders doen wat ze kunnen, maar slagen er toch niet in om het
opvoeden van hun kind, met wie soms feitelijk niets aan de hand lijkt, vlot
te laten verlopen.
→ maakt ze onzeker, angstig
Samenleving houdt tegenwoordig meer rekening met kinderen en
behandelt ze beter: voorkomen steeds hogere prioriteit.
Gezinnen maken deel uit van een complexe samenleving:
- Structuren die ons vertrouwd zijn uit het verleden, blijven behouden
- Tegelijk verandert de maatschappij razendsnel
Nieuwe info via allerlei kanalen
Nieuwe samenlevingsvormen
Ouders worden geconfronteerd met nieuwe en alternatieve
opvattingen
Multiculturele samenleving → diversiteit van normen en waarden eigen
maken
Toenemende globalisering →
- Expansie van vluchtelingenproblematiek
- Steeds meer niet-begeleide buitenlandse minderjarigen zoeken asiel
Opvang- of pleeggezinnen nodig
Trauma’s, diepe sporen: hulpverleningssysteem
- Steeds meer leraren moeten hiermee leren omgaan
Ouders van nu: kind niet alleen beschermen, ook doen uitgroeien tot
gezonde, gelukkige volwassenen en geloven dat ze daar zelf een grote rol
in kunnen spelen
Opvoeding = belangrijk beïnvloedingsproces; kan positieve & negatieve
vaardigheden versterken→ soms zo fout dat pedagogische
handelingsverlegenheid ontstaat
Dus: behoefte aan gedegen en inzichtelijke informatie over de variatie aan
problemen die bij kinderen voorkomen, belangrijke aandachtspunten en
mogelijke behandelingen/ voorzieningen.
Informatie die men zelf kan opzoeken is vaak te summier, specialistisch of
encyclopedisch
Orthopedagogisch perspectief: beschrijven van kinderen met problemen
en de gevolgen hiervan voor de opvoeding
- Verschillende typen diagnostiek en/of behandeling
- Opvoeden in POS
Handboek: slotbeschouwingen
,Geen doelgroepen onderscheiden, want:
Het nieuwe burgerschapsparadigma en de mensenrechtenbenadering
benadrukken dat beperkingen en handicaps slechts uitingen zijn van
diversiteit en geen anomalieën. Een handicap is in deze visie dan ook geen
louter individuele problematiek, maar een sociaal probleem
→ maatschappelijke structuren worden verantwoordelijk gesteld voor de
sociale minderheidspositie van deze mensen
Verschuiving in burgerschapsdebat: bevrijdingspraktijken →
vrijheidspraktijken
Burgerschap ingevuld als competentiebegrip: burgers hebben een
bepaalde ethos (verworven) die tot uiting komt in de wijze waarop zij zich
gedragen en zich voor allerlei zaken verantwoordelijk weten.
Belangrijke paralellen:
Nagenoeg alle auteurs signaleren in min of meerdere mate problemen in
het definiëren en afbakenen van de beschreven problemen → indeling
d.m.v. classificatiesysteem en duidelijke, differentiaal-diagnostische
criteria
- Kan bij zintuigelijke en lichamelijke stoornissen
- Bij ontwikkelings- en gedragsproblemen lastig: eenduidige en
objectieve criteria vrijwel onmogelijk
Afhankelijk van tijdsperiode, sociaaleconomische context en
cultureel kader
Meestal doen ze een beroep op DSM-IV, maar dit systeem is niet zonder
problemen
- Stigmatisering van personen of groepen (niet meest pregnante)
- Reductionistische karakter
- Heterogeniteit binnen één klasse van problemen
- Beperkte bruikbaarheid voor predictie
- Universele en dus te weinig cultuur-sensitieve karakter van de
stoorniscategorieën
- Gevaar dat dynamiek van het opvoedingsprobleem over het hoofd
wordt gezien
- Weinig handvatten inzake de aanpak van problemen
Vaak gebruikt door communicatie bevorderende functie, maar wordt ook
enigszins opgedrongen bij gebrek aan beter alternatief → hoge
betrouwbaarheid en validiteit
Ook typeren van POS zorgt voor problemen: algemene omschrijving wel
voldoende duidelijk, maar indeling van verschillende soorten POS leveren
conceptuele moeilijkheden
Kok: indeling in problemen bij cognitieve, affectieve, conatieve
ontwikkeling in relatie tot problemen met een passend relatie-, klimaat- of
situatieaanbod.
De Ruyter: indeling in types stagnerende opvoeding met onderscheiding
van verschillende varianten per type
1) Opvoeder definieert samenleven met kind niet langer als opvoeden
2) Onvoldoende passen van het antwoord bij een vraag: kind slaagt
niet regel-geleid zijn eigen behoeften te vervullen
, 3) Uitvoeren van andere levenstaken van de opvoeder belasten het
kind te zwaar
De vraag is of zo’n indeling bij POS wel nodig is en of het überhaupt kan
- Subjectief karakter van het als problematische beleven bemoeilijkt
duidelijke indeling
- Ook POS omschrijven is lastig: moet bruikbaar zijn, transparant,
begrijpelijk en invoelbaar voor professionals van uiteenlopende
disciplines
Belangrijke ontwikkelingen in diagnostiek: driedeling
onderkennende/classificerende - verklaringsgerichte –
handelingsgerichte/indicerende diagnostiek raakt ingeburgerd in
hulpverlening
Classificeren: onderbrengen van een probleemherkenning in een of een
aantal rubrieken van een classificatiesysteem
→diagnostiek heeft betrekking op het totale proces van gedetailleerde
beeldvorming als basis voor een plan of meer individugerichte advisering.
Classificatie is niet langer het einddoel van diagnostiek, maar slechts
een fase
Diagnostische besluitvorming krijgt belangrijke rol
Eclectische werkwijze bij uitzoeken van zinvolle
handelingsalternatieven wordt opgedrongen
Diagnostische besluitvorming is geen eenrichtingsverkeer: actieve
rol voor alle betrokken en beïnvloede partijen
Diagnostisch proces moet uitmonden in handelingsplan → globale
doelen en specifieke tussendoelen bepalen; alle aanpakken nagaan
en onderzoeken; theoretisch en empirisch onderbouwen
Pragmatisch eclecticisme wordt gehanteerd
Meer nadruk op methodisch-technische aspecten: behandeling
steeds meer in handen van specialisten
Duidelijke paralellen tussen verschillende bijdragen betreft preventie
Voor zinvolle preventie is het nodig dat problemen van kinderen en
gezinnen tijdig worden opgemerkt en geïnventariseerd
- Verfijnde screeningsprocedures om vroegtijdige signalen te
systematiseren
- Toch moeilijk om correct te voorspellen of zich in de toekomst
specifieke problemen gaan voordoen
Orthopedagogiek: hoofdstuk 1
§1.1: Orthopedagogiek als discipline
Discipline = tak van wetenschap, ook wel leer genoemd
Object = onderwerp van aandacht
De orthopedagogiek onderscheidt zich als wetenschappelijke discipline
van andere disciplines voor zover er sprake is van een eigen traditie in het
opbouwen en beheren van kennis die gekenmerkt wordt door een
pedagogische gezichtspunt op problematische situaties.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Tessa_Visschedijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,98. Je zit daarna nergens aan vast.
