Wanneer je deze samenvatting leert, ben je klaar voor de toets van hoofdstuk 1 Havo 3. Een zeer uitgebreide samenvatting, inclusief begrippen en belangrijke foto's,
Welke onderwerpen komen aan de orde:
* Kantelt het economisch wereldbeeld?
* Ontwikkeling van de wereldeconomie
* Ontwikkeling in ...
In de inleiding hebben we een verhaal geschreven over de megastad Mumbai. Die 20
miljoen inwoners telt. In een megastad zijn 3 zekerheden:
● De treinen zitten overvol
● Het verkeer staat vast
● Dabbawalla’s, dat zijn mannen met witte petjes die op hun fiets stipt de stad
doorkruisen om alle mensen in Mumbai hun lunch te geven.
○ Dabbawalla’s moeten stipt op tijd lunch geven aan de inwoners van Mumbai,
want anders kiezen die mensen voor andere maaltijden verstrekkers zoals
Uber Eats.
○ Dabbawalla’s verdienen zo’n 150 per maand, dat is veel te weinig voor een
gezin in een megastad.
○ Als de straten van Mumbai in de regentijd vol met water staan. Moeten de
Dabbawalla’s op hun fiets door de straten (die net rivieren lijken) fietsen me al
hun grote tinnen blikken (de maaltijden) hangend aan hun fiets.
H1.1 Kantelt het economisch wereldbeeld.
● In 1990 produceerde de Westerse landen 70% van de industrie goederen, in 2018
was dat nog maar de helft. Dit heeft 2 redenen:
○ Multinationale ondernemingen (mno’s) dat zijn bedrijven die in verschillende
landen zijn. Verplaatsen zich naar lage lonen landen. Om zo lagere
salarissen te kunnen geven aan hun werknemers. Hierdoor groeiden het
aantal banen in de industrie in China veel meer dan in de Verenigde Staten
■ Lagelonenlanden: Dat zijn landen in de periferie (arme landen),
waarbij het salaris laag is dus dit is erg aantrekkelijk voor bedrijven.
○ De koopkracht neemt toe en de opkomende landen vormen een groeiende
afzetmarkt.
■ Afzetmarkt: Dit is een gebied waar goederen of diensten worden
verkocht en de grote van de afzetmarkt wordt bepaalt door het aantal
inwoners. Dus hoe meer inwoners, hoe groter de koopkracht, dus een
grotere afzetmarkt.
● In 2018 steeg het aantal van de BRICS landen (Semi periferie). En dat staat voor
Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika. En deze landen hebben na 2000 een
snelle economische ontwikkeling meegemaakt.
Verschuiving van de economie
● In de 19e en 20e eeuw was er vooral veel economie in de VS, Rusland, Europa,
Japan en Australië.
● Aan het eind van de 20e begin 21e eeuw, kwam de groei van de economie vooral in
India en China en aan het eind van de 20 en begin 21e komen er nieuwe kleinere
groeimarkten bijvoorbeeld Zuid-Amerika, Mexico, India, Oost-Europa en Zuid-Afrika.
Deze 2 boven genoemde verschuivingen komt doordat:
● De productieketen: Dit betekent de weg die een product maakt van grondstof tot
eindproduct. Voorbeeld: Elk stukje van een auto wordt gemaakt in het land waar het
goedkoopste kan. Dit zorgt voor veel handel en transport.
● Transport: Transport gaat steeds sneller en steeds goedkoper, dit komt bijvoorbeeld
door containerschepen. Door het snelle vervoer en moderne communicatie
, technologie gaat transport heel snel en hebben bedrijven geen grote voorraden meer
nodig. (Behalve wanneer er een schip vast komt te liggen in het suezkanaal.
● Handelsgrenzen verdwijnen steeds meer. De wereldhandelsorganisatie (WTO) wil
juist het transport op de grenzen versoepelen.
○ Globalisering: Steeds meer gebieden raken in elkaar verweven bijvoorbeeld
doordat de grenzen versoepelen.
● Global shift: Rijke landen hebben nog steeds de belangrijkste rol in de
wereldeconomie, maar je ziet een verschuiving komen waarbij andere landen zoals
China een belangrijk nieuw knooppunt wordt in de wereldeconomie. Denk maar aan
Aliexpress.
1.2 Ontwikkeling van de wereldeconomie
Koloniale verhoudingen (1500-1945)
● Handelskolonialisme: Deze was van 1500 tot 1800. Europese handels
maatschappijen ontdekten nieuwe gebieden zoals Afrika, Amerika en Azië. En
dreven er handel mee. Hierdoor werd Europa (En Nederland) nog rijker en
machtiger.
● Industrieel kolonialisme: Deze is van 1800 tot 1945. In deze Periode zorgden
Europese landen dat er industrie kwam. Europese landen veroveren koloniën. Met
als doel de aanvoer van grondstoffen voor hun eigen land en de afzetmarkt voor hun
eigen industrie goed te regelen. Europa en Nederland werden nog rijker en
machtiger.
Op weg naar onafhankelijkheid (1945-1990)
● Na de 2e wereld oorlog kwamen er 2 belangrijke veranderingen:
1. Dekolonisatie: Eerder veroverde koloniën werden onafhankelijk.
2. De wereld wordt opnieuw ingedeeld. Er ontstaan 3 blokken:
a. Westerse industrie, bv VS
b. Communistische landen, bv Rusland en China.
c. Ontwikkelingslanden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marmuilwijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
