Overig
Advocatuur & beroepsethiek - werkcollege - week 3
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Advocatuur & beroepsethiek - werkcollege - week 3
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 3 - Advocatuur & Beroepsethiek – De advocaat en het beroepsgeheim – Reikwijdtegeheimhoudingsplicht en verschoningsrecht. Wanneer moet en mag een advocaat de
vertrouwelijkheid doorbreken en hoe zit het met de inhouse advocaat
Geheimhoudingsplicht in Advocatenwet 2015
Artikel11a Aw
1. Voor zover niet bij wet of bij verordening van het college van afgevaardigden anders is
bepaald, is de advocaat ten aanzien van al hetgeen waarvan hij uit hoofde van zijn
beroepsuitoefening als zodanig kennis neemt tot geheimhouding verplicht. Dezelfde
verplichting geldt voor medewerkers en personeel van de advocaat, alsmede andere personen
die betrokken zijn bij de beroepsuitoefening.
2. De geheimhoudingsplicht, bedoeld in het eerste lid, blijft voortbestaan na beëindiging van de
beroepsuitoefening of de betrekking waarin de werkzaamheden zijn verricht. (dus tot je in je
graf stapt, zelfs ook al is de client overleden. Voorbeeld: iemand had zelfmoord gepleegd,
familie hoopte via advocaat info daarover te verkrijgen, rechter geoordeeld dat advocaat dat
niet mag geven)
Verdere regels
Art. 10a lid 1e Advocatenwet: kernwaarde vertrouwelijkheid
Art. 46 Advocatenwet (tuchtnorm)
Regel 3 Gedragsregels 2018: nadere invulling inhoud en omvang geheimhoudingsplicht
Art. 272 Sr: opzettelijke schending beroepsgeheim strafbaar feit, maximaal één jaar
gevangenisstraf of geldboete van de vierde categorie, kan samengaan met tuchtrechtelijke
maatregel (er geldt dus geen ne bis in idem)
International Bar Association: 4.1 General principle
o A lawyer shall at all times maintain and be afforded protection of confidentiality
regarding the affairs of present or former clients, unless otherwise allowed or required
by law and/or applicable rules of professional conduct (deze komen wij niet tegen in
onze definitie, maar is wel voor belang voor landen die het niet zo nauw nemen met de
mensenrechten)
Regelgeving verschoningsrecht
Het professionele verschoningsrecht als uitzondering op de getuigplicht: art. 165 lid 2 b Rv;
art. 218 Sv; art. 8:33 lid 3 Awb
Wettelijke bepalingen waarin het belang dat door verschoningsrecht wordt gediend wordt
beschermd: art. 53a lid 1 AWR; art. 5:20 lid 2 Awb; art. 1:74 lid 2 Wft; art. 12g lid 1
Instellingswet ACM. Art. 96a lid 3 en 98 Sv; art. 126aa lid 2 Sv; art. 843a lid 3 Rv
N.a.v. ‘Panama Papers’ in 2017 door Financiën voorgesteld om verschoningsrecht in
belastingzaken te beperken tot informatie die de advocaat ontvangt en verstrekt in verband
met advies over rechtspositie voor, tijdens en na rechtszaak en rechtsbijstand in gedingen.
advocatenkantoor in Panama had allemaal belastingontduikingsmanieren opgezet, werd
bekend, in NL hadden ze daar ook last van, NLse bedrijven, veel politieke commotie. Toen
heeft minister gezegd verschoningsrecht in belastingzaken zou ingeperkt moeten worden,
maar dit voornemen is niets van terechtgekomen.
Waarom advocaten wel verschoningsrecht en belastingsadviseurs niet? Omdat advocaten zich aan
andere regels moet houden, zij hebben met de tuchtsregels te maken e.d. Of dit nou echt waar is, is
niet empatisch vast te stellen, maar het wordt wel op deze wijze beargumenteert.
Achtergrond en reikwijdte
HR 1 maart 1985, NJ 1986, 173 (Notaris Maas): Een in Nederland geldend algemeen
rechtsbeginsel dat maatschappelijk belang van gegarandeerde vertrouwelijke communicatie
prevaleert boven het maatschappelijk belang van waarheidsvinding
1
, Art. 165 lid 2 b Rv: zij die tot geheimhouding verplicht zijn uit hoofde van hun ambt, beroep
of betrekking omtrent hetgeen hun in die hoedanigheid is toevertrouwd
Art. 218 Sv: zij die uit hoofde van hun stand, hun beroep of hun ambt tot geheimhouding
verplicht zijn, doch alleen omtrent hetgeen waarvan de wetenschap aan hen als zoodanig is
toevertrouwd
Corpora et instrumenta delicti (uitzondering op het verschoningsrecht, zaken die voorwerp zijn van
een strafbaar feit)
Art. 98 lid 5 Sv.: Ten aanzien van stukken die voorwerp van een strafbaar feit uitmaken geldt
het verschoningsrecht niet
HR 26 januari 2016, ECLI:NL:HR:2016:110: het kan daarbij ook gaan om “documenten als e-
mailberichten of notulen die betrekking hebben op overleg over of het uitdenken van de
strafbare gedragingen, of concepten van (valse) overeenkomsten” indien de desbetreffende
strafbare feiten “geacht kunnen worden met behulp van dan wel door middel van deze
documenten tot stand te zijn gekomen”.
Onvoldoende grondslag voor beslag vormt de stelling dat een bepaald geschrift tot het begaan
van een delict kan hebben gediend, HR 31 mei 2016, ECLI:NL:HR:2016:1017
Advocaat kan dus niet altijd bij alle stukken zeggen deze vallen onder het verschoningsrecht.
Als zodanig
Als zodanig: Geschriften die betrekking hebben op werkzaamheden die niet kunnen worden
gerekend tot de juridische dienstverlening, c.q. de taak- en beroepsuitoefening van een
advocaat vallen buiten het verschoningsrecht (zie HR 10 november 2015,
ECLI:NL:HR:2015:3258).
Verschoningsrecht geldt niet als advocaat informatie in andere hoedanigheid heeft,
bijvoorbeeld als commissaris bij een bedrijf
Ook als de advocaat onderzoek doet of onderzoek door derden laat uitvoeren t.b.v. de zaak
van de cliënt, valt dat onderzoek onder de geheimhoudingsplicht (anders dan bij accountants).
Anders, maar bekritiseerd: Rb. Den Haag 14 januari 2015, ECLI:NL:RBDHA:2015:248
(Vestia). Maar over het algemeen valt vaak het onderzoek wat een advocaat doet, zoals
forensisch onderzoek, valt wel onder het verschoningsrecht. Deze zaak was een soort
uitzondering. Leuk onderwerp voor essay: valt dat interne/forensische onderzoek dat
advocaten doen bij bedrijven, valt dat nou eigenlijk onder verschoningsrecht? Vele zeggen:
advocaten doen altijd onderzoek voordat ze aan de zaak beginnen. Zou niet zo bijzonder
moeten zijn dat advocaten als onderzoekers optreden. Maar andere zeggen: advocaten die
onderzoek bij cliënten doen, zijn heel goed in staat gelijk bepaalde documenten onder het
verschoningsrecht kunnen betrekken, terwijl een accountant dat niet kan. Advocaten doen toch
vaak onderzoek naar misstanden en die willen ze dan nog wel eens verdoezelen. Gedachte is
vaak als een advocaat wordt ingeschakeld bij een groot forensisch onderzoek naar een
misstand of strafrechtelijke overtreding, laat je dan niet al zien dat je iets te verbergen hebt?
Met name bij accountant merk je een zekere ergernis, omdat accountant die geheimhouding
niet kan beloven, ze hebben dat verschoningsrecht niet, advocaat wel en zo pakken ze die
markt af.
Advocaten moeten erop letten dat er geen misbruik van het verschoningsrecht wordt gemaakt,
bijvoorbeeld omdat ze zonder enige aanleiding in de cc van een e-mail worden geplaatst (HR
26 januari 2016, ECLI:NL:HR:2016:110).
Verschoningsrecht: advocaat bepaalt, cliënt wordt beschermd
Het oordeel over de vraag of geschriften onder het verschoningsrecht vallen komt in beginsel
toe aan de advocaat zelf. Politie en justitie zullen diens standpunt moeten eerbiedigen, tenzij er
redelijkerwijs geen twijfel over kan bestaan dat het onjuist is. Daarbij doet niet ter zake of
geschriften zich bij de advocaat of bij de cliënt bevinden (HR 30 november 1999,
ECLI:NL:HR: 1999:ZD7280).
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper im6. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 78600 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen