Samenvatting
Samenvatting Aardrijkskunde examenstof havo 5 hele boek
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- HAVO
Geheel uitgeschreven samenvatting. Omvat alle hoofdstukken van het aardrijkskunde boek die je moet leren voor het examen.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Aardrijkskunde examenstofSamenvatting Ak Hoofdstuk 1 Wereld Globalisering
-
Begrippen:
amerikanisering- de verbreiding van de Amerikaanse (westerse) cultuur over niet-westerse
gebieden
arbeidsmigratie- verhuizen naar een andere gebied of plaats om daar te gaan werken
de-industrialisatie- proces waarbij de industriële activiteiten in een gebied voor een
belangrijk deel verdwijnen
dekolonisatie- proces waarbij de kolonies zelfstandig worden
exploitatiekolonie- een kolonie die door het moederland gebruikt wordt als wingewest. De
kolonie wordt door het moederland aan de ene kant gebruikt om grondstoffen te leveren en
dient aan de andere kant als afzetmarkt voor de producten van het moederland. De
kolonisten zijn hier vaak tijdelijk.
export processing zones:
geografische ligging- positie van een gebied of land ten opzichte van andere gebieden of
landen.
global shift- een (mogelijke) verschuiving van het economische en politieke zwaartepunt in
de wereld, bv van de landen rond de Atlantische Oceaan naar gebieden rond de Grote
Oceaan.
globalisering of mondialisering- proces waarbij de verwevenheid tussen gebieden en
samenlevingen op aarde toeneemt. Economische globalisering of internationalisering en
culturele globalisering zijn hier twee belangrijke aspecten van.
identiteit- kenmerken die typerend zijn voor een persoon, groep of gebied (streektaal,
cultuur en landschap)
industrialisatie- Proces waarbij de industriële sector een steeds belangrijkere plaats in de
samenleving inneemt.
,1.1 Globalisering; one world?
Globalisering- het proces waarbij op een groot aantal terreinen de verwevenheid tussen
gebieden en samenlevingen op aarde toeneemt, dit gebeurde al tijdens de
ontdekkingsreizen van de 16e eeuw en de daaropvolgende kolonisatie.
Dit proces heeft invloed op de inrichting en functie van gebieden, zoals de gemiddelde
afstand waarover goederen, kapitaal en mensen zich verplaatsen. Ook hoe het leven van
mensen wordt beïnvloed door gebeurtenissen ver weg.
Globalisering wordt mogelijk gemaakt door transport- en informatietechnologie.
transporttechnologie- de technologie die nodig is om het vervoer van grondstoffen,
goederen en mensen mogelijk te maken.
informatie- of communicatie technologie- de technologie om de uitwisseling van
informatie mogelijk te maken.
sinds 1980 zijn drie ontwikkelingen van belang:
1. reis- en vervoerstijden zijn gedaald
2. transport en communicatie zijn goedkoper geworden, vooral het toenemende
capaciteit (vermogen) van schepen en vliegtuigen en de komst van containers.
3. de infrastructuuur rond transport en dataverkeer (wegen, haven,vliegvelden en
telecommunicatie) is enorm verbeterd.
Een van de motoren van de snelle globalisering is de multinationale onderneming
(mno of multinationals). Dit zijn bedrijven met een soort mondiaal netwerk, ze omspannen
met hun vestigingen de hele aardbol. Ze worden gesteund door de verbetering van de
transport- en communicatietechnologie.
Deze bedrijven letten op een aantal vestigingsfactoren:
- loon/ kennis
- bereikbaarheid
- belastingvoordelen
- politieke stabiliteit
- afzetmarkt
Het gevolg is dat de relatieve afstand tussen gebieden afneemt. De ontwikkeling waarbij
tijd en ruimte als het ware in elkaar worden gedrukt en waar de wereld als het ware steeds
kleiner wordt, noem je tijd- ruimtecompressie. (Global village, de sociale functie van een
dorp met roddels en nieuwtjes overgenomen is door social media.
De vernieuwing van transport- en communicatie volgd elkaar steeds sneller op, maar dit
geldt niet voor iedereen. Bij de verbetering van het infrastructuur wordt er vooral gefocust op
de best ontwikkelde regio’s waardoor de tijd- ruimte compressie sneller verloopt in het ene
gebied dan het andere. → regionale ongelijkheid.
, 1.2 Economische globalisering: oorzaken
Nadat het communisme in de sovjet unie (1991) instortte en China toetrad tot de WTO
(wereldhandelsorganisatie) werd de vrijemarkteconomie het leidende economische
systeem. Waardoor de liberalisering (het vrijer worden) enorm toegenomen is.
Het gevolg is dat:
- De productie en uitwisseling van goederen en diensten een internationaler karakter
krijgt;
- Gebieden economisch steeds hechter verbonden raken. Een gunstige ligging is
daarbij wel een belangrijke voorwaarde (zoals de gunstige ligging van de
containerhaven in Rotterdam, wat het knooppunt in de geglobaliseerde wereld is.
De economische globalisering na 1990 kun je aflezen aan de sterke stijging van
buitenlandse investeringen, de groei van het internationale transport- en
communicatieverkeer en de snelle toename van de wereldhandel. Deze groei daalt vanaf
2012 weer door de afkoeling van de economieën in de zogenaamde BRICS- landen en dan
vooral voor China, wat ondertussen de tweede economie ter wereld is.
Mno’s vragen zich constant af of ze nog wel op de goede plek zitten, ze laten zich hierbij
leiden door de volgende zaken
- arbeidsmarkt (loon- en kennisniveau)
- bereikbaarheid
- belastingvoordelen
- politieke stabiliteit
Als een fabriek besluit te sluiten of verplaatsen heeft dit nare gevolgen voor het gebied, er
verdwijnen dan veel banen, en meestal zijn die fabrieken gevestigd op plekken waar weinig
ander werk te vinden is. De beslissing wordt meestal aan de andere kant van de wereld in
het hoofdkantoor gemaakt.
Onder de invloed van de WTO wordt de vrijhandel gestimuleerd. Landen schrappen
handelsbeperkingen zoals tariefmuren (hoge importtarieven om eigen productie te
beschermen) en importquota (import van een bepaald aantal producten).
De vrijhandel heeft de wereldhandel en de uitwisseling van goederen sterk bevorderd. In
tijden van economische crisis treffen landen en handelsblokken protectionistische
maatregelen, bedoeld om hun eigen economie af te schermen tegen de buitenlandse
concurrentie.
Tegenwoordig wordt de productie van producten verspreid over de wereld. Mno’s kiezen
voor verschillende plekken om zoveel mogelijk winst te behalen, zo worden
arbeidsintensieve delen van het productieproces verplaatst naar lagelonenlanden.
○ Het gevolg hiervan is dat de productieketen van goederen (de route die een
product aflegt van grondstof tot consument) wordt opgedeeld in verschillende
gebieden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper puckeveline. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 55534 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen