Week 47 (casus 1)
Bloedvaten: arteriën en venen
We hebben heel veel verschillende soorten bloedvaten in ons lichaam. De bloedvaten
vervoeren het bloed van het hart naar al onze organen en weefsels. Vanuit het hart zie je
eerst de arteriën, daarna de arteriolen en dan komen de capillairen waarbij de vellen van
onze organen en weefsels hun voedingsstoffen uit het bloed halen en afvalstoffen weer
afgeven. Vervolgens gaat het bloed via de venulen naar de vene een dan weer terug naar het
hart.
Al deze verschillende soorten bloedvaten verschillen in grote, maar ze bestaan wel uit
dezelfde drie lagen. De drie lagen worden allemaal tunica genoemd. De binnenste laag van
het bloedvat heet de tunica intima ofwel de tunica interna, wat bestaat uit epitheelweefsel
dat endotheel heet. Een middenlaag van glad spierweefsel en elastisch weefsel heet de
tunica media. En een stevige buitenste laag gemaakt van bindweefsel heet de tunica
adventitia, ofwel tunica externa. De dikte van de drie lagen verschilt per type bloedvat.
De grote arteriën worden elastische arteriën genoemd. Dat is omdat er veel elastisch
weefsel zit in de tunica media en minder glad spierweefsel. Hierdoor kunnen de arteriën de
drukgolven goed opvangen die voorbij komen na elke hartslag.
Hoe kleiner de arteriën hoe minder elastisch weefsel en juist meer glad spierweefsel er in de
tunica media zit. Glad spierweefsel kan namelijk met behulp van een onderdeel van het
zenuwstelsel, de sympathicus, worden aangestuurd. En zo kan de diameter van het vat
makkelijk en snel worden aangepast door vasoconstrictie of vasodilatatie. De kleinere
arteriën worden ook wel weerstandsvaten genoemd.
Er zijn twee type arteriën. De arteriële anastomosen, namelijk de slagaders die ergens met
elkaar zijn verbonden. Het voordeel is dat als er ergens een afsluiting voorkomt, dat er dan
bloed van de andere kant kan komen. Veruit de meeste van onze arteriën zijn eind arteriën.
Bij afsluiting van deze arteriën zal het achterliggende weefsel onvoldoende bloedtoevoer
krijgen en dus hierdoor afsterven.
De capillairen zijn de kleinste vaten in ons lichaam, waarvan de wand alleen bestaat uit een
tunica intima met een enkele cellaag die het endotheel heet. Dat ligt op een dun membraan
dat het basaalmembraan heet. De tunica adventitia en de tunica media ontbreken. Deze
wand is veel dunner waardoor het bloed en de cellen makkelijk stoffen en gassen kunnen
uitwisselen. De diameter van capillairen is even groot als een rode bloedcel, hierdoor is de
stroomsnelheid niet zo hoog, dus hebben de weefsels meer tij dom gassen uit te wisselen.
Helemaal aan het begin van de capillairen zitten capillairen sfincters, kleine spiertjes die als
toegangsdeuren kunnen functioneren waarmee de bloedstoom gereguleerd kan worden.
Op de terugweg naar het hart kom je de venulen en de venen tegen, de wanden zijn veel
dunner dan de wanden van een arterie. In arteriën is een hoge bloeddruk en in de venen is
juist een lage bloeddruk. In de venen kan je kleppen vinden, zodat het bloed maar een kant
op kan stromen. Dit is een stukje tunica intima verstevigd met bindweefsel, dat uitsteekt in
het lumen. Venen worden ook wel capaciteitsvaten genoemd, omdat ze een groot deel van
de bloedvoorraad bevatten (2/3). Hierna kom je weer terug bij het hart.
, AFPF
Hart: anatomie en functie
Er zijn twee harthelften en twee bloedsomlopen. Eentje naar de longen en een naar het
lichaam. De rechterharthelft pompt van het lichaam naar de longen toe en de linkerharthelft
van de longen naar het lichaam.
De aorta zorgt voor zuurstofrijk bloed voor het hele lichaam. Als het bloed door het hele
lichaam is geweest komt het weer terug naar het hart via de vena cava. Het bloed uit de
onderste lichaamshelft zal via de onderste vena cava, ofwel de vena cava inferior
terugkomen naar het hart. En het bloed uit de bovenste lichaamshelft zal via de bovenste
vena cava, ofwel de vena cava superior terugkomen naar het hart. Vervolgens zal het bloed
naar de longen gepompt worden via de longslagader, ofwel de arteria pulmonalis. Deze
splitst al snel om naar de linker- en de rechterlong te gaan. Voor de splitsing heet het de
truncus pulmonalis. En daarna de linkerlongslagader, ofwel de arteria pulmonalis sinistra en
de rechterlongslagader, de arteria pulmonalis dextra. Na de longen zal het bloed
terugkomen naar het hart via de venea pulmonalis links en rechts.
De binnenkant van het hart is als volgt, het tussenschot heet het septum. Dan heb je het
linker atrium, het linker ventrikel, het rechter atrium en het rechter ventrikel. Om de
bloeddoorstroming te reguleren zitten er kleppen in het har. Het zijn de mitralisklep tussen
het linker atrium en het linker ventrikel. De tricuspidalisklep tussen het rechter atrium en de
rechter ventrikel. De aortaklep tussen het linker ventrikel en de aorta en de pulmonalisklep
tussen het rechter ventrikel en de arteria pulmonalis.
De mitralisklep en de tricuspidalisklep lijken op elkaar en worden de atrioventriculaire
kleppen genoemd.
De atrioventriculaire kleppen lijken op sliertjes die zijn opgehangen aan draadjes. Deze
sliertjes bewegen heen en weer tijdens de hartslag. De ophangdraadjes houden ze tegen
zodat ze niet richting het atrium kunnen gaan. De ophangdraadjes worden chordae
tendineae genoemd en het zijn hele kleine pezen. Om de pezen op spanning te houden
tijdens het samentrekken van het hart zitten er kleine spieren bij het uiteinde, de musculi
papillares. De aortaklep en de pulmonalisklep lijken ook op elkaar en worden de semilunaire
kleppen genoemd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julia-stel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.