College aantekeningen
College 3 - Onrechtmatige daad
- Instelling
- Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Volledig uitgeschreven college.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
College 3 – vrijdag 13 november 2020 – OD 3Schrijfopdracht B – terugblik
Verheij: het is allemaal gek, dolle boel allemaal. Den Hollander: nou, het is niet heel gek, maar er zijn wel kaders
waarbinnen je moet werken.
Onderscheid: het was wel een kunst om te kijken waar die stelling nou precies om ging? Waar gaat de literatuur over?
Wettelijk stelsel van aansprakelijkheid
Vestiging van aansprakelijkheid
- Eerst: vaststellen wie op weke grond aansprakelijk is:
o Contract, art. 6:74 BW
o Onrechtmatige daad, art. 6:162 BW (maandag)
o Kwalitatieve aansprakelijkheid, art. 6:169 BW (dinsdag)
Omvang van aansprakelijkheid:
- Dan: voor welke schade en tot welk omvang, art. 6:95 BW (vandaag)
o Schadebegrip, art. 6:95, 96 en 106 BW
o Begroting, art. 6:97, 104 en
o Causaliteit, art. 6:98, 99, 100, 101 en 102 BW
o Bijzondere bepalingen letsel en overlijden, art. 6:107, 107a en 108 BW
o Beperkingen: art. 6:109 en 110 BW
- Maar ook andere vorderingen dan schadevergoeding, art. 6:103, 3:296) – remedies I.
Begrip schade
Over dit begrip is wel wat over te doen. In NL eenvoudig schade begrip, art 6:95 BW: ‘vermogensschade’ en ‘ander nadeel’ – klopt als een
bus. Wat vermogensschade is, wordt een beetje benoemd in art. 6:96 BW, maar ‘ander nadeel’ is niet heel informatief over wat ander
nadeel dan is, behalve dat het niet vermogensschade is, maar ook dat is niet goed gedefinieerd. ‘Ander nadeel’ is niet verder gedefinieerd
door de wetgever, maar wel duidelijk gemaakt in welke gevallen je recht hebt op vergoeding van ‘ander nadeel’.
Frans recht: zeggen nog minder over het begrip ‘schade’. Ze gebruiken gewoon het woord ‘dommage’ ze hangen in de rechtszaal daar alles
aan op, maar wordt op geen enkel manier uitgewerkt in de wet.
Engels recht: veel informatiever, werkt met delicten (bepaald typen onrechtmatige gedragingen met eigen sanctieregimes) dit zijn ‘torts’.
Nederlands recht: kent veel onrechtmatige daden en zelfs voor wanprestatie, maar 1 begrip ‘schade’. Naar mate de ernst/schuld kennen
we wel een beetje differentiatie.
Duits recht: heeft OD recht, maar benoemd daarin welke belangen worden beschermd, je vindt niet begrip schade, maar aantasting van
‘gezondheid’/’eigendom’ etc.
DCFR: ‘Legally relevant damage’ (impliceert dat het niet alleen om schade gaat maar ook een juridische toets heeft) benoemde ‘protected
interests’ lijkt op het Duitse model. Daarnaast kent DCFR heeft nog een opencategorie: multifactorbenadering: aan de ene kant Duitse
model en daarnaast nog een openclausule die lijkt op onze toerekening, art. 6:98 BW, kan zijn dat de aard van de norm en de aard van het
geschonden belang toch ertoe leiden dat het schade is.
‘Legally relevant damage’ = ‘rechtens relevante schade’ eet van twee walletjes: de normschending (=krijg je vergoeding?) en de gevolgen
(=schade). Voorbeeld: zwartwerken, en je lijdt als bouwvakker schade, je hebt dan schade want je krijgt die inkomsten niet meer, maar is
dat dan legally relevant?
Voorbeeld: als je een deuk in een auto rijdt, is dat schade? Voor de monteur is dat schade, is het voor de jurist ook schade > art. 6:95 BW, wanneer
wordt het vermogensschade > als je het moet laten uitdeuken, als je met die deuk blijft rondrijden; geen schade? Waardevermindering? Als je de
rekening moet betalen raakt het vermogen, als het gebruikelijk is om die schade te repareren dat je ervan uit mag gaan dat het een
waardevermindering is. Voorbeeld: iemand rijdt mij aan en ik heb een gebroken been, is dat schade volgens een jurist? Volgens een arts is het wel
schade. Is het een been van mij of een prof. Voetballer? Er zit een stap tussen de aantasting en de vraag of het juridische schade is.
Kan je ook normschendingen hebben die op zichzelf als schade worden aangemerkt. Nee, dat kan eigenlijk niet want in het strafrecht word
je gestraft omdat je iets hebt gedaan > bijv. door rood hebt gereden, ongeacht of je iemand hebt aangereden. De Engelse kennen in het
model van ‘torts’ bepaalde normschendingen: je kunt een vordering instellen ongeacht dat je schade kan bewijzen. Kennen wij dat ook?
Aantasting van eer en goede naam: belediging, is op zichzelf recht op smartengeld. Je hoeft niet te bewijzen dat je hebt gehuild o.i.d. De
Engelse kennen dat verschijnsel heel goed; anders kan je niks aan die normschendingen doen.
Er zijn allerlei verbanden tussen het begrip schade en normschending: is de normschending van invloed op de omvang van
schadevergoeding? In beginsel niet, want maakt niet uit of de deuk opzettelijk is gebeurd ja of nee, maar soms ga je wel anders kijken als er
opzet in het spel zit. Schadebegrip is geen koud wiskunde rekengegeven, maar laat zit op allerlei manieren beïnvloeden op de grondslag
waar het op berust.
Begrip schade: terugkijken naar grondslag voor aansprakelijkheid – Lindenbergh
De vraag: hoe houdt schadebegrip verband met de grondslag waarop aansprakelijkheid is gebaseerd.
Ongeschreven uitgangspunt: als er een aansprakelijke partij is moet benadeelde plaatsen in situatie verkeren als gebeurtenis niet had
plaatsgevonden. Ligt ten grondslag van hele denken van wetgever: je mag geen OD plegen en doe je dat wel, dan moet je de veranderen
daardoor ongedaan maken. Zitten op de grens van OD en Remedies. OD is een beetje gedragsrecht. Een schadebegrip moet je in iedere
concrete casus terug naar de vraag: wat is het verwijt? Wat is de grondslag van de aansprakelijkheid? Voor alle grondslagen van
aansprakelijkheid, maar een één vormig schadevergoedingsrecht hebt, maar dat je toch in individuele geval moet kijken wat is het precies
waar de aansprakelijkheid op berust want dat bepaalt de schade.
, - Onrechtmatige daad, Voorbeeld arrest: Monumentenzorg/Curaçao het laat zien hoe lastig het is om goed beeld te krijgen
wat schade is. In Curaçao is ene monument van een oud gebouw en staat onder toezicht van monumenten zorg. Het brandt af
en alleen nog een hoopje fundamenten. Eigenaar neemt dei fundamenten mee en verwijderd die en hij handelt daarmee
onrechtmatige daad, want hij had hier een vergunning voor moeten krijgen. Monumentenzorg vordert herbouw van het
monument. Waar gaat het mis? Het verwijt is niet; u hebt het monument gesloopt, maar u hebt de restanten onrechtmatig
verwijdert. Vordering OD kan niet verder strekken dan tot herstel/vergoeding van de fundamenten, niet van het hele
monument. Hier heeft het tot de HR geduurd tot dat ze het door hadden. Het wegdenken van de OD is best een specifiek klusje,
dat je heel precies moet toepassen.
- Wanprestatie, dan moet je de wanprestatie wegdenken en dat kan ervoor zorgen dat mensen zonder de wanprestatie in een
andere positie terecht komen. Dat noemen we ook wel een positief contracts belang. Als het contract jou op een betere situatie
brengt, dan moet je dat als uitgangspunt nemen.
- Vervangende schadevergoeding, heeft een heel eigen regime. Laat mooi zien in de uitspraak Sparrow/Beukering; noot Heima.
Hij noemt precies; als dit is wat je vraagt, dan kan je niet meer en minder krijgen.
- Onbevoegde vertegenwoordiging, gaat om de situatie dat iemand je vertegenwoordigd zonder bevoegd te zijn. Dan heeft
wederpartij een aanspraak op degene die onbevoegd vertegenwoordigen, waar heb je dan eigenlijk recht op? Heime; hier gaat
het niet om het positief contracts belang, maar op het positief rechtshandelingsbelang, want de volmacht is een
rechtshandeling. Het is relevant want, het is de vraag of er wel een geldige volmacht was? Is er dan ook een geldige
overeenkomst uitgekomen? Of mag je zonder meer doorschakelen naar de geldigheid van de overeenkomst?
Moraal van het verhaal: kijk telkens goed: wat is de reden/verwijt waarop je de vordering gebaseerd? Wat is de reden? En wat kan die
grondslag dragen? Wat hoort de vergelijkingsmaatstaf te zijn die je dan toepast. Schade is in het recht telkens het resultaat van een
vergelijking gebaseerd op een bepaalde grondslag voor aansprakelijkheid. Wij kijken, als jurist, op een bepaalde manier naar het begrip
schade. Voorbeeld: art. 7:658 BW aansprakelijke van de werkgever van arbeidsongevallen tegenover de verplichting van de werkgever van een
behoorlijke verzekering in verkeerssituatie. De tweede situatie kan niet verder strekken dan datgene te vergoeden dat de verzekering had gedekt, en
dat had niet het hele ongeval kunnen zijn. Denk de normschending weg en hoe had het dan eruit gezien.
Causaal verband, overzicht:
Eerst c.s.q.n-verband (vestiging), vooral kwestie van bewijs Is A een gevolg van B? Is het redelijk dat A wordt vergoed? (= meer feitelijk
begrip)
o Bewijs, art. 150 Rv – Pijls & van Boom, Nuninga
o Omkeringsregel, Gisen & Maes
o Proportionele aansprakelijkheid, Nefalit/K, Fortis/Bourgonje
o Verlies kans, H&H Beheer
Dan toerekening, art. 6:98 (omvang), vooral kwestie van argumentatie Redelijkheid kan je niet bewijzen, wel beargumenteren (= meer
juridisch kunstje)
o Mede gezien…
o Aard aansprakelijkheid
o Aard schade
o Deel ‘regels’ Brunner (?)
Voorbeeld: de regel is: een lift, maximaal 200 kg, alleen personen, stort naar beneden. Twee mannen allebei 100 kg, maar de ene heeft een hond
mee van 30kg. Gevraagd aan de liftmonteur: wat is de oorzaak van neerstorten? Overbelasting > oorzaak is: man A, man B en de hond: ieder gelijk
aan elkaar, ieder is c.s.q.n. om over die 200kg te komen. Oorzaak volgens jurist: B heeft de norm geschonden en de hond was een gevolg daarvan. Je
ziet dat juristen selecteren in het causaliteit denken.
We beginnen met de normschending en dat kleurt het causale verband. Dit is wat Giard tot uitdrukking probeert te brengen. Dit is een
dokter, maar ook jurist/wetenschapper. ‘Als je vanuit de medische wetenschap naar het recht kijkt is het onvoorstelbaar hoe juristen te
werk gaan. Hij geeft voorbeelden:
- Trambestuurder rijdt te hard en er valt een boom op de tram. Als de trambestuurder niet te hard had gereden was de boom voor de
tram gevallen en niet op de tram. Is de schade aan de tram gevolg van te hard rijden? Ja en nee, wel van te hard rijden en niet van de
norm. Juristen zouden ja zeggen.
- Messteken in de buik. Je kan gaan opereren maar heeft veel risico’s. Of je gaat monitoren en afwachten uit ervaring kan dat namelijk ook
goed gaan. Maar dat kan later misgaan, en was het daarmee fout beleid? Dat is niet gezegd.
- Diagnose borstkanker, vrouw heeft meegedaan aan een trial om te kijken of sprake is van tumoren. Bij deze mevrouw meldt zich met
tumor na drie maanden van het onderzoek. Rechter zegt: dit is de foto, en vraagt aan deskundige: ziet u iets? Deskundige ziet tumor, dus
fout gemaakt en aansprakelijk. Aar als je het goed wil doen; achter een computer zetten en in een half uur foto’s geven en dan de tumor
foto voorbij laten komen.
Dit zijn voorbeelden hoe je naar de zaak kijkt. Met de juridische bril kijken kan andere kijk geven – beperkt een blik. Giard is wel jurist maar
niet altijd even scherp in causaliteit., let daarop.
Fundamentele attributiefout: Ik heb pijn dus er moet schuld zijn. ‘Er moet toch iemand verantwoordelijk zijn voor mijn ellende?’
Contra feitelijke denkfout: doordat slachtoffer pijn heeft gaat hij nadenken hoe dit voorkomen had kunnen worden, gaat hij
feiten muteren, en dat doet hij (bewezen) selectief. Vanuit het recht moet je beginnen of er een fout is en wat het gevolg
daarvan is.
Dit stuk laat goed zien hoe wij als juristen oogkleppen op kunnen hebben.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittje117. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen