Paragraaf 1.1: Het landschap als dynamisch systeem
Een bos als dynamisch systeem:
- Voedingsstoffen die bomen nodig hebben worden dankzij de voedselkringloop continu
gerecycled.
- Deze voedingstoffen zijn opgeslagen op de volgende drie plaatsen: In het levende organische
materiaal van de bodem, in het dode organische materiaal op de grond en in de zwarte
humuslaag in de bodem.
- Bodem: het bovenste gedeelte van de grond waarin planten wortelen en dat verkleurd is
door organisch materiaal en uitspoeling.
- Uitspoeling: proces waarbij infiltrerend regenwater voedingsstoffen en bodemmateriaal
meeneemt en dieper in de grond weer inspoelt
Bossen in verschillende klimaten:
- Door verschillen in temperatuur, vochtigheid en plantensoorten komen er verschillende
bossystemen voor. (loofwoud, naaldwoud, tropisch regenwoud)
- In tropisch regenwoud gaan de meeste processen veel sneller dan in b.v. zomergroen
loofwoud.
- Dit komt o.a. door de hoge temperaturen, de hoge vochtigheid en een permanent
groeiseizoen.
- In het tropisch regenwoud is de bodem rood en ontbreekt de laag zwarte humus.
- Mineralisatie: proces waarbij plantenmateriaal wordt afgebroken en omgezet in
voedingsstoffen.
- De afbraak van organisch materiaal (mineralisatie) verloopt hier ontzettend snel.
- De voedingsstoffen die hierbij vrijkomen zullen wegspoelen door de grote hoeveelheid
neerslag die de grond intrekt.
- Dit verklaart waarom tropische bodems niet vruchtbaar zijn.
- Verklaring rode kleur v/d bodem: Afwezigheid van humuslaag + sterkte chemische verwering,
waarbij ijzer- en aluminiumhoudende verbindingen ontstaan die de grond rood maken.
- Het naaldwoud wordt beïnvloedt door het korte groeiseizoen.
- Grijze kleur van de bodem geeft aan dat er weinig humus in de grond zit en dat er veel
stoffen zijn uitgespoeld.
, 1. Zomergroen loofwoud:
- Gematigd klimaat
- Voedingsstoffen worden continu gerecycled via de humuslaag in de bodem (=zwart).
2. Tropisch regenwoud:
- Warm en vochtig zorgt voor veel mineralisatie en uitspoeling
- Hierdoor ontbreekt de humusvorming door de hoge snelheid van deze processen: rode
bodem.
3. Naaldwoud:
- Koude winters zetten het verteerproces op ‘pauze’ wat leidt tot een ophoping van het
organisch materiaal.
- Veel uitspoeling wat zorgt voor grijze bodems.
De geofactoren:
- De voedselkringloop loopt in elk van de drie soorten bossen anders en dit komt door de
invloed van het klimaat.
- Verschillende geofactoren bepalen wat voor landschap er wordt gevormd.
- Vandaar dat in elk bossysteem de planten- en diersoorten en de bodemeigenschappen
anders zijn.
, Paragraaf 1.2: Wisselwerking tussen de geofactoren
- De geofactoren klimaat, vegetatie en ondergrond vormen de bodem.
De landschapszones:
- Door de geofactoren ontstaan er verschillende landschapszones.
- Binnen deze landschapszones kunnen er weer grote verschillen ontstaan door verschillen in
het reliëf.
- Zes soorten landschapszones op volgorde van de evenaar naar de polen:
- 1. Tropische zone: Landschapszone rond de evenaar, gekenmerkt door regenwoud, savanne
en tropische landbouw.
- 2. Aride zone: Landschapszone met een lage nuttige neerslag, waardoor woestijn en steppe
overheersen.
- 3. Subtropische zone: Landschapszone op de overgang van aride/tropische- en gematigde
zones.
- 4. Gematigde zone: Landschapszone met milde winters, koele zomers en voldoende vocht,
waardoor er loofbossen groeien + dichtbevolkt en in hoge mate in gebruik door de
landbouw.
- 5. Boreale zone: Landschapszone met grote verschillen in temperatuur tussen zomer en
winter, waarbij de winters erg koud kunnen zijn + er groeit hier voornamelijk naaldwoud.
- 6. Polaire zone: Landschapszone op hoge breedte waar het groeiseizoen erg kort is en geen
bomen voorkomen, omdat de zomertemperatuur er erg laag is + vegetatie is toendra.
- Nuttige neerslag: De hoeveelheid neerslag die overblijft na verdamping.
- Op sommige plekken in de nuttige neerslag zo groot dat veel water de bodem intrekt en
daarbij allerlei stoffen zoals humus en grondstoffen meeneemt.
- Dit noemen we uitspoeling.
De mens als geofactor beïnvloedt het systeem:
- De mens maakt gebruik van het landschap door het bedrijven van landbouw.
- Het landschap wordt hierdoor sterk beïnvloedt doordat:
- 1. De voedselkringloop wordt doorbroken, omdat organisch materiaal wordt verwijderd
voordat het de bodem bereikt en er veel kunstmest wordt gebruikt (overbemest).
- 2. Een verschuiving van diversiteit naar monocultuur, omdat de grootschalige landbouw het
productiefst is bij monocultuur.
- Dit zorgt voor het verdwijnen van natuurlijke plantengroei en dieren.
- Monocultuur is erg kwetsbaar, omdat het hele gebied na de oogst braak ligt en als er
eenmaal een ziekte ontstaat, zal alles ziek worden, omdat er maar één gewas wordt
verbouwd.
- Landschappen moeten voor landbouw zowel chemisch (voldoende grondstoffen) als fysisch
(voldoende water/lucht) vruchtbaar zijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tijnvansplunder. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,09. Je zit daarna nergens aan vast.