Nationaal en internationaal procederen – week 1 – college 2 – dinsdag 5 januari ’21
Internationale bevoegdheid
Inleiding internationale bevoegdheid
- Voorbeelden – de int’l procedure
- Belangen partijen en staten
Uitgangspunten en bronnen
Brussel I-bis
- Algemene regel
- Overeenkomst en OD
- Bijzondere overeenkomsten
- Forumkeuze – en Haags Forumkeuzeverdrag
- Uitzonderingen
- Opkomst van international commercial courts
Koopovereenkomst: Stel dat het Chinese bedrijf het NL-bedrijf wil
dagvaarden? Welke rechter is internationaal bevoegd?
IE-zaak: Samsung en Apple hebben jarenlang geprocedeerd. Samsung komt uit
Korea en Apple uit VS. In VS hebben alle staten een eigen privaatrecht hebben.
Bij Samsung en Apple ging het overal over: merkenrecht etc. De procedures
vonden in meerdere landen plaats en daarom van belang welke rechter steeds
bevoegd is en of het invloed heeft dat als de procedure in het ene land
aanhangig is of het ook in het andere land aanhangig is, omdat dan sprake is
van litispendentie.
Consumentenovereenkomst: consument wil zaak aanhangig maken tegen Pools bedrijf, omdat NL-consument niet betaald
heeft. Welke rechter is dan bevoegd.
Vervoersovereenkomst: Stel dat één van de partijen procedure aanhangig wil maken. Welke rechter is bevoegd?
Als we weer kijken naar de Internationale procedure dan
hebben we betekening (komt later aan de orde).
Vandaag hebben we het over vaststellen van de
internationale bevoegdheid. En de rest komt later.
Bevoegdheid (besproken live)
Belangen van partijen
Wat is daarbij het belang van partijen? Waarom wordt er zoveel over geprocedeerd; alleen die voorvraag welke rechter
bevoegd is. Vanuit partijen heb je te maken met de toegang tot de rechter, maar ook dat het een efficiënte toegang is.
Daarbij zijn de kosten ook belangrijk. Zie verder hieronder.
Toegang tot rechter, efficiëntie
Duur, kosten, taal procedure, vertegenwoordiging: is de vertegenwoordiging verplicht? In sommige landen wel. In
Nederland wordt ook in eigen taal geprocedeerd (meestal). Dit is alleen anders bij de NCC (Netherlands
Commercial Court). Meeste landen procederen in hun eigen taal.
Betrouwbaarheid en expertise gerecht
Toepasselijk procesrecht en (mogelijk) materieel recht: binnen de EU is het conflictenrecht geharmoniseerd dus
het maakt niet uit of je bij een Duitse of een Nederlandse rechter terecht komt, want ze moeten wat betreft het
materiële recht op hetzelfde uitkomen. Maar het gaat wel over het toepasselijke procesrecht. Het hele
procesrecht is eigenlijk het recht van het land waar de procedure aanhangig wordt gemaakt dat noem je ook wel:
lex fori processus. Het kan verschil maken voor materiele recht, alleen waar het conflictenrecht niet
geharmoniseerd is.
Beschikbaarheid bewijs ter plaatse: het kan gecompliceerder zijn, langer duren etc.
Noodzaak betekenis in buitenland: het is vaak geen groot obstakel en zeker niet binnen de EU.
Potentiele noodzaak tenuitvoerlegging in buitenland: waar kan dit het beste?
Belangen van staten
Ieder land in beginsel maakt zijn eigen regels van internationale bevoegdheid maakt, zoals voor het IPR geldt. Ook
voorkomen dat zaken in twee landen wordt gevoerd, om tegenstellige uitspraken te voorkomen (litispendentie).
Voldoen aan rechtsprekende taak
Garanderen voldoende betrokkenheid met zaak
Beheersen case load: als een land zegt we zijn altijd bevoegd: dan gaat de rechter zich bezighouden met zaken
waar hij geen zicht op heeft. Maar ook leiden tot hoge case load in een land. En de belasting daarvoor betaald.
, Maar ook: De rechter moet ook de mogelijkheid ‘controle’ grondgebied (int. Bevoegdheid van OD in dat land) en
‘bescherming’ ingezetenen.
Uitgangspunten bevoegdheidsrecht (besproken
live)
Er zijn een aantal gronden: partijen (je ziet de hoofdregel in alle
internationale bevoegdheidsregels geldt: de rechter van de
woonplaats van de gedaagde is bevoegd) in een enkel geval is het
ook de woonplaats van de eiser: alleen bijzondere zaken
(consumentenzaken). Onderwerp – alternatieve bevoegdheden
art. 7 bijv. (plaats waar de ovk moet worden uitgevoerd, of plaats
waar schade (OD art. 7 sub 2) plaatsvindt of exclusieve
bevoegdheid de ligging van onroerende zaak. Zakelijke
rechten/huur etc. art. 24 sub 1. Partijautonomie speelt een grote
rol en bijna alle internationale stelsels is erkend dat partijen een
forumkeuze mogen maken; in alg. & commerciële zaken is het onbeperkt, maar zakelijke rechten of werknemers betrokken
daar is het beperkt of onmogelijk.
Belangrijkste bronnen vermogensrecht
Brussel I-bis/EEX I-bis/EEX II (nr 1215/2012) Belangrijkste voor ons. Achtergrond is dat het Brusselse verdrag was van
1968 is daarna herzien en EEX is van Europees Executie Verdrag. De eerste helft is het belangrijkste. Toen is het een
verordening geworden en die is later ook weer herzien en die wordt aangeduid met Brussel I-Bis (herschikking).
- Voorheen Brussel I-Vo, EEX-verdrag
- Toepasselijk in burgerlijke en handelszaken, uitgesloten: familierecht daar is Brussel II-bis.
Parallel-verdag Verdrag van Lugano (EVEX) 2007 Het is in Lugano gesloten. Er waren aantal Europese landen die Brussel
I-verordening een goed verdrag vonden en partij wilde worden, maar het was alleen open voor EU-lidstaten. Dus besloten
om een kopie te maken en dat stond open voor niet EU-lidstaten. Eerste versie was uit 1987, nieuwe versie is 2007: alle EU-
lidstaten zijn partij.
- EU + Noorwegen, Zwitserland, IJsland: deze niet EU-lidstaten zijn ook partij.
- Gebaseerd op versie Brussel I-Vo
o Welke is nu van toepassing? Verweerder woonplaats in IJsland dan is het EVEX van toepassing. Als
onroerende goed gelegen is in Zwitserland dan is het EVEX van toepassing.
(Bijzondere) verdragen
- Haags Forumkeuzeverdrag => in werking sinds 01/10/2015: dit gaat alleen over de forumkeuze.
- Bv. vervoerrecht (CMR)
- Bv. IE (zie bv. art. 122 e.v. UMVo)
Nationaal bevoegdheidsrecht
- Is er geen verdrag van toepassing of Europese verordening dan geldt het nationale bevoegdheidsrecht. Is de
Nederlandse rechter bevoegd? In NL: art. 1-14 Rv => afgestemd op EU-verordeningen. Lees hiervoor de
Strikwerda, wordt verder niet doorgenomen.
Brussel I-Bis: toepassingsgebied en werking
Materieel toepassingsgebied:
Burgerlijke en handelszaken (art. 1)
M.u.v. familierecht, faillissement, sociale zekerheid of arbitrage: daarvoor gelden andere regels.
Formeel toepassingsgebied:
Woonplaats gedaagde moet in EU-lidstaat zijn (art. 4) in samenwerking met: de uitzonderingen (art. 6).
ü Art. 24 hier is een exclusieve bevoegdheidsregel voor onroerende zaken (o.g.) en art. 25
(forumkeuze) Brussel I-Bis heeft een afwijkend toepassingsgebied.
ü Consumenten- en arbeidsovereenkomst (art. 18 en 21) van belang is dat de zwakkere partij
woonplaats heeft in een lidstaat.
[Temporeel toepassingsgebied is wat minder belangrijk: dagvaarding op of na 10 jan. 2015 (art. 66)]
De werking van Brussel I-bis regels hard and fast rules – geen discretionaire bevoegdheid voor rechters om de
bevoegdheid af te wijzen.
ü Owusu => geen beroep op forum non conveniens: bevoegdheid kan worden afgewezen als het forum
niet nauw verbonden is met de zaak. De Engelse rechter vroeg of dit ook geldt over Brussel I-bis. Nee, het
is bedoeld als een strikt systeem tussen de lidstaten en geen plaats voor open normen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittje117. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.