Samenvatting
Samenvatting Examenstof Geschiedenis HAVO 5
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Alle belangrijke gebeurtenissen en personen zijn uitgebreid omschreven, handig voor het leren van je examen! Succes !
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedenis examen 2020Willem van Oranje:
Vanaf 1555 verwierf Willem van Oranje hoge posities.
● militair opperbevelhebber
● lid van de Raad van State
● ridder van het Orde van de Gulden Vlies
● en stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht
Zijn verhouding met Filips de Tweede, de opvolger van Karel de Vijfde, verslechterde echter
snel.
● Oranje werd de belangrijkste woordvoerder van de adellijke oppositiepartij.
● Deze drong aan op een verzachting van de kettervervolgingen.
Willem was zelf katholiek maar stelde zich gematigd op en vond dat zowel de katholieken
als protestanten vrij waren om hun geloof te kunnen uitoefenen.
● Willem was dus een enorme voorstander van gewetensvrijheid.
● Daarnaast was hij van mening dat Filips teveel macht naar zichzelf toetrekt en de
privileges van anderen aantasten.
● je mag katholiek zijn en protestanst
Deze verschillen in opvattingen zorgden al snel voor een conflict tussen Filips en Willem.
● Willem begon zich steeds meer te keren tegen de "Spaanse Tirannie".
● Hij vond dat de Spanjaarden (zoals Alva) hier niets te zoeken hadden en de legers
moesten volgens hem verdwijnen. Hij verspreidde deze boodschap door middel van
gedrukte pamfletten, brieven en liedjes.
● politiek doel:
1588:
De Nederlanden hadden nu geen koning meer. Ze noemden zich de ‘Republiek der Zeven
Verenigde Nederlanden’. ‘Verenigd’ betekent: samen. Zeven provincies werkten met elkaar
samen.
De oorlog tegen Spanje eindigde in 1648. Toen waren de Nederlanden vrij en werd de
republiek een zelfstandige staat. Het zuiden van Nederland en België heeft het langst bij
Spanje gehoord. Daarom zijn de meeste mensen in het zuiden nog steeds katholiek. In het
noorden van Nederland wonen er meer protestantse mensen.
steden veroverd
Europese ontdekkingsreizen:
Handelskapitalisme (1600-1700)
Handel drijven met als doel het maken van winst. Vooral winststreven, concurrentie en
privébezit zijn belangrijke kenmerken van deze handelsvorm.
● In 1585 valt Antwerpen in Spaanse handen, veel Belgische handelaren vluchten naar
Nederland. Hierdoor groeit Amsterdam uit tot de grootste stapelmarkt van Europa.
, ● Vooral de gewesten Holland en Zeeland zijn belangrijk voor de handel, daarnaast
drijft de Republiek veel handel met het Oostzeegebied. Hier handelen ze in graan en
hout.
17e eeuw en 19e eeuw
VOC (1602)
Om deze handel te blijven drijven wordt in 1602 de VOC opgericht.
● De VOC handelde rond de Indische en Grote Oceaan in specerijen, zijde en
porselein.
● De VOC was een bijzondere onderneming: ze werd gefinancierd door verhandelbare
aandelen, ze mocht oorlog voeren en forten bouwen (wat normaal gesproken alleen
een staat mag) en ze was de allergrootste van die tijd.
● Met name de VOC onderscheidde zich in de Gouden Eeuw door haar unieke
systeem van aandelen, gericht op maximale winst. En tevens was de VOC uniek
vanwege het feit dat dit handelsbedrijf de eerste multinational ter wereld was.
WIC (1621)
● De WIC stond vooral bekend om haar kaapvaart en slavenhandel.
● Daarnaast handelde de WIC in goud, zilver, ivoor, plantageproducten zoals suiker.
● Handelde vooral met Amerika en West Afrika > driehoekshandel.
Modern imperialisme / industriële revolutie :
De 18e eeuw was voor veel landen een hele mooie tijd. Er werd veel gehandeld en op die
manier werden landen zoals Nederland steeds belangrijker.
In die tijd ging veel handel, bijvoorbeeld in slaven en specerijen, ook via landen in Azië en
Afrika. Deze landen waren vaak al eerder, in de 15e en 16e eeuw, gekoloniseerd door
Europese landen. Toen was er namelijk een soort wedstrijdje tussen landen om zoveel
mogelijk kolonies te hebben. Deze gaven namelijk veel aanzien en er werden grondstoffen
geproduceerd die in Europa weer gebruikt konden worden.
Aan het begin van de volgende eeuw vond echter de industriële revolutie plaats.
Verschillende uitvindingen, zoals de stoommachine, hadden het leven een stuk makkelijker
gemaakt. Landbouwgrond bracht bijvoorbeeld veel meer eten op en ook ontstonden er
fabrieken. Voor die fabrieken waren wel grondstoffen nodig en daar was niet genoeg van te
vinden in Europa. Daarom besloten Europese landen om opnieuw op zoek te gaan naar
nieuwe kolonies. Die konden dan (1) voor grondstoffen zorgen en (2) bovendien kon daar
een deel van de Europese producten verkocht worden.
nootmuskaat cacao ging naar fabrieken en die maakte een eindproduct in 19e eeuw.
Economische verandering door industriële revolutie:
→ Dalende prijzen van producten
→ Enorme toename van productie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper puckeveline. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 55534 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen