Duidelijke samenvatting van alle hoofdstukken behalve H7. Inclusief alle uitganspunten, mensbeelden, biopsychosociale modellen en de praktijk. Alle paragrafen van de hoofdstukken zijn samengevat.
Psychologie is een wetenschap waarbij zowel het gedrag van de mensen
wordt bestudeerd als de gevoelens en gedachten die mensen hebben bij
het ervaren van hun gedrag en de omstandigheden waarin het
plaatsvindt.
Het verschil met andere wetenschappen is dat in de psychologie de
beschrijving en verklaring van het object vooral plaatsvinden op
individueel niveau. Een wetenschap kan getypeerd worden aan de hand
van de soorten vragen en problemen en de methoden en theorieën.
Er zijn uiteenlopende opvattingen over de term psychologie. Ook is er een
overlap met andere menswetenschappen. Hierdoor is het moeilijk een
definitie te geven van het begrip psychologie.
Een drietal functies van wetenschappelijke (psychologische) theorieën:
1. Systematiserende of ordenende functie:
- Het ordenen van de werkelijkheid
- Een systematische weergave van wat er wordt waargenomen.
- Waarneming van wetenschappers is theoriegeladen: hun
referentiekader bepaalt wat ze zien, waar ze de nadruk op leggen en
wat zij verwaarlozen. Niet objectief.
- Er moet gebruik blijven gemaakt van verschillende theorieën, anders
wordt een theorie dogma.
2. Het verklaren en voorspellen van gedrag
- De resultaten kunnen verklaard worden door aan te geven dat ze in
specifieke omstandigheden bereikt worden. Op de grond daarvan kan
voorspeld worden dat in een experiment waarin de proefpersonen
minder afhankelijk zijn, zij ook minder gehoorzaam zullen zijn.
3. Heuritische functie.
- Het stimuleren van nieuwe ideeën
- Er kunnen nieuwe voorspellingen worden gedaan. Ideeën bedacht
waaraan de ‘patiënt’ zelf nog nooit aan had gedacht.
Twee kenmerken van psychologische theorieën
De Geschiedenis
1889 Eerste Internationale Congres voor de Psychologie
Er waren toentertijd twee opvattingen over de psychologie:
1. Er moet een alomvattende theorie zijn van het psychisch functioneren,
voordat het in de praktijk toegepast kan worden. Deze opvatting vond
vooral plaats in Europa.
,2. De maatschappelijke problemen moeten de theorievorming bepalen.
Deze opvatting vond vooral plaats in de VS.
Er werden scholen opgericht die helemaal verzuilden, doordat ze alleen
bezig waren met hun eigen visie en die van anderen afstoten. Daar is
verandering in gekomen, doordat scholen nu verschillende accenten
gelegd hebben. Hetzelfde is er gebeurd met Nederlandse politieke
partijen.
Psychologische stromingen ontstaan op een bepaald tijdstip, omdat ze in
de behoefte voorzien van die perioden. Zo’n stroming vertegenwoordigd
de normen en waarden die op dat moment in de maatschappij belangrijk
zijn. Als bestaande stromingen een belangrijk maatschappelijk probleem
verwaarlozen, wordt er een nieuwe stroming opgericht die zich daar bezig
mee gaat houden.
Over onderwerpen die verwant zijn aan de psychoanalyse ontstaan elke
keer weer hernieuwde belangstellingen; vaak vanuit andere invalshoeken.
Het is als een slingerbeweging van een pendule.
Stromingen nemen elkaars standpunten over en passen deze naar eigen
inzichten aan. Sommige partijen verdwijnen en fuseren, omdat ze op die
manier een groter draagvlak hebben.
Stromingen moeten hun effectiviteit bewijzen, anders worden zij financieel
niet meer gesteund. Er is minder nadruk op de theoretische
uitgangspunten en meer op praktisch nut.
Het mensbeeld
Mensbeeld = de opvatting over wat typisch menselijk is.
Er zijn twee aspecten:
- Een beschrijving van de kenmerkende eigenschappen
(de bodem van het menselijk bestaan)
- Een verwijzing hoe mensen behoren te zijn
(het doelbeeld)
Twee manieren waarop psychologische theorieën met elkaar vergeleken
worden
Mensbeelden
Biopsychosociaal model
De menselijke werkelijkheid is in verschillende niveaus op te delen:
biologisch, psychisch en sociaal.
, Drie mensbeelden die in de psychologie gebruikt worden met
bijbehorende hoofdkenmerken
Het mechanisch mensbeeld
- Mens is samengesteld uit afzonderlijke delen
- Mens wordt door externe krachten voortbewogen
- De delen van de mens kunnen zelfstandig bestudeerd worden, ook los
van de sociale en materiële omgeving
Er zijn vier implicaties:
1. Geen onderscheid tussen mens en dier
2. Verklaringsmodel is lineair causaal: er wordt een oorzaak voor het
gedrag gezocht en het verband tussen oorzaak en gevolg is
rechtlijnig.
3. Het geheel is gelijk aan de som der delen; als alle onderdelen bekend
zijn, kennen we het geheel.
4. Mens kan zelfstandig bestudeerd worden zonder rekening te houden
met de omgeving
Het organistische mensbeeld
- Mens is een groeiend organismes, een geheel
- Interne dynamiek: onderdelen beïnvloeden elkaar en zijn niet los van
elkaar te zien
- Externe dynamiek: organisme in wisselwerking met zijn omgeving
- Rekening houden met sociale en materiële omgeving
Vier implicaties:
1. Mens en dier is gelijk. Wel is er een verschil: mensen hebben een
sociale omgeving dieren niet.
2. Verklaringsmodel is circulair causaal: wisselwerking tussen oorzaak
en gevolg
3. Het geheel is meer dan de som der delen.
4. Mens moet niet los van zijn omgeving bestudeerd worden en delen
mogen niet los van het geheel bestudeerd worden.
Het personalistische mensbeeld
- Unieke karakter van de mens wordt benadrukt
- Mens schept zelf een cultuur
- Mens verleent zelf betekenis aan de wereld
- Thema’s geloof en spiritualiteit zijn terug te vinden in dit mensbeeld
- Mens is een geheel dat niet alleen in wisselwerking staat met de
omgeving maar er mede vorm aan geeft.
- Verschil tussen mens en dier
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Demii. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
