Reader beginselen van de
democratische rechtsstaat
Meerenberg-arrest
Geneeskundig gesticht voor krankzinnigen Meerenberg verzet zich vanaf 1878
tegen een bij koninklijk besluit opgelegde verplichting om een patiëntenregister bij
te houden.
In april 1878 moest Meerenberg voor de kantonrechter verschijnen.
Besluit kantonrechter: Overschrijding registratiebesluit 1877. Geen boete onder
de ‘Blanketwet’ van 6 maart 1818. Die wet stelt heel in het algemeen straf op het
overtreden van bepalingen van algemene maatregelen van bestuur, of ze nu in
delegatie zijn vastgesteld of niet. En de kantonrechter beslist dat het
Registratiebesluit 1877 geen algemene maatregel van bestuur is, maar slechts een
soort interne overheidsinstructie met voorschriften van administratieve aard
waaraan alleen ambtenaren en ondergeschikten binnen de overheidsorganisatie
zijn gebonden. Ontslag rechtsvervolging.
Besluit Rechtbank Haarlem en Hoge Raad: overtreding van registratiebesluit
niet strafbaar omdat dat besluit ‘niet strekt te uitvoering van een onderwerp, welk
regeling bij de Grondwet aan den Koning is opgedragen, en dat mitsen de
overtredingen van de bepaling van het koninklijk besluit niet kunnen geacht worden
bij de wet van den 6 maart 1818 strafbaar te zijn gesteld.
Waarom verzetten de bestuurders van Meerenberg zich hier tegen?
In het verblijf in Meerenberg werd alleen de gegoede burgerij en de adelstand
behandeld. In de negentiende eeuw zorgde dit voor een slechte naam voor de
familie.
Gevolg Meerenberg arrest
Overheidsorganen kunnen alleen juridisch optreden als het recht ze dat toestaat.
Het startschot voor het moderne legaliteitsbeginsel; de mede door Buijn naar
Nederland gebrachte idee dat waar burgers door regels juridisch worden gebonden
er een volksvertengwoordiging bij de vaststelling van die regels betrokken moet
zijn.
Ten derde begrip van materieel wetsbegrip. Het concept dat burgers door algemene
regels afkomstig van bestuur of andere overheidsorganen evenzeer en op dezelfde
wijze kunnen worden gebonden als door ‘wetten’ afkomstig van de wetgever in
formele zin. art. 89 Gw.
Wilnisser visser-arrest
In een gemeente werd de regel ingesteld dat er op Zondag niet mocht worden
gevist in openbare wateren of in het openbaar.
Uitspraak: straf is bedreigd in zóó algemeene bewoordingen is vervat, dat
daaronder is te begrijpen elk visschen op Zondag hetzij dit geschiedt in openbare
wateren of in wateren vanaf of vanuit openbare land- of waterwegen zichtbaar,
hetzij in alle andere vischwateren ook die op geenerlei wijze bemerkbaar van
eenige openbare plaats;
Regel die voortvloeit uit dit arrest: gemeente kunnen enkel vorderingen treffen
die buitens huishoudens gelden. Dus niet achter de voordeur.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrtheberkel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.