College aantekeningen
V&R Alle HC's 14-15 (master)
Collegedictaat van 92 pagina's voor het vak Vennootschaps - en Rechtspersonenrecht aan de UvA
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 92 pagina's
Voorbeeld 3 van de 92 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: Ellie • 8 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Vennootschap- en rechtspersonenrechtHoorcollege 1
Vennootschappen en rechtspersonen: zijn termen die door elkaar worden
gebruikt. Als we het in dit vak hebben over vennootschappen dan doelen
we meestal op personenvennootschappen, hebben we het over
rechtspersonen dan hebben we het over de andere figuren die we in dat
opzicht kennen.
• Vennootschappen zijn (i) samenwerkingsverbanden en/of (ii) zelfstandige juridische
entiteiten.
o Er wordt samengewerkt en het heeft een zekere juridische en zelfstandige
betekenis. Op die basis bouw je voort.
o Personenvennootschappen: mensen beginnen samen een bedrijf met
economische activiteiten. Vervolgens ontstaat daar ruzie. 2 mensen beginnen
een verwarmingsbedrijf. Ze leggen ergens een verwarming aan en 1 van de 2
vergeet de moeren aan te schroeven. Hele huis staat blank -> komt in
meterkast: er ontstaat korting -> hele huis ontploft -> schade ontstaan maar wie
gaat die betalen.
▪ Boek 7A is het uitgangspunt. Hoe ligt de verhouding tussen partijen die
samen werken en wat betekent dit jegens derden? Verhouding jegens
degenen die samenwerken is eigenlijk gewoon contractenrecht. Doet
iemand iets fout dan is er wanprestatie. Jegens derden is het ook
makkelijk: het gaat om de vraag wie je kan binden m.a.w. van wie heb
jij de volmacht om overeenkomsten aan te gaan en als er schade is, wie
draait daar voorop?
• Samenwerkingsverband: Het eerste aspect is (historisch) contractueel van aard
(personenvennootschappen), het tweede rechtspersonenrechtelijk van aard
(rechtspersonen zoals geregeld in boek 2 BW) -> je werkt samen, je maakt afspraken
= je hebt een juridische verhouding gecreëerd en vervolgens gaan wij dit kwalificeren
wat dit dan moet zijn en hoe je met elkaar om zou moeten gaan.
• Zelfstandige juridische organisaties: het probleem is dat het steeds groter wordt. Als je
3 mensen hebt in een samenwerkingsverband is dat nog wel te overzien maar als 1.000
samen gaan werken dan wordt het een beetje onoverzichtelijk. Moesten opzoek naar
andere technieken om dit te regelen. Zo is de rechtspersoon geboren. De rechtspersoon
is eigenlijk een beetje een gek ding: iedereen praat over de rechtspersoon alsof hij er is
(boek 1 natuurlijke personen en boek 2 is rechtspersonen). Personen bestaan maar
rechtspersonen niet: het is voor de makkelijkheid gedaan -> Wij zeggen tegen elkaar
dat het bestaat, in de reële zin heeft het geen betekenis maar in juridische zin is het
ontzettend makkelijk. De rechtspersoon is dus een juridisch construct. Als je het hebt
over een groot bedrijf, zoals Philips, dan is dat een rechtspersoon (het is geen persoon
want mensen werken gewoon samen) om het te kunnen stroomlijnen.
Vennootschappen en rechtspersonen kunnen beide een (grote) organisatie hebben (vgl.
personenvennootschappen zoals C&A en rechtspersonen zoals Unilever, Philips, Akzo
etc.), maar dat hoeft niet
o Dus waar de PV eigenlijk gewoon heel logisch is – namelijk gewoon de
praktijk volgen – heb je bij het rechtspersonenrecht wel iets anders gedaan.
o De organisatie staat los van het juridische deel maar naarmate de
samenwerking groter wordt, is het praktischer om een rechtspersoon te zijn. Je
heb situaties dat aan de top een personenvennootschap zit met daaronder
allerlei BV’s/NV’s hebt, zoals C&A.
1
, • Vanwege het contractuele karakter zijn de personenvennootschappen geregeld in Boek
7 en 7A (bijzondere overeenkomsten) en rechtspersonen in Boek 2 BW (dus na Boek 1
inzake natuurlijke personen).
Personenvennootschappen kunnen rechtspersoon zijn
• Rechtspersoonlijkheid is een juridische kwalificatie dat we zelf hebben bedacht. Als
we zeggen: die personenvennootschap is een beetje lastig dus weet je wat we noemen
het een rechtspersoon, dan kan je dat gewoon doen. Rechtspersoon kan je gewoon op
de personenvennootschap plakken. Dit zie je ook in Zuid-Europese landen: daar is de
PV een RP. In NL is dit geen persoon maar puur een contract maar in andere landen
zeggen dat het een persoon is. De rechtspersoon zelf zegt dus ook helemaal niets over
de verhouding van de mensen die daar werken onderling of de verhouding tot derden.
Veel mensen denken dat een rechtspersoon beperkte aansprakelijkheid betekent van de
vennoten maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn: hangt af wat je er juridisch aan
vastplakt. Het begrip rechtspersoon is dus eigenlijk een heel neutraal begrip en het is
niet zo dat rechtspersoon beperkte of uitgesloten aansprakelijkheid voor bestuurders of
aandeelhouders betekent. Rechtspersoon betekent slechts dat rechten en plichten aan
iets/iemand worden toegerekend. Vgl. art. 2:5 BW.
o 2:5 BW Je rekent eigenlijk alleen maar toe: je rekent verplichtingen van
bepaalde personen aan een denkbeeldige entiteit puur omdat dat praktisch is en
de zaken beheersbaar houdt en ook niet alle betrokken personen voortdurend
aan alle kanten worden besprongen d.m.v. juridische procedures enz.
• Rechtspersonen volgens boek 2 zijn: kerken(geen puur christelijke betekenis, kunnen
ook andere geloven zijn), verenigingen, stichtingen, cooperaties/onderlinge
waarborgmaatschappijen(zijn beide werkzaam voor de leden, alleen bij de coop kan
dit van alles en nog wat zijn, bij de OWM is het een verzekering: waarborg t.o.v.
elkaar), naamloze vennootschappen en besloten vennootschappen.
o Daarnaast zijn er rechtspersonen die niet in boek 2 worden geregeld zoals het
EESV en de Europese Vennootschap (SE).
o De staat, gemeente, provincies -> zijn ook rechtspersonen (publieke rp’s)
• Rechtspersoonlijkheid zegt echter niets (!) over verdere vormgeving en evenmin over
al of niet persoonlijke aansprakelijkheid van vennoten, aandeelhouders of bestuurders!
o Persoonlijke aansprakelijkheid: bij pv’s vennoten aansprakelijk, bij BV kan dat
variëren.
Vennootschap, rechtspersoonlijkheid en persoonlijke aansprakelijkheid
• Uitgangspunt voor personenvennootschappen is dat de vennoten persoonlijk
aansprakelijk zijn voor de verbintenissen van de vennootschap. Daarbij maakt het niet
uit of de personenvennootschap wel of niet rechtspersoon is (zoals in Frankrijk,
Spanje, Italië etc.).
o Twee monteurs beginnen verwarmingsbedrijf en ze leggen bij jou een
verwarming aan -> dan geldt dat als een verplichting van die combinatie
personen. Ze zijn dan beide verantwoordelijk voor het nakomen van de
verbintenis. Als er iets misgaat is het uitgangspunt dat ze ook samen
aansprakelijk zijn voor wat er misgaat. Voor NL maakt het niet uit of het
rechtspersoonlijkheid heeft: vennoten gewoon persoonlijk aansprakelijk.
• Bij de meeste rechtspersonen is uitgangspunt dat betrokken aandeelhouders en
bestuurders etc. niet zelf persoonlijk aansprakelijk zijn. Van dat uitgangspunt kan
echter volop worden afgeweken (m.n. op grond van onrechtmatige daad).
2
, o Zulke afwijkingen zijn onder andere: wel aansprakelijkheid bij de
personenvennootschap en het EESV, wel aansprakelijkheid als de
rechtspersoon niet goed in het handelsregister is ingeschreven, wel
aansprakelijkheid als bestuurders onzorgvuldig (i.e. onrechtmatig) handelen
etc.
▪ Kortom: Hier is veel ruimte voor de wetgever en de rechtspraktijk. Je
kan volop afwijken.
▪ Voorbeeld: we kunnen vanavond nog een vereniging oprichten. Dat is
een rechtspersoon. Op het moment dat wij zeggen: we hebben een
vereniging dan is er ook een vereniging. We kunnen ook uit naam van
die vereniging handelen maar zolang hij niet bij notariële akte is
opgericht – althans niet is ingeschreven in het handelsregister – zijn wij
allemaal volop aansprakelijk daarvoor. Dus: je hebt een rechtspersoon,
namelijk een vereniging, en allen die handelen namens de vereniging is
voor alle verplichtingen die worden aangegaan aansprakelijk. Je kan dit
opheffen door de zaak notarieel te verleiden en in te schrijven in het
handelsregister en dan ontstaat beperkte aansprakelijkheid.
Betekent dat dan dat in die vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
dat je niet aansprakelijk kan zijn? Nee, als je bestuurder bent van de
tennisvereniging en je gaat een idioot contract aan of je weet bij het
aangaan van het contract dat de vereniging dit niet kan betalen, dan ben
je zelf gewoon persoonlijk en volledig aansprakelijk o.g.v. de O.D. Je
kan dus allerlei varianten van aansprakelijkheid bedenken.
▪ BV & NV: als je ze gebruikt om allerlei slechte dingen te doen als
bestuurder, dan kan je daarvoor persoonlijk aansprakelijk zijn. Je weet
bijvoorbeeld dat je een verplichting niet kan nakomen maar je gaat hem
toch of je hebt iemand in je dienstauto overhoop gereden op het
zebrapad, dan kan je niet zeggen ik heb een BV dus niet aansprakelijk
-> je bent gewoon persoonlijk aansprakelijk. Zolang je netjes binnen de
wet blijft en je houdt aan de regels van een goed bestuur dan ben je niet
aansprakelijk maar als daarvan afwijkt dan kan dat heel anders
uitpakken.
o Waarom is het uitgangspunt niet persoonlijk aansprakelijk? Het is economisch
nuttig: als het risico is dat je persoonlijk aansprakelijk bent, dan nemen mensen
vaak niet het risico om een onderneming te beginnen. Als er dan iets misgaat,
dan ben je voor het geheel persoonlijk aansprakelijk en sta je met het hele
gezin op straat. Het is puur een economische – en geen juridische afweging –
om in beginsel geen persoonlijke aansprakelijkheid te hebben. Het bevordert
het algehele ondernemen.
• Wanneer volledig/persoonlijk aansprakelijk? PV, niet of onjuist ingeschreven in
handelsregister (rechtspersoon), of onjuist bestuur bij rechtspersoon (onzorgvuldig
handelen: hele brede categorie -> 2:9: behoorlijke taakvervulling)
Rechten en verplichtingen van vennootschap en rechtspersoon
• Vennootschappen en rechtspersonen hebben slechts rechten en verplichtingen
voorzover (i) deze geldig zijn aangegaan (vertegenwoordiging!) of (ii) aan de
vennootschap/rechtspersoon worden toegerekend (onrechtmatige daad).
o Het lijkt een open deur maar het legt wel de vinger op de kern van de zaak: als
je het hebt over PV’s of vennootschappen dan is het leerstuk van
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mlvanholthe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen