Les 1
Een medicijn is een middel met een therapeutisch effect. In onderstaande grafiek is grafisch de
afgifte van een medicijn weergegeven. In de grafiek wordt de concentratie van het medicijn in het
bloedplasma uitgezet tegen de tijd. Tussen een bepaald percentage, bijvoorbeeld tussen de 30-60%
heeft een medicijn een therapeutisch effect, dan wordt dit ook wel het therapeutisch raam
genoemd. In de grafiek kun je ook aflezen hoelang het middel een effectieve werking heeft op het
lichaam. Bij een te hoge concentratie van het medicijn in het bloed ontstaan er (meer) bijwerkingen,
de bijwerkingen zijn dan zo heftig dan er geen therapeutisch effect meer wordt waargenomen. Het
medicijn wordt dan meer als toxisch gezien. Dit wordt ookwel een overdosis genoemd.
Door het gebruik van Nano medicijnen kunnen een aantal voordelen worden behaald: een
nanodeeltjes schermt als het ware de drug af, het wordt door je lichaam minder goed
‘gezien’/’gedetecteerd’, het lichaam ‘ziet’ het medicijn pas op de plek waar het nodig is. Dit
verminderd de bijwerkingen. Daarnaast kun je er voor zorgen dat er langer afgifte zal plaats vinden,
de grafiek zal hierdoor dus meer uitrekken naar rechts.
Een medicijn heeft van zichzelf een bepaalde stabiliteit, een medicijn is van zichzelf niet heel erg
stabiel. Het medicijn kan dan worden gedegradeerd, zowel in het lichaam als daar buiten.
Voorbeelden hiervan zijn: hydrolyse, oxidatie, isomerisatie en fotochemische degradatie.
Hydrolyse
Een aantal chemische groepen zijn erg gevoelig voor hydrolyse. De hydrolyse reacties zijn vaak
zuur/base gekatalyseerd. Onderstaande groepen komen vaak voor in een medicijn en zullen daarom
dus ook last hebben van mogelijke hydrolyse.
,In al deze moleculen zit een carbonylgroep ( C=O met 2 restgroepen). Deze groep kan worden
gebruikt voor de hydrolyse. Hierbij zal het zuur of base aanvallen op de dubbele binding.
Voor een toets moet je de hydrolyse reactie kunnen tekenen in een zuur/basisch milieu.
Er zijn een aantal dingen die je kunt veranderen om ervoor te zorgen dat een medicijn niet wordt
gedegradeerd als gevolg van hydrolyse: je kunt ervoor zorgen dat de pH van de omgeving tijdens de
fabricatie va het medicijn wordt aangepast aan de optimale pH van het medicijn waardoor er geen
degradatie optreedt. Ook kun je ervoor kiezen om een ander oplosmiddel te gebruiken dan water,
ook dit heeft vooral betrekking tot de fabricatie van het medicijn. Je kunt er daarnaast voor zorgen
dat het medicijn minder wateroplosbaar is. Water is vaak de boosdoener van de hydrolyse. Een
medicijn kun je daarnaast nog chemisch modificeren, je kunt hiermee zorgen dat bepaalde
chemische groepen minder gevoelig worden voor een aanval, en dus hydrolyse.
Oxidatie
Het mechanisme van oxidatie hoef je niet te kennen voor het tentamen. Bij een oxidatie is er vaak
sprake van een kettingreactie via een radicaal. Je hebt hierbij een initiator waarbij het radicaal
gevormd wordt, vervolgens zal het gevormde radicaal reageren met zuurstof (niet altijd zuurstof, wel
vaak), er ontstaat hierdoor een sterker radicaal wat uiteindelijk kan aanvallen op een RH groep.
Zodra een radicaal met een ander radicaal reageert zal er geen radicaal overblijven, de kettingreactie
eindigt hierdoor.
Moleculen met dubbele bindingen zoals alkenen (steroïden en onverzadigde vetzuren) zijn erg
gevoelig voor deze radicaal reacties. Ook ethergroepen zijn erg gevoelig voor oxidatie = R-O-R.
Het gevolg van oxidatie is dat het medicijn uit elkaar valt. Uiteindelijk blijven hier vaak kleine
aldehyden en ketonen over. Als het molecuul uitelkaar valt zal ook de functie verloren gaan. Om dit
te voorkomen moet er voor worden gezorgd dat het medicijn zo min mogelijk in contact komt met
zuurstof, dit kun je controleren tijdens fabricage en tijdens de opslag. Vaak zie je dat medicijn potjes
dicht zijn gesealed. Een tweede ding wat mogelijk is dat er een antioxidant wordt toegevoegd. Een
voorbeeld hiervan is BHT, dit zal echter niet aan medicijnen worden toegevoegd. Dit molecuul kan
wel een radicaal vormen maar is veel minder reactief dan andere moleculen. Er zal dan geen
kettingreactie ontstaan.
, Isomerisatie
Voor isomerisatie heb je stereo-isomeren nodig. Er zijn 2 groepen isomeren te onderscheiden:
geometrische isomeren (cis en trans) en de optische isomeren.
Geometrische isomeren: je hebt een dubbele binding met daaraan 2 andere groepen. Bij de Cis
binding zullen de groepen ieder aan een zelfde kant van het molecuul zitten. Bij de Trans binding
zullen de groepen schuin tegen over elkaar zitten.
Optische isomeren: moleculen die elkaars spiegelbeeld vormen (overlappen elkaar niet). Deze
moleculen hebben 4 verschillende groepen aan het chirale C-atoom.
Optische isomeren zijn enantiomeren. De moleculen zijn NIET aan elkaar gelijk, ze hebben
verschillende eigenschappen.
Isomerisatie is het proces waarbij een medicijn kan worden veranderd naar een andere geometrische
isomeer of naar de andere optische isomeer. In beide gevallen betekend dit dat je een totaal ander
molecuul verkrijgt, al lijken de moleculen nog zo op elkaar. Bij isomerisatie kan het ook zijn dat beide
vormen van een molecuul gevormd wordt, dit wordt ook wel racemisatie genoemd. Het gevolg van
isomerisatie is dus dat een medicijn zijn werking verliest, maar vaak is het zo dat een medicijn een
hogere toxiciteit krijgt.
Fotochemische degradatie
Dit is het proces waarbij een medicijn wordt afgebroken door Uv-straling (bijv. zonlicht). Het medicijn
zal het licht absorberen en gebruiken om bindingen af te breken. Je kunt je medicijn beschermen
door gebruik te maken van donkerglaswerk. Ook bestaan er coatings met een UV absorberend
polymeer, zo zal het medicijn niet meer het UV licht gaan absorberen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Krieltje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,94. Je zit daarna nergens aan vast.