1
Praktisch belastingrecht
,Hoofdstuk 3 ‘Loonbelasting’
De wet op de loonbelasting bepaalt dat een inhoudingsplichtige, veelal de werkgever van de
werknemer, loonbelasting moet inhouden op het loon van de werknemer.
De belastingdienst is naast de heffing van loonbelasting en premies volksverzekeringen ook belast
met het heffen en innen van de premies werknemersverzekeringen en de inkomensafhankelijke
bijdrage op grond van de zorgverzekeringswet. Dit samen worden ook wel loonheffingen genoemd.
De grondslag voor de heffing van de loonbelasting is het belastbare loon. Hierbij omvat loon alles wat
uit de dienstbetrekking wordt genoten inclusief prestaties van derden (fooien), voor zover daarmee
bij de vaststelling van het loon rekening is gehouden.
De loonbelasting is een afdrachtsbelasting, een inhoudingsplichtige is verplicht de loonbelasting in te
houden op het moment waarop het loon wordt genoten. De in een tijdvak ingehouden loonbelasting
wordt op aangifte afgedragen aan de Belastingdienst.
Werknemer is de natuurlijke persoon die tot een inhoudingsplichtige in privaatrechtelijke of in
publiekrechtelijke dienstbetrekking staat. Hij is de belastingplichtige voor de loonbelasting, en deze
wordt geheven door inhouding op het loon. De werknemer mag de ingehouden loonbelasting
verrekenen met de inkomstenbelasting die hij is verschuldigd over zijn totale inkomen. De LB is dus
een voorheffing op de inkomstenbelasting.
Privaatrechtelijke dienstbetrekking is de overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich
verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te
verrichten. Hierbij moet er aan 3 voorwaarden worden voldaan:
- Gezagsverhouding tussen de werkgever en de werknemer
Er moet sprake zijn van ondergeschiktheid, de werknemer is verplicht om opdrachten en
aanwijzingen van de werkgever uit te voeren. Als de werkgever bevoegd is om de werknemer
opdrachten en aanwijzingen te geven, is er sprake van een gezagsverhouding.
- De werknemer moet gedurende zekere tijd persoonlijk arbeid verrichten voor de werkgever
De werknemer is verplicht om de arbeid zelf te verrichten, hierbij is niet van belang hoe lang
de arbeid wordt verricht.
- De werkgever is verplicht om de werknemer loon te betalen voor zijn arbeid
Onder loon wordt een vergoeding voor de verrichte arbeid verstaan, deze vergoeding kan in
allerlei vormen voorkomen; geld, verstrekkingen en aanspraken.
Wanneer iemand alleen een vergoeding voor werkelijk gemaakte kosten ontvangt, wordt dat
in het algemeen niet als loon aangemerkt.
De publiekrechtelijke dienstbetrekking berust op een aanstelling of benoeming door een
overheidsorgaan.
Bij fictieve dienstbetrekkingen zijn niet alle noodzakelijke elementen van het begrip dienstbetrekking
aanwezig, maar de Wet LB heeft deze arbeidsverhouding toch onder de heffing van de LB gebracht.
Essentieel bij de fictieve dienstbetrekking is dat de gezagsverhouding ontbreekt.
- Aanneming van werk
Hierbij komt de aannemer met de opdrachtgever overeen dat hij persoonlijk tegen een
bepaalde prijs een werk tot stand zal brengen, hierbij gaat het om een werk van stoffelijke
aard. Deze fictie geldt echter niet wanneer:
De arbeid wordt verricht als ondernemer of zelfstandig beroepsbeoefenaar
De overeenkomst is aangegaan met een natuurlijke persoon voor
privéaangelegenheden
2
Praktisch belastingrecht
, - Stagiairs
Leerlingen, studenten en dergelijke die werkzaam zijn bij een bedrijf met de bedoeling om
vakbekwaamheid op te doen en die een stagevergoeding ontvangen die niet uitsluitend
bestaat uit het ontvangen van onderwijs, zijn in fictieve dienstbetrekking werkzaam bij hun
stagebedrijf.
- Meewerkende kinderen
Een kind van 15 jaar of ouder dat in de onderneming van zijn ouders meewerkt, is altijd in
een dienstbetrekking werkzaam. Er is geen dienstbetrekking tussen de ouders en het kind als
het kind mede-eigenaar is van de onderneming, dan moet het kind het resultaat aangeven
als winst uit onderneming in zijn aangifte inkomstenbelasting.
- Aanmerkelijkbelanghouder
Een aanmerkelijkbelanghouder die arbeid verricht voor de vennootschap waarin hijzelf of zijn
partner een aanmerkelijk belang heeft, is altijd in een dienstbetrekking werkzaam.
Iemand bezit een aanmerkelijk belang als hij minimaal 5% van het geplaatste
aandelenkapitaal van een vennootschap bezit of een recht heeft om minimaal 5% van het
geplaatste kapitaal te kopen.
- Gelijkgesteldenregeling
Gelijkgestelde is iemand die in een maatschappelijk opzicht gelijk kan worden gesteld met
een werknemer. De fictieve dienstbetrekking is hier een vangnetbepaling.
Deze fictieve dienstbetrekking is van toepassing op degene die:
De arbeid persoonlijk verricht
Doorgaans op minimaal twee dagen per week arbeid verricht
Doorgaans met deze arbeid ten minste 40% van het wettelijke brutominimumloon
per week verdient
De arbeidsverhouding is aangegaan voor onbepaalde tijd of ten minste een maand
Niet in een echte of andere fictieve dienstbetrekking werkzaam is
- Opteren voor loonbelasting (opting-in)
Als een arbeidsverhouding voor de LB niet als een dienstbetrekking wordt aangemerkt,
kunnen opdrachtgever en opdrachtnemer ervoor kiezen om de arbeidsverhouding toch aan
te merken als een fictieve dienstbetrekking. De opdrachtnemer wordt dan
pseudowerknemer. De voordelen zijn dan dat hij gebruik kan maken van de in de Wet LB
opgenomen faciliteiten.
Opteren voor loonbelasting kan slechts onder de volgende voorwaarden:
De beoogde werknemer is geen ondernemer
Degene die de werkzaamheden verricht, moet vóór het moment waarop de eerste
‘loonbelasting’ plaatsvindt via een gezamenlijke verklaring van hemzelf en de
beoogde inhoudingsplichtige melden dat de arbeidsverhouding als een
dienstbetrekking moet worden beschouwd
Oneigenlijke dienstbetrekking is ingevoerd ter vergemakkelijking van de heffing van
inkomstenbelasting. De loonbelasting wordt geheven over termijnen en afkoopsommen van
lijfrenten of andere periodieke uitkeringen/verstrekkingen en uitkeringen ter vervanging van
gederfde of te derven periodieke uitkeringen/verstrekkingen die natuurlijke personen genieten. De
inkomsten worden aangemerkt als loon uit vroegere arbeid.
Er geldt een bijzondere regeling voor dienstverlening aan huis, deze is van toepassing als een
particulier iemand huishoudelijke taken laat verrichten. Voor de inhouding van loonbelasting wordt
geen dienstbetrekking aanwezig geacht als:
Er uitsluitend of nagenoeg uitsluitend huiselijke of persoonlijke diensten in het huishouden
van de natuurlijke persoon worden verricht, en
De werkzaamheden doorgaans op minder dan 4 dagen per week worden verricht
3
Praktisch belastingrecht
, Bij werkzaamheden in praktijkruimtes van vrije beroepsbeoefenaars met praktijk aan huis is het zo
dat waar maximaal 40% van de werkzaamheden wordt verricht in deze praktijkruimtes, de
werkzaamheden geacht worden uitsluitend in de huishouding van de opdrachtgever te zijn verricht.
Vrijwilligersregeling
Een vrijwilliger is iemand die niet ‘bij wijze van beroep’ arbeid verricht bij een liefdadige of
maatschappelijke instelling of bij een sportorganisatie. Men is uitsluitend vrijwilliger als de
vergoeding niet in verhouding staat tot het tijdsbeslag en de aard van het verrichte werk.
Voor de loonbelasting wordt geen dienstbetrekking aangenomen als de vergoedingen niet meer
bedragen dan €150 per maand en €1.500 per jaar.
Onder werknemers vallen ook de natuurlijke personen die loon genieten van een inhoudingsplichtige
uit een vroegere dienstbetrekking, terwijl de arbeidsovereenkomst is beëindigd.
Bij loon uit tegenwoordige dienstbetrekking is er sprake van een directe tegenprestatie voor de in
een bepaald tijdvak verrichte arbeid. Bij loon uit vroegere dienstbetrekking ontbreekt dit, het loon
wordt dan op grond van in het verleden verrichte arbeid uitbetaald.
De inhoudingsplichtige is verplicht om de loonbelasting in te houden op het loon van de werknemer
en deze af te dragen aan de Belastingdienst, dit kan een natuurlijke persoon en een rechtspersoon
zijn.
Belastbaar loon is het gezamenlijke bedrag aan loon, hierover wordt de loonbelasting geheven.
Loon is al hetgeen uit een dienstbetrekking of een vroegere dienstbetrekking wordt genoten,
daaronder mede begrepen hetgeen wordt vergoed of verstrekt in het kader van de dienstbetrekking.
Er moet een causaal verband zijn met de dienstbetrekking
De werkgever moet zich van de beloning bewust zijn
Tabelloon is het loon waarmee in de loonbelastingtabel de verschuldigde loonbelasting kan worden
afgelezen. Ook is dit het loon dat de inhoudingsplichtige doorgeeft aan de Belastingdienst en via een
jaaroverzicht doorgeeft aan de werknemer.
Loon komt in 2 vormen voor:
- Loon in geld
Denk hierbij bijvoorbeeld aan het maandloon, provisies, bonussen of vakantiegeld.
- Loon in natura
Hierbij kan worden gedacht aan voordelen van gratis producten van de inhoudingsplichtige.
Dit moet worden gewaardeerd om tot een juiste inhouding van loonbelasting te komen.
Hoofdregel: er wordt aangesloten bij de waarde in het economische verkeer van het
desbetreffende goed of de desbetreffende dienst verkoop- of winkelwaarde incl.
omzetbelasting.
Er kan een eventuele eigen bijdrage van de werknemer in mindering op de waarde van het
loon in natura komen. Zij het dat een eigen bijdrage er niet toe kan leiden dat er per saldo
een negatieve bijtelling optreedt.
Een aanspraak is een recht om na verloop van tijd of onder een voorwaarde een of meer uitkeringen
of verstrekkingen te ontvangen. Dit hoort in het algemeen tot het loon, maar kan ook vrijgesteld
worden. Indien de aanspraak is vrijgesteld, is de uitkering als regel belast.
Indien de werknemer voor de aanspraak een eigen bijdrage betaalt, komt deze in mindering op de
belaste waarde van de aanspraak.
4
Praktisch belastingrecht
