Samenvatting
Samenvatting Landschap periode 1
- Vak
- Landschap
- Instelling
- Hogeschool Van Hall Larenstein (VHL)
Samenvatting voor de kennistoets landschap van de opleiding Bos & Natuurbeheer
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 14 pagina's
Voorbeeld 3 van de 14 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting landschap periode1
Geologie Inleiding
1.3 landschappelijk- bodemkundige kennis in enkele
toepassingsgebieden.
Kennis over de samenhang tussen geologie, landschap, bodem en landgebruik is
belangrijk in verschillende toepassingsdomeinen. Deze domeinen zijn:
Landbouw
Archeologie en historische geografie
Klimaatverandering
Ruimtelijke ordening: aardkundige waarden
Nationale landschappen
Natuurontwikkeling
4.1 Inleiding
In Nederland komt daling van het landschap vooral voor in het westen en
noorden terwijl stijging vooral in het zuiden en oosten voorkomt. De lijn van
Zeeuws-Vlaanderen naar Drenthe weerspiegelt ruwweg de kantelzone tussen het
dalende Noorzeebekken en het stijgende Europese vaste land. In het dalende
deel liggen de recente holocene afzettingen. In het zwak stijgende gebied liggen
de oude gronden aan maaiveld. De noordwest-zuidoost gerichte dalende zone in
Noord-Brabant en Midden- Limburg doorsnijdt het zwak stijgende gebied. Deze
ligt boven een tektonische structuur die bekend staat als een deel van de
Roerdalslenk. De Roerdalslenk is een zeer oude dalende structuut die al in het
Carboon actief was.
4.2 Schillen van de aarde
Kennis over de opbouw van het binnenste van de aarde komt vooral van de
analyse van de wijze waarop seismische golven, die ontstaan bij aardbevingen,
zich verplaatsen door de aarde. Om conclusies te kunnen trekken over de
samenstelling van de afzonderlijke lagen, moet door middel van indirecte
methoden onderzoek verricht worden.
Belangrijk hiervoor zijn de seismische golven, die door explosies of aardbevingen
veroorzaakt worden. Uit de aard van de trillingen kunnen conclusies worden
getrokken over de samenstelling van het gesteente binnen in de aarde. Verdere
informatie krijgen we uit het warmteveld, het magnetische veld en het
zwaartekrachtveld van de aarde.
Uit deze gegevens op grote diepte blijkt dat de aarde is opgebouwd uit diverse
schillen met verschillen in materiaalsamenstelling, temperatuur en dikte. De
dikte van de buitenste schil, de aardkorst, bedraagt slechts 0,5-1,5% van de
straal van de aarde. De aardkorst is in verticale zin opgebouwd uit een rigide
bovenkorst en een plastische onderkorst, ieder met een eigen samenstelling. In
horizontale zin bestaat de aardkorst uit verschillende platen. De aardkorst vormt
samen met het bovenste deel van de vaste aardmantel de lithosfeer. Deze is
ongeveer 80-120 kilometer dik. De asthenosfeer is een zwakke zone die de
overgang vormt naar de vloeibare mantel. Vanuit de mantel stijgt warm materiaal
op in de vorm van mantelpluimen. De Moho vormt een belangrijk grensvlak. Op
dat niveau bevindt zich een scherpe overgang in materiaaleigenschappen waarop
diep doordringende schuifzones uitdoven.
,De bovenkorst bestaat uit zogenaamde basement of sokkel en de erboven
liggende sedimentaire gesteenten, ook wel aangeduid als dekgesteenten. Door
verticale bewegingen van de aardkorst kan het basement zeer ondiep of aan het
maaiveld voorkomen. Daarnaast bestaan er zones waar vroege fases van
gebergtevorming optreden. Door latere erosie is daarvan geen reliëf meer over.
Dit worden massieven genoemd. De mechanische sterkte van gesteenten wordt
vooral bepaald door de temperatuut. gesteenten die in een vroeg stadium zijn
ontstaan van de ontwikkeling van de aarde, hebben langer kunnen afkoelen dan
jongere stollingsgesteenten, waardoor zij veel sterker zijn dan jongere
gesteenten. Deze verschillen in ouderdom zorgen ervoor dat de plaat, zowel in
verticale als in horizontale zin heterogeen van opbouw is en daardoor niet overal
op dezelfde wijze wordt vervormd tijdens een jongere tektonische fase.
De relatief dunne, maar rigide lithosfeer heeft een relatieve geringe dichtheid ten
opzichte van het onderliggende materiaal. Deze schil drijft daarom op het
onderliggende plastische materiaal. Doordat de verschillende eigenschappen van
de onderdelen van dit bewegende systeem staat de lithosfeer onder spanning
waardoor deze is opgebroken in afzonderlijke platen. Nederland ligt op de West-
Europese plaat. Bewegingen en vervormingen in de lithosfeer wordt aangeduid
met de term tektoniek. De verdeling van de gebergten en de dalingsgebieden
over een plaat wordt ook wel aangeduid met de term tektonische topografie.
Deze topografie ontwikkelt zich in het mechanische sterke deeel van de
lithosfeer, maar dit is niet afhankelijk van de warmte/sterkteverdeling en de
heersende krachten. Spanning die in de platen heerst wordt intra-plaatspanning
genoemd. Krachten die ervoor zorgen dat de West-Europese plaat onder
spanning staat zijn manteldynamiek, convectie, afkoelingsduur en
landschapsprocessen.
Manteldynamiek: aan de onderkant van de plaat speelt dynamiek van de
plastische aardmantel een rol. De voortdurende manteldynamiek uit zich in de
beweging van de lichtere korstdelen: de aardplaten. Aan de onderkant van de
plaat komt in bepaalde gebieden een aanvoer van warmte samen vanuit de
onderzijde van de aardmantel(mantelpluimen). Mantelpluimen veroorzaken
versterkte verticale bewegingen, omdat het verwarmde materiaal lichter word en
omhoog gaat bewegen.
Convectie: Convectie is verplaatsing van materiaal door warmtestroming. De
aardmantelstroming is opgebouwd uit meerdere convectiecellen. Waar twee
convectiecellen samenkomen in een opwaartse stroming, wordt de
daarbovenliggende korst warmer en dus minder dicht waardoor dit deel van de
korst stijgt en er een rug ontstaat uit nieuw korstmateriaal. Door zwaartekracht
zakt de nieuwe korst uit, de daaruit voorkommende kracht wordt “Ridge-push”
genoemd. Dit gebeurt in oceanen en wordt de mid-oceanische spreiding rug
genoemd. Door het uitzakken can de Midden-Atlantische spreidingsrug wordt een
, kracht op de Euraziatische plaat uit geoefend waardoor die naar het noordoosten
migreert.
Afkoelingsduur: Binnen de Europese plaat speelt het verloop van de
temperatuur en de duur van de afkoeling een rol bij de verdeling van de sterkte
van de lithosfeer en grootschalige topografische verschillen.
Landschapsprocessen: Aan de bovenkant van de plaat zijn het weer andere
processen die het spanningsveld beïnvloeden. Herverdeling van materiaal
gebeurt door erosie- en sedimentatieprocessen en bijvoorbeeld door het ontstaan
of afsmelten van landijskappen. Waar ijskappen ontstaan wordt de aardkorst
ingedrukt en omgekeerd. Doordat de belasting in de tijd veranderd hebben deze
klimaat gedreven processen een wisselwerking met de geodynamiek.
4.4.1 Het centrale Europese Riftsysteem
De intra-plaatspanning in het West-Europese deel van de Euraziatische plaat uit
zich langs verschillende morfotektonische eenheden in het Europese landschap.
- Centrale Europese Riftsysteem, langs deze scheur wordt de Europese plaat
verdeeld in tektonische blokken. Door grote verschillen in de sterkte van de
lithosfeer binnen de Europese plaat bewegen de plaatdelen gemakkelijker naar
het westen dan naar het oosten.
-Koepel- of domevorming opheffingen. Geassocieerd met het Centraal Europese
Riftsysteem bestaan er verschillende deelgebieden waar koepelvormige
opheffing optreedt.
-Schotelwormige daling. In het Noordzeebekken begrenzen schotelvormige
dalingsgebieden enkele delen van het europese riftsysteem.
-Zoutdiapieren. In de ondergrond van Noord-Nederland en het aangrenzende
Noord-Duitsland komen dikke zoutlagen voor. Zout is een platstisch gesteente. In
Reactie op de intra-plaatspanning vervormt zout gemakkelijk en plaatselijk wordt
het zout in de Noord-Nederlandse ondergrond opgeperst. Dit wordt zout
tektoniek genoemd. De kegelvormige zoutstructuren worden ook wel aangeduid
als zoutdiapieren.
Tijdens de huidige Alpiene gebergtevormende fase kunnen oude breuken of
zwaktezones worden gereactiveerd. Zij worden gereactiveerd omdat zij een
richting hebben die optimaal is ten opzichte van de nieuwe spanningsrichting. In
reactie op de noordwest-zuidoost gerichte plaatspanning ontstonden in het
voorland van de Alpen en de Pyreneën nieuwe hoofdbreukzones(Principle
displacement zones; PDZ)
4.5 Variatie in de geodynamiek.
Erosie en sedimentatie aan het aardoppervlak worden onder andere bepaald door
de verticale bewegingen van de aardkorst. De snelheid van bewegen varieert
door de tijd. De dynamiek van de aardkorst in de jonge kwartaire periode is veel
groter dan in de lange tertiaire periode daarvoor. Uit zowel de opheffings- als de
dalingsgeschiedenis blijkt dat de dynamiek van de korst variabel is in de tijd en
dat er verschillende fasen in de geodynamiek worden onderscheiden.
Bijlage 7 Lithostratigrafie.
Lithostratigrafie houdt zich bezig met de volgorde van de gesteentelagen. In de
lithostratigrafie worden gesteentepakketen gegroepeerd, dit gebeurd op basis
van Fysieke(lithologische) kenmerken (zoals kleur, gesteentetype,
mineraalinhoud, fossielinhoud, plus hun stratigrafische positie. De ordening is
gebaseerd op vier milieus: Marien(zee), Fluviatiel(rivier), glaciaal(ijs) en een
restgroep gevormd door veen, lokale afzettingen en gesteenten. De grenzen
tussen eenheden worden gelegd bij lithologische veranderingen. Ouderdom is
geen onderscheidend criterium.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper petervaneeden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen