Samenvatting
Biologie Nectar VWO 5 Hoofdstuk 11 Voeding en Vertering - Samenvatting
Een volledige samenvatting van het elfde hoofdstuk van Nectar VWO 5, 3e editie
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 11 Vertering§1 Gezond eten
Voedingsmiddelen zijn producten die mensen voor hun voeding gebruiken.
Voedingsstoffen zijn stoffen die je lichaam uit voedingsmiddelen opneemt.
Er zijn zes groepen voedingstoffen:
1. Koolhydraten
Als brandstof: levert ATP bij dissimilatie
Als reservestof: glucose wordt omgezet in glycogeen
Als bouwstof: glycoproteïnen
2. Vetten
Als brandstof
Als reservestof: in tijden van schaarste
Als bouwstof: membranen en hormonen
Als warmte-isolatie: het lichaam slaat vetten gemakkelijk op in de
huid
3. Eiwitten
Als brandstof: in tijden van schaarste
Als bouwstof
4. Vitaminen
Als beschermende stof
5. Mineralen
Als bouwstof: kalkzouten bij botten
Onderdeel chemische processen
6. Water
Als bouwstof
Als oplosmiddel (speeksel)
Als transportvloeistof
Als warmtebuffer
Kauwen bereidt de vertering van het voedsel voor door het oppervlak van
het voedsel te vergroten. Hierdoor is het voedsel makkelijker te verteren
in de darmen.
De vertering begint in de mond. Het speeksel levert slijm als glijmiddel
om te slikken. De samenstelling van het speeksel hangt af van het
voedingsmiddel. De slikreflex zorgt ervoor dat voeding naar achter wordt
geduwd door de tong. Het strotklepje sluit de luchtpijp af en de huig
sluit de neusholte af bij het slikken.
Eenmaal in de darmen duwen spieren in de slokdarm, dunne darm, dikke
darm en endeldarm de voedselresten. Deze beweging wordt
peristaltische beweging genoemd.
, Bij vertering worden grote moleculen afgebroken door verteringsenzymen,
zodat de producten die bij de vertering ontstaan de membranen van de
darmwand kunnen passeren en in het bloed kunnen worden opgenomen.
De restproducten die je niet kan verteren scheid je uit.
Voedingsvezels zijn moleculen die water vasthouden en de
darmperistaltiek stimuleren. Zonder voedingsvezels treedt er een
verstopping op.
Bij het eten komen er ook micro-organismen in het lichaam met het
voedsel. Het speeksel bevat lysozymen. Dit zijn stoffen die de celwand
van micro-organismen aantasten. Aangetaste micro-organismen sterven
vervolgens in het zoutzuur (HCl) van het maagsap. Er bevinden zich ook
nuttige bacteriën in de dikke- en blindedarm. Deze worden darmflora
genoemd. Darmflora breken stoffen af, maken vitamine K en concurreren
met de schadelijke bacteriën.
De wand van de dunne darm heeft plooien met darmvlokken. Deze
darmvlokken zijn opgebouwd uit:
Darmepitheelcellen
Darmepitheelcellen scheiden de darminhoud van de van het lichaam.
Celmembranen van darmepitheelcellen hebben uitstulpingen die
microvilli worden genoemd. Darmepitheelcellen worden strak
verbonden door eiwitten. Dit vormt een ondoordringbare laag: een
tight junction. Ziekteverwekkers kunnen niet door deze tight junction
heen. Vanuit het uitwendig milieu (darminhoud) kunnen moleculen
alléén naar inwendig milieu.
Haarvaten
Lymfevaten
Door de darmvlokken, microvilli en de plooien heeft de dunne darm een
groot oppervlak, waardoor deze snel voedingsstoffen kan opnemen. Het
opnemen van voedingsstoffen wordt resorptie genoemd. De opgenomen
stoffen komen terecht in het inwendige milieu.
Hydrofobe celmembranen bevatten transporteiwitten voor hydrofiele
stoffen. Hydrofobe stoffen kunnen de celmembranen passeren door
passief transport. Opname van stoffen tegen de concentratie in wordt
actief transport genoemd. Stoffen waarvoor geen transporteiwitten zijn,
blijven in de darm achter.
§2 Vitaminen en mineralen
Vitaminen zijn organische stoffen die het lichaam niet zelf kan maken en
waarvan je maar heel weinig nodig hebt (micronutriënten). Er zijn
verschillende soorten vitaminen, met elk een verschillende functie:
Vitamine A
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper faraha1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 59804 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen