Staats- en bestuursrecht in de praktijk: Samenvatting
Hoofdstuk 3: Volksvertegenwoordiging en regering
3.4: Volksvertegenwoordiging
De Grondwet noemt de volksvertegenwoordiging plechtig Staten-Generaal. Dit is de Eerste
en Tweede kamer.
- de taak is om het gehele Nederlandse volk te vertegenwoordigen.
- samen met de regering de hoogste wetgever. Hun maken de belangrijkste wetten.
- wetgevende, uitvoerende en controlerende taak.
- De volksvertegenwoordiging, het parlement en de Staten-Generaal hebben dezelfde
betekenis.
Tweede Kamer:
- bestaat uit 150 leden.
- een duur van 4 jaar.
- iedere Nederlander van 18 jaar of ouder heeft kiesrecht en om gekozen te worden, Art. 54
GW en Art. 56 GW.
Actief kiesrecht = het recht om als kiezer mee te doen aan de verkiezingen.
Passief kiesrecht = het recht om als volksvertegenwoordiger gekozen te worden.
Eerste Kamer:
- bestaat uit 75 leden.
- een duur van 4 jaar.
- indirect gekozen door de leden van de Provinciale staten en door een kiescollege verkozen
door de bewoners van de Caribische eilanden die deel uitmaken van Nederland, Art. 55 GW.
de provinciale staten en het kiescollege worden wel rechtstreeks gekozen door de
burgers.
3.5: De werkwijze van de Kamers
Op tv zie je vaak beelden dat de Kamer in plenaire vergadering zit. Echter is een groot deel
van het politieke werk in kleiner verband, bijvoorbeeld in fractie en in de commissies.
Fractie = alle Kamerleden van dezelfde partij.
- elke week is er een fractievergadering waarin ze hun politieke keuzes bespreken.
- in de eerste vergadering wordt er een fractievoorzitter gekozen die de vergaderingen leidt
en de fractie vertegenwoordigt in en buiten de kamer.
Commissie = wordt gezien als een kamer in het klein. Hier wordt veel van het eigenlijke
Kamerwerk gedaan. In een commissie zitten 15 tot 20 Kamerleden.
,- er zijn commissies voor: onderwijs, justitie, defensie, buitenlandse zaken etc.
- alle fractiespecialisten zitten bij elkaar in een commissie.
3.7 De regering
De regering heeft als taak om ons land te besturen.
Bestuurstaak = alle taken die te maken hebben met het ordenen van de samenleving.
- het uitvoeren van wetten, het maken van plannen, het aanleggen van wegen, het heffen
van belasting.
Minister:
Het hoofd van een ministerie staat een minister. Iedere ministerie zorgt voor een deel van
een bestuurstaak. De kamer kan een minister verantwoordelijk stellen voor die
bestuurstaak.
Echter zijn er ook ministers zonder ministerie. Hun zijn ministers voor een eigen
beleidsterrein.
Staatssecretaris:
Alle ministeries hebben naast hun minister ook een staatssecretaris. Een staatssecretaris is
voor een deel van het beleid verantwoordelijk. De minister blijft wel hoofd verantwoordelijk.
In de praktijk richt de kamer zich alsnog op de staatssecretaris.
- soms heeft een staatssecretaris een zware en soms politiek gevoeliger portefeuille dan zijn
minister zelf.
Ministerraad:
In de ministerraad zitten alle ministers, echter niet de staatssecretarissen. In deze raad
worden de hoofdlijnen van het regeringsbeleid vastgesteld, Art. 45 GW.
- er wordt vergaderd over wetsvoorstellen, beleidsplannen etc.
Minister-president:
Dit is de voorzitter van de ministerraad, Art. 45 lid 3 GW. Hij stelt de agenda vast en heeft
een coördinerende en bemiddelende rol.
- er is wekelijks op vrijdag avond een persconferentie na afloop van de ministerraad.
- wekelijks contact met het staatshoofd.
- maakt deel uit van de Europese Raad. Zit bij de Europatop die tweemaal per jaar wordt
gehouden.
, 3.8 Het staatshoofd
Ons staatshoofd maakt deel uit van de regering en is geen politiek ambtsdrager. Hij kan niet
in de kamer ter verantwoording worden geroepen voor het regeringsbeleid, Art. 42 lid 2 GW.
Het koningschap wordt erfelijk vervuld, Art. 24 GW.
- onschendbaarheid:
Hij kan niet ter verantwoording worden gesteld voor het regeringsbeleid. De ministers zijn
verantwoordelijk voor zijn daden en uitspraken.
- geheim van Huis ten Bosch
Het staatshoofd heeft wekelijks overleg met de minister-president. Hij heeft wel degelijk
hierdoor enige invloed op het beleid. Gesprekken tussen de ministers en het staatshoofd
mogen niet naar buiten worden gebracht. Hierdoor wordt het ook wel het geheim van Huis
ten Bosch genoemd.
- kabinet en regering
Kabinet = alle politieke ambtsdragers, alle ministers en staatssecretarissen. Het kabinet
draagt de naam van de minister-president.
Regering = bestaat uit het staatshoofd en de ministers.
Hoofdstuk 4: Democratie en rechtsstaat.
4.2: Vrije verziekingen
Politieke partij:
Een politieke partij is vereniging van mensen die ongeveer dezelfde ideeën hebben over de
positie van de overheid in de staat.
- dergelijke fundamentele opvattingen leiden tot standpunten over allerlei politieke
kwesties, zoals is het goed voor de economie, subsidies en uitkeringen.
- om een eerlijke kans te krijgen is het mogelijk om ook partijen die tegen het
regeringsbeleid zijn, in vrijheid een vereniging op te zetten, Art. 8 GW.
- als kiezer kun je je voorbereiden op de verkiezingen door: verkiezingsprogramma’s,
websites en bijeenkomsten.
- als nieuwe politieke partij moet je beschikken over 10 handtekeningen van 10 kiezers.
Bovendien een waarborgsom van €11.250 storten. Dit bedrag wordt teruggestort als de
partij minstens 75% van de kiesdeler haalt (circa 45.000 stemmen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Veralintsen1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,19. Je zit daarna nergens aan vast.