Het lijkt zo vanzelfsprekend dat er een straf kan worden opgelegd aan iemand die een
verbod overtreedt, maar in feite is het toch wel bijzonder.
- Onze wetgeving kent heel veel geboden en verboden.
Zo moet de koper op grond van art. 7:26 BW de koopsom op tijd aan de
verkoper betalen. De verkoper moet ervoor zorgen dat de zaak die hij
verkoopt voldoet aan de afspraken (art. 7:17 BW).
- Het strafrecht bevat verboden en geboden waarop een straf staat voor wie zich er
niet aan houdt. Bovendien kent het strafrecht een opsporingsapparaat: de politie
komt bij een vermoeden van een strafbaar feit in actie, zodat de strafrechter zich
over de schuld van de verdachte kan uitspreken en hem een straf kan opleggen.
Art 7:17 en 7:26 BW over de verplichtingen, maar er staat geen
strafbepalingen. Het zijn wel verplichtingen, maar er staat geen straf op. Art.
310 Sr is wel een strafbepaling, want in dit wetsartikel staat op overtreding
een gevangenisstraf van maximaal vier jaar.
De bescherming van art. 1 Sr
- Vanwege de inbreuk die het strafrecht op de vrijheid van burgers kan maken,
biedt het strafrecht ook bescherming aan de burgers
een van de belangrijkste vormen van bescherming staat in art. 16 Gw en in
art. 1 Sr
de bepaling van art. 16 Gw, die ook is opgenomen in art. 1 Sr biedt twee
vormen van bescherming
1. geen terugwerkende kracht
dit wil zeggen dat een bepaalde gedraging alleen strafbaar kan zijn
als deze gedraging op het moment van de daad al strafbaar was
gedrag achteraf strafbaar stellen is verboden
2. strafbaarstelling alleen bij wet (legaliteitsbeginsel)
gedragingen kunnen niet op grond van gewoonte of op grond van
ongeschreven recht strafbaar zijn
dit betekent dat iemand alleen kan veroordelen als hij in een
wetboek kan aanwijzen waar het gedrag van de verdachte
strafbaar is gesteld
Materieel strafrecht
- Het materieel strafrecht bestaat uit de strafbepalingen en de straffen en
maatregelen die kunnen worden opgelegd.
als er een bepaalde daad wordt gepleegd kun je in het materieel strafrecht
vinden of dit gedrag strafbaar is
,Formeel strafrecht
- Het formeel strafrecht beschrijft de bevoegdheden van de politie en justitie, de
rechten van een verdachte, de gang van zaken tijdens de terechtzitting en
rechtsmiddelen zoals hoger beroep en cassatie.
in het formeel strafrecht vind je hoe strafbaar gedrag kan worden opgespoord
en berecht
- het formeel strafrecht wordt ook wel het strafprocesrecht genoemd
De rechtsbronnen van het strafrecht
- de wet is de belangrijkste rechtsbron van het strafrecht
Het grootste deel van het materieel strafrecht staat in het Wetboek van
Strafrecht Sr
In het Wetboek van Strafvordering Sv staat het formele deel van het strafrecht
Een bijzondere wet is een wet die een onderwerp speciaal regelt
Wet wapens en munitie
Wegenverkeerswet
De Opiumwet
ook algemene maatregelen van bestuur, dit zijn algemene regels afkomstig van
de regering, kunnen strafbepalingen bevatten.
Een algemene maatregel van bestuur mag alleen een straf bevatten
Maar de gemeente of de provincie mag de hoogte van de straf niet zelf
bepalen, die is landelijk geregeld in art. 154 Gemeenteweten art. 150
Provinciewet: hechtenis van maximaal drie maanden en een geldboete
van de tweede categorie
- rechterlijke uitspraken, jurisprudentie zijn een rechtsbron
in zijn uitspraak past de rechter het recht in een concrete zaak toe. Op die
manier ontstaat praktische uitleg over de betekenis van de wettekst
Opbouw en inhoud van het Wetboek van Strafrecht
1. Het eerste Boek heet Algemene bepalingen.
de algemene bepalingen geven regels over de poging om een strafbaar feit te
plegen en over de betrokkenheid van meer personen bij een strafbaar feit.
De algemene bepalingen beschrijven ook de redenen waarom iemand, ook al
heeft hij het strafbaar feit gepleegd, niet strafbaar is, en ze geven een
overzicht van de straffen en maatregelen die kunnen worden opgelegd.
2. In het tweede Boek staan de misdrijven.
Misdrijven zijn de zwaardere strafbare feiten, zoals diefstal, moord, doodslag,
verkrachting, vernieling en oplichting.
3. In het derde Boek staan de overtredingen.
overtredingen zijn de wat lichtere strafbare feiten, zoals de overtreding van
een ‘verboden-toegang’-bordje, het opgeven van een valse naam aan de politie
en dergelijke.
Onderscheid in het Wetboek van Strafrecht
, - In het Wetboek van Strafrecht is het verschil tussen misdrijven en overtredingen
goed te zien, want alle strafbepalingen die in Boek 2 staan zijn misdrijven, en de
strafbepalingen in Boek 3 zijn overtredingen.
Onderscheid in de bijzondere wetten
- in de bijzondere wetten zijn er geen speciale Boeken of afdelingen voor
overtredingen en misdrijven. Daarom wordt in de bijzondere wetten in de
strafbepaling zelf aangegeven of het om een overtreding of om een misdrijf gaat.
Alleen overtredingen in provinciale en gemeentelijke verordeningen
- Gemeenteraden en provinciale staten mogen alleen maar verordeningen voor
overtredingen maken. Zij hebben niet de bevoegdheid om een strafbepaling als
misdrijf aan te merken. Daarom zijn alle strafbepalingen in de verordeningen van
‘lagere’ overheden, zoals gemeenten en provincies, overtredingen.
Belang van het onderscheid tussen misdrijven en overtredingen
- een poging om een misdrijf te plegen is strafbaar, een poging om een overtreding
te begaan niet
- hulp bieden, dat wil zeggen medeplichtigheid, aan een misdrijf is strafbaar,
medeplichtigheid aan een overtreding niet
- op een misdrijf staat als vrijheidsstraf gevangenisstraf die doorgaans in een
gevangenis wordt doorgebracht. Op een overtreding staat als vrijheidsstraf
hechtenis, die doorgaans in een huis van bewaring wordt doorgebracht
- misdrijven worden berecht door de strafkamer van de rechtbank. Overtredingen
worden behandeld door de kantonrechter van de rechtbank.
Reikwijdte van het Wetboek van Strafrecht
- grondgebied als uitgangspunt
hoofdregel is dat onze Nederlandse strafwet van toepassing is op het
Nederlandse grondgebied, dat wil zeggen op iedereen die op Nederlands
grondgebied een strafbaar feit pleegt.
Dit uitgangspunt wordt het territorialiteitsbeginsel genoemd.
- uitbreiding grondgebied
art. 3 Sr breidt ons grondgebied uit door de Nederlandse strafwet ook van
toepassing te verklaren op iedereen die zich aan boord van een Nederlands
schip of een Nederlands vliegtuig bevindt, waar ter wereld het schip of het
vliegtuig zich ook bevindt.
- universaliteit
in sommige gevallen is het Nederlandse strafrecht van toepassing, ook als is
het feit buiten Nederland gepleegd door niet-Nederlanders, zo bepaalt art. 4
Sr.
Het gaat dan om misdrijven waarbij internationale belangen en de
internationale veiligheid op het spel staan.
- feiten gepleegd tegen een Nederlander
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper denisevanschaik53. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,69. Je zit daarna nergens aan vast.