Samenvatting: Bedrijfseconomie van de
Gezondheidszorg
Hoorcollege 1
Introductie kostprijzen
Goede kostprijzen zijn van belang voor:
Input voor verkoopplan & productieplan Budgettering
Input voor control van het productieproces Management control
Input voor waardering van je voorraden Jaarverslag
Input voor de onderhandeling in triade Marktordening
o Triade = de driehoek tussen zorgaanbieder, zorginkoper en de zorggebruiker
Wat voor kosten in een kostprijs zit kan sterk uiteenlopen maar denk hierbij aan kosten van:
Grondstoffen, arbeid, belastingen etc.. Bij grond- en hulpstoffen moet je niet alleen denken
aan de netto hoeveelheid grond- en hulpstoffen maar ook aan:
Het afval grond- en hulpstoffen die verloren gaan.
De uitval hoeveelheid grond- en hulpstoffen die wordt afgekeurd.
Het is belangrijk om afval en uitval op te nemen in je kostprijs, kan alleen als het
onvermijdelijk is!! Anders is het verspilling (voorkombaar) en dat wil je niet opnemen in je
kostprijs.
Er zijn verschillende methode om de kostprijs te berekenen, deze kostprijs wordt berekend
aan de hand van de casus cataract:
Aantal patiënten per jaar = 1000
Variabele kosten per patiënt = 200 euro
Vaste kosten per jaar = 800.000 euro
Delingscalculatie
De formule bij delingscalculatie is:
Vaste+variabele kosten
Kostprijs=
Normale productie
Wanneer deze formule bij de casus cataract wordt ingevuld krijg je het volgende:
200∗1.000+ 800.000
=1000 euro per patiënt
1.000
Voordeel: Het is eenvoudig
Nadeel: Het is alleen toepasbaar bij homogene productie
,Equivalentie methode
Hierbij wordt een uniforme verdeelsleutel omgezet van heterogene producten naar
homogene product eenheden. Simpel gezegd je maakt twee verschillende groepen, omdat
de ene groep duurder is dan de ander. Vervolgens per groep delingscalculatie toepassen.
Extra gegevens bij de casus zijn:
Patiënten per jaar = 1.000 Tijdsduur:
o 60-75 jaar = 600 1,00
o > 75 jaar = 400 1,25
Je wilt de kosten per patiënt tijdeenheid weten, omdat je op die manier de verschillende
kosten kan bereken. Dit doe je door de volgende formule te gebruiken:
Totale kosten 1.000 .000
Kosten per patiënt tijdeenheid= = =909,09
Totale volume 1.100
Totale kosten=200∗1.000+800.000=1.000 .000
Totale volume=600∗1,00+400∗1,25=1.100
De kosten per behandeling van de verschillende groepen patiënten is:
Patient 60−75 jaar=1,00∗909,09=909,09
Patient >75 jaar=1,25∗909,09=1,136,36
Ter controle kan je de volgende berekening doen:
600∗909,09+ 400∗1.136,36=1.000.000=Totale kosten
Voordeel: Het is eenvoudig
Nadeel: Alleen mogelijk bij beperkt aantal producten met onderlinge verwantschap
Opslagmethode
Deze methode maakt onderscheidt tussen directe en indirecte kosten. De indirecte kosten
worden met een uniform opslagpercentage op directe kosten over de producten verdeeld.
Extra gegevens bij de casus zijn:
Patiënten per jaar = 1.000 Tijdsduur:
o 60-75 jaar = 600 1,00
o > 75 jaar = 400 1,25
Totale kosten op instellingsniveau = 280.000.000
o Directe kosten = 200.000.000
o Indirecte kosten = 80.000.000
Bij deze methode wil je het percentage indirecte kosten weten over de directe kosten
oftewel het opslagepercentage:
Indirecte kosten 80.000.000
Opslagpercentage= = =0,40
Directe kosten 200.000.000
, Dit percentage heb je nodig om de indirecte kosten uit te rekenen ten opzichte van de
directe kosten uit de casus.
Directe kosten=1.000 .000Indirecte kosten=1.000.000∗0,40=400.000
Totale kosten=1.400 .000
Om de kosten per behandeling (per groep, is niet noodzakelijk bij deze methode maar kan
wel) te berekenen wordt vanaf hier de equivalentiemethode of delingscalculatie gebruikt.
Ofwel in plaats van 1.000.000 aan totale kosten vul je nu 1.400.000 aan totale kosten in en
dan krijg je:
1.400 .000
Kosten per patient tijdeenheid= =1272,73 euro
1.100
Patient 60−75=1.272,73∗1,00=1272,73 euroPatient >75=1.272,73∗1,25=1590,90 euro
Voordeel: Eenvoudig toe te passen bij heterogene productie
Nadeel: Zit in de assumpties, omdat je veronderstelt dat er een lineair verband en het is
onnauwkeurig bij groot aandeel van indirecte kosten.
Kostenplaats methode
Het doel bij deze methode is om zowel de directe kosten als indirecte kosten op een goede
manier toe te rekenen aan de producten of diensten die je levert. Hiermee kan een
nauwkeurige kostprijs worden berekend die wordt gebruikt voor de planning,
strategiebepaling, bijsturing en voorraad waardering.
Bij deze methode kan je onderscheidt maken in twee categorieën kostenplaatsen:
Hoofdkostenplaats: Levert prestatie rechtstreeks ten gunste van een kostendrager
o De afdeling waar een ingreep wordt verricht
Hulpkostenplaats: Levert prestatie niet rechtstreeks aan kosten dragen
o ICT of schoonmaak
Om de kostprijs te berekenen wordt gebruik gemaakt van een 10-stappen plan
1. Inventariseren van alle relevante kosten
2. Onderscheidt maken tussen directe en indirecte kosten
3. Bepalen van te onderscheiden (hoofd)kostenplaatsen en kostendragers
4. Inventariseren van de relevante verdeelsleutels
5. Opstellen van de kostenverdeelstaat
6. Toerekenen van de directe kosten aan de kostendragers
7. Stapsgewijs toerekenen van de totale kosten inclusief de verdeling van de
hulpkostenplaatsen over de hoofdkostenplaatsen met de verdeelsleutels
8. Toerekenen van de totale kosten van de hoofdkostenplaatsen aan de kostendragers
middels de equivalentie methode
9. Bepalen van de totale kosten van de kostendragers
10. Het bepalen van de kostprijs per kostendrager per eenheidproduct