College aantekeningen
College aantekeningen Vroegmoderne Geschiedenis
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Uitgewerkte aantekeningen met toevoegingen van het handboek, The European World
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Vroegmoderne TijdHoorcollege 1 – Na het jaar 1500
De definitie van de vroegmoderne tijd: een periode met ‘gevorderde’ kenmerken zoals de
boekdrukkunst, groeiende mobiliteit en de vergrotende macht van de staat, maar wel met
aanhoudende kenmerken van de middeleeuwse cultuur zoals politieke ongelijkheid, religieuze
intolerantie en de overheersing van de agrarische productie.
Belangrijke jaartallen
- 1368: De Ming dynastie werd gevestigd in China.
- 1492: Christopher Columbus komt in Amerika aan toen hij zocht naar een andere
route naar Azië.
- 1494: Verdrag van Tordesillas, conflict tussen Portugal en Spanje werd opgelost.
Zuid-Amerika werd verdeeld tussen de Portugezen en Spanjaarden.
- 1498: Vasco da Gama komt in Calicut (India) aan. Waarbij hij rondom Afrika is
gereisd, langs de Kaap de Goede Hoop.
- 1519: Karel V werd keizer van het Heilig Romeinse Rijk (HRR). Hij werd monarch
van Spanje, had Spaanse bezittingen in de Amerika’s, de Nederlandse gewesten,
Napels, Sicilië en Oostenrijk onder zijn gezag.
- 1500: De bevolking van Europa groeit. Tussen 1500-1800 is de bevolking van 75
miljoen naar 190 miljoen gegroeid.
- 1526: Vestiging van de Mughal dynastie in India.
- 1559: De Portugese slavenhandel werd geautoriseerd door de Portugese troon.
- 1568-1648: De Tachtigjarige Oorlog/Nederlandse Opstand.
- 1598: Edict van Nantes.
- 1618-1648: Dertigjarige Oorlog.
- 1644: De val van de Ming dynastie.
- 1682: Peter de Grote werd Tsaar van Rusland
Belangrijke begrippen
Feodalisme/leenstelsel: is in politieke zin het leenstelsel dat in Europa ontstond na de val van
het West-Romeinse Rijk tot in de Nieuwe Tijd. Waarbij de vorst land uitleende in ruil voor
raad en daad.
Absolutisme: is een regeringsvorm waarbij de vorst over volledige regerende autoriteit
beschikt; hij is niet door wetten gebonden, noch is hij verantwoording verschuldigd. Je ziet in
dezelfde tijd dat men hier tegen in opstand kwam.
Stadstaten: is een staat of land dat bestaat uit slechts één enkele stad. Een stadstaat is politiek
gezien onafhankelijk en is autonoom.
Mercantilisme: een economische politiek die erop gericht is om de rijkdom van een land
sterk te vergroten. De staat en de handel gaan hier hand in hand samen. De positie van de
eigen staat wordt versterkt t.o.v. andere staten. Hierbij wordt de export vergroot en de import
verkleint. De exportproducten moeten hoogwaardige producten zijn en de import
laagwaardige producten. Een voorbeeld hiervan is de Acte van Navigatie in 1651. Groot deel
, van de bevolking was hier niet blij mee, omdat velen van hen boer waren. Adam Smith was
hierop tegen omdat het de vrijhandel volgens hem belemmerde.
Proto-kapitalisme: is een voorloper van het kapitalisme. Het is een economisch systeem
gebaseerd op de principes van privé-eigendom, winstgerichtheid en intensieve
marktuitwisseling. In de 17e en 18e eeuw werd het steeds belangrijk om kapitaal te bezitten.
Het putting-out systeem staat hiermee in verband (zie volgende college 2 aantekeningen).
We periodiseren de vroegmoderne tijd (VMT) van 1450/1500 tot 1750/1800. Een periode van
ongeveer driehonderd jaar. De vraag hierbij die we wel moeten stellen is: moeten we de
geschiedenis periodiseren? Een probleem bij periodisering is dat er geen flexibele begin-en
einddatums zijn, maar vaste grenzen. Welk doel heeft dit? Is het beperkend?
Het idee van een nieuwe tijd/vroegmoderne tijd is een vrij nieuw concept, dat in jaren vijftig
van de twintigste eeuw op kwam. De periode werd afgebakend door gemarkeerde
transformaties en heeft unieke kenmerken zoals de boekdrukkunst, groeiende mobiliteit en
een uitbreiding van de macht van de staat.
De periode van driehonderd jaar bestaat uit transformaties, tradities, thema’s, concepten,
structuren en processen met veel verschillende perspectieven.
Het feodalisme verdween in de VMT met name in West-Europa, maar bleef bestaan in
Midden- en Oost Europa. Dit is een voorbeeld van een continuïteit van de middeleeuwse
periode in de VMT. Over het algemeen was er sprake van continuïteit in Europa in de VMT,
met name in het begin.
Europa in 1500
Rond 1500 komt er een verandering in het regeren van de staat en in de machtsrelaties met de
opkomst van nieuwe monarchen.
- Sterke staten vormden en begonnen zich te centraliseren. Staten gingen belasting
heffen, zowel indirect als direct. De belasting werd met name gebruikt voor de
financiering van legers. De administratie werd professioneler georganiseerd. Het
Romeins recht was vaak de basis van het burgerlijk recht en kerkelijk recht. De
rechtbanken (courts) werden belangrijker met name voor de vorst, dit was om het
respect van de bevolking te krijgen om hen via justitie een patronage systeem aan te
bieden.
- De publieke sfeer en privé sfeer werden duidelijker en belangrijker. Vorsten gingen op
één plek wonen, in een landhuis of paleis. Vorsten bouwden dynastieën, de
erfgenaam/opvolger was altijd een mannelijk lid van de familie. Op deze woonplekken
ontstond het hof.
Sociaaleconomische ontwikkelingen
- De prijzen stegen vanaf 1550 door de import van metaal uit Amerika en zilver uit
Latijns-Amerika.
- De bevolking groeide, dat effect had op de sociale omstandigheden in Europa.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper paulinesophie1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen