College aantekeningen
College 3 - Burgers en Belangen
- Instelling
- Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR)
Volledig uitgeschreven college.
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
College 3 – donderdag 10 december 2020 – Burgers & Belangen: MisdrijfschadeBurgers en Belangen is het thema van deze week en dat past goed bij het thema van de misdrijfschade. Je kan van schade door strafbare
feiten zeggen dat het een aanzienlijk maatschappelijk probleem met een toenemende belangstelling. Het is niet te veel gezegd als we een
tijd lang een OD op het oog hadden, maar de laatste jaren pas echt op het netvlies is. Als je kijkt naar wat de regering doet, zie je dat het
beleidsaandacht heeft. Niets wijst erop dat de schade groter wordt of meer mensen slachtoffer worden. Het lijkt juist of er een dalende
trend is, misschien niet de online criminaliteit, maar op veel vlakken een daling in de hoeveelheid criminaliteit. Maar wel toenemende
aandacht voor het compensatie vraagstuk en dat gaan we vandaag nog eens goed in de verf zetten.
- Bijna 1 op de 7 Nederlanders van 15 jaar en ouder was in 2017 slachtoffer van veelvoorkomende criminaliteit zoals gewelds-,
vermogens- of vandalismedelicten.
- ‘Maatschappelijke schade’ in 2015 naar schattig 20,4 miljard euro.
Het kan om veel burgers gaan en grote belangen; individuele en maatschappelijke belangen.
Criminaliteit als vergrijp tegen samenleving als geheel (zo kan je kijken naar strafbare feiten) én schending individuele rechten slachtoffer
(civiele claim; schending rechten van slachtoffers).
Financiële compensatie – drie hoofdbronnen:
1. Verhaalneming op de dader – op grond van aansprakelijkheidsrecht; is niet alleen strafrechtelijk verantwoordelijk maar op
civiel recht aansprakelijkheid voor OD is algemene grondslag.
2. Schadedekking door private verzekeringen – hier is niet de grondslag schuld/risicoaansprakelijkheid, maar meer risicospreiding.
3. Tegemoetkoming vanuit overheidsgelden (hoofdbron) – daaruit wordt gecompenseerd; soms specifiek, maar soms aspecifiek
dan komt het aan op voorzieningen van sociale zekerheid – publiek solidariteit.
Langs deze hoofdbronnen kijken we wat er gebeurt/te zeggen is over het compensatie vraagstuk, met in gedachte dat het gaat om
slachtoffers van strafbare feiten. Dat is een ruime categorie. Je kan per bron zien wat er gebeurt.
1. Verhaalneming op de dader - Aansprakelijkheid: ‘de dader betaalt!’
Hoe krijgt dit vorm? Civiele rechter? We zien dat de route via het strafproces is groter geworden, om hun schade te verhalen in het
strafproces. Een aantal ontwikkelingen:
1995: schrapping plafond t.a.v. het te verhalen bedrag (lange tijd was mogelijkheid om te voegen als partij in een strafproces)
1995: invoering schadevergoedingsmaatregel (Inning door CJIB (=Centraal Justitieel Incasso Bureau) in te zetten; die heeft de nodige
middelen om de veroordeelde tot betaling te dwingen, zoals hechtenis bij niet-betaling).
2011: daar is het voegingscriterium verruimd; je had als vereiste dat je vordering eenvoudig van aard moest zijn; was dat niet dan nam de
strafrechter hem niet in behandeling en werd je verwezen naar de civiele rechter; betekende vaak 0 op het rekest. Het hoefde niet meer
eenvoudig van aard te zijn, maar het mocht geen onevenredige belasting van het strafgeding inhouden, hoeveel verruiming is daarmee
beoogd? Het suggereert wel dat je een afweging moest maken; hoeveel aandacht besteed je aan de vordering van de benadeelde partij en
het strafgeding?
2011: de voorschotregeling is ingevoerd en houdt in dat als de strafrechter de schadevergoedingsmaatregel oplegt niet alleen de CJIB
ermee bemoeit maar de Staat na 8 maanden uitkeert als de dader nog niet volledig heeft betaald. Dat is voor gewelds en zedenmisdrijven
ongelimiteerd. Dat betekent nogal wat want het is een belangrijk punt: de daders betalen niet/niet tijdig en dat mag niet het probleem van
het slachtoffer zijn. (Voorschotregeling = Sinds 2011 kunnen slachtoffers van een geweld- of zedenmisdrijf en hun nabestaanden soms een voorschot op een
schadevergoeding krijgen.)
2011: Kosteloze ondersteuning door ‘voegingscontroleur’ van SHN (= Slachtoffer Hulp Nederland) die kunnen heel veel mensen helpen
met hoe kan je de schade voorleggen aan de rechter en hoe onderbouw je dat.
2011: kosteloze rechtsbijstand bij ernstige gewelds/en zedenmisdrijven – versterking van positie van slachtoffers.
2014: er is mogelijkheid toegevoegd om conservatoir beslag te leggen door politie/justitie t.b.v. toekomstige schadevergoedingsmaatregel.
Dat komt ten goede dat je bij de dader aankomt en alles al weg is.
2016: hierin is de voorschotregeling uitgebreid naar alle andere misdrijven. Eerst de voorschotregeling ingevoerd voor
geweld/zedenmisdrijven en nu ook voor andere misdrijven tot 5000 euro.
Hoofdrol voor strafrechter?
De mogelijkheid om te voegen en de uitbreiding daarvan heeft de strafrechter op veel punten een hoofdrol gegeven. Verruiming
voegingscriterium zet druk op strafrechter:
Schadevergoedingsmaatregel/voorschotregeling alleen in strafproces – die kan alleen de strafrechter opleggen;
Civiele procedure komt amper voor: het is te belastend (slachtoffer moet zelf initiatief nemen), kostbaar, groot verhaalrisico
(wat valt er nu eigenlijk bij de daders te halen – het is wel investeren).
Toename grote/complexe vordering bij de strafrechter en dat is leidt tot bijzondere dynamiek:
Maar in het strafproces blijft de schadevergoeding bijzaak – is meer voor de processen rondom de verdachte/dader.
In 2019 wijst de HR een overzichtsarrest, omdat er wisselende rechtspraak is. Strafrechters weten veel van strafrechten en veroordeling
van verdachte, maar voelen zich niet thuis in civiele aansprakelijkheidsrecht. De vorderingen worden steeds ingewikkelder; je kan verlies
van arbeidsvermogen claimen door misdrijf aan de strafrechter voorleggen. Dat kan een onevenredige belasting voor de strafrechter
zorgen. HR voelt zich beroepen voor het overzichtsarrest te wijzen, omdat:
- Gelet op grote belang van benadeelde partijen om ‘op een eenvoudige wijze schadeloos te worden gesteld’ en;
- Ter voorkoming dat ‘vaker dan nodig’ niet-ontvankelijkverklaring volgt.
Er wordt blijkbaar iets te vaak niet-ontvankelijk verklaring gedaan. Ga maar naar de civieler echter. De HR wil dit voorkomen als het
onnodig is.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittje117. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen