Weekdoelen module 4
Week 1
1. Een volledige voedingsanamnese afnemen en op de cliënt afgestemde voedingsadviezen
geven aan vrouwen in de preconceptionele fase, tijdens de zwangerschap en in de
lactatieperiode.
Tijdens de zwangerschap is het belangrijk om vers, gezond en gevarieerd te eten. De schijf van
vijf kan je hierbij helpen. Om niet teveel aan te komen in de zwangerschap is het verstandig om
gezond en gevarieerd te eten. Wat heb je nodig?
Vocht
Drink elke dag 1,5 – 2 liter
Drink niet meer dan 1 kop koffie (of cola) met cafeine per dag
Graanproducten
Graanproducten zijn belangrijk om koolhydraten, eiwitten, vezels, B-vitamines, calcium en ijzer
binnen te krijgen. Denk aan brood, ontbijtgranen, aardappels, peulvruchten, rijst, pasta en couscous.
Groenten en fruit
2 ons groenten en 2 stuks fruit heb je dagelijks nodig om vitamine C, vitamine A, foliumzuur,
vezels en kalium binnen te krijgen.
Ze helpen de bloeddruk te verbeteren
Ze bevatten relatief weinig calorieën, helpen je op gewicht te blijven en zorgen voor een
goede stoelgang
Varieer zoveel mogelijk tussen de verschillende soorten groenten en fruit
Was rauwe groenten en fruit goed. In ongewassen groenten en fruit komen soms
ziekteverwekkers voor die onder andere toxoplasmose veroorzaken.
Melkproducten en vlees of vleesvervangers, vis of ei
Nodig voor eiwitten, visvetzuren, ijzer, calcium en B-vitamines
Eiwitten zijn nodig als bouwstof(groei) en voor de aanmaak van weefsel in jou en je baby.
Eet geen kazen van rauwe melk (‘au lait cru’) gemaakt. In rauwe melk kan de listeriabacterie
groeien. Besmetting met deze bacterie kan schadelijke gevolgen hebben voor de baby.
Gepasteuriseerde melk of kazen van gepasteuriseerde melk kun je zonder risico gebruiken.
Eet geen rauw of rosé gebakken vlees (zoals filet Américain of rosbief ).
Eet liever geen lever maar hooguit eenmaal per dag een product waar lever in is verwerkt. In
lever zit veel vitamine A. Te veel vitamine A heeft schadelijke gevolgen voor de baby.
Vet (onverzadigd) en olie
Leveren onmisbare voedingsstoffen zoals vitamine A, D, E en essentiële vetzuren. Dit zijn
vetzuren die je lichaam zelf niet aan kan maken.
Vet geeft energie en is een belangrijke brandstof voor je lichaam
Onverzadigd vet verkleint de kans op hart- en vaatziekten en is goed voor je cholesterol
Vitamine D is belangrijk voor je botten en het goed functioneren van de cellen in je lichaam
,Let op
Eten voor 2 is niet nodig.
Ga niet afvallen/lijnen tijdens je zwangerschap is niet verstandig. Wanneer je zwanger bent
en je gaat afvallen, dan kunnen schadelijke afstoffen die in je vet opgeslagen zitten via je
bloedbaan bij de vrucht/baby terecht komen.
Als je zwanger bent en je wilt vasten, bespreek dit dan met je verloskundige. Wanneer je
zwanger bent is vasten vaak niet verstandig.
Eet je geen vlees of vis? Let er dan op dat je genoeg B-vitamines en ijzer binnenkrijgt. B-
vitamines zitten vooral in volkoren producten, aardappelen, peulvruchten, eieren en
zuivelproducten. Peulvruchten en eieren zijn ook belangrijke bronnen van ijzer, net als
vleesvervangers.
Eet geen vette snacks en vermijd toetjes met veel suiker.
2. Voedingsadviezen geven aan vrouwen met speciale voedingsgewoonten, zoals
vegetarische of veganistische diëten.
Vegetarisch: let op genoeg ijzer, eiwitten en vitamine B1 en B12.
Ijzer groente, (volkoren) graanproducten, aardappelen.
Eiwitten melkproducten, (volkoren) graanproducten.
B1 peulvruchten, noten.
B12 eieren, vis, kant en klaar vegetarisch vlees, melkproducten.
Waarom opletten?
Ijzer: Zorgt voor vorming hemoglobine. In de zwangerschap is er sprake van een
toename Hb dus sneller te kort.
Zorg ook voor voldoende vitamine C zorgt voor betere opname van het
ijzer.
Eiwitten: Bouwstenen van de lichaamscellen. Deze zijn extra nodig voor de placenta en
foetus. Een tekort leidt op korte termijn tot afbraak van spierweefsel en op
lange termijn tot gebrek aan spierkracht en een verminderde weerstand. Bij
de foetus leidt het tot een groeistoornis en slechte ontwikkeling van de
spieren, kan ook leiden tot overlijden van de baby.
Vitamine B12: Een tekort aan vitamine B12 wordt in verband gebracht met
onvruchtbaarheid, miskramen en neurale buisdefecten.
Ook is vitamine B12 belangrijk voor het omzetten van foliumzuur door het
lichaam, dit heeft als gevolg dat de waarde van foliumzuur in het bloed stijgt
maar de er in de rode bloedcellen een tekort is. Een tekort aan foliumzuur
kan weer leiden tot spina bifida bij de foetus.
Ook onvruchtbaarheid kan worden voorkomen door genoeg vitamine B12
binnen te krijgen. Deze heeft namelijk ook invloed op de ovulatie en de
innesteling van het bevruchte eicel in het endometrium.
Vitamine B1: Op lange termijn zou een vitamine B1 tekort kunnen leiden tot (ernstige)
schade aan het zenuwstelsel, gevoelloosheid, spierzwakte en psychische
stoornissen.
Veganistisch: let goed op de bovenstaande genoemde punten, en zorg voor een extra
inname van eiwitten. Het advies voor veganistische vrouwen is om daarnaast ook nog
,vitamine B12 pillen te slikken.
3. Sociale determinanten van gezondheid, gezondheidsdeterminanten en algemene
gezondheidsmaatregelen benoemen.
“Ziekte” kan op 3 manieren worden beschreven:
1. Illness de ervaren ziekte
2. Disease de biologische ziekte
3. Sickness ziektegedrag
Volgens ecologisch perspectief is er sprake van ziekte als beschermings- en herstelmechanismen van
het lichaam falen om te beschermen tegen externe invloeden.
Er zijn 2 manieren om ziekte onder de bevolking te analyseren:
1. Ziekte van het individu (causes of cases)
2. Ziekte op populatieniveau (causes of incidence)
Determinanten zijn eigenlijk onderdelen van de
gezondheid. Ze staan niet op zichzelf maar
worden beïnvloed door bijvoorbeeld beleid,
preventie en zorg.
Hierdoor kan er naar ze gekeken worden om
inzicht te verkrijgen op welke manier de meeste
gezondheidswinst kan worden behaald. Een
belangrijk determinanten schema is het model
van Lalonde
4. Op systematische wijze gegevens verzamelen, analyseren en conclusies trekken in het
kader van een klein wetenschappelijk onderzoek naar leefstijlfactoren in een specifieke
populatie.
5. Verklaren welke leefstijlfactoren van invloed zijn op de zwangerschap.
Leefstijl = “…samenspel van gedrag dat een gunstige of een ongunstige invloed kan hebben op de
gezondheid”
Voorbeelden van leefstijlfactoren:
- Roken
- Alcoholgebruik
- Lichamelijke activiteit
- Voeding
- Druggebruik
- Seksueel gedrag
- Borstvoeding
- Gezondheidsvaardigheden
, Bron: Nationaal
Kompas
Volksgezondheid, 2014
Kinderwens: begin met een gezonde levensstijl bron: de verloskundige.nl van het KNOV
Heb je een kinderwens; zorg dan dat jij en je partner al gezond leven voor de zwangerschap. Het
liefst een half jaar voor de bevruchting. Bepaalde stoffen kunnen namelijk al vóór de zwangerschap
schadelijk zijn voor de gezondheid van je kind. Ook de allereerste periode als je net zwanger bent en
je het zelfs nog niet weet, is een belangrijke periode voor de gezondheid van je kind. In de eerste
weken van de zwangerschap ontwikkelt een baby zich razendsnel. Daarom is het belangrijk om al
vóór de zwangerschap gezond te leven.
Doen als je zwanger wilt worden:
Foliumzuur (vitamine B11) slikken
Gezond en gevarieerd eten
Regelmatig bewegen
Roken
Roken is een van de belangrijkste risicofactoren voor perinatale morbiditeit en mortaliteit en leidt tot
verminderde vruchtbaarheid, bij zowel mannen als vrouwen. Roken in de zwangerschap veroorzaakt
structurele afwijkingen aan de placenta. Het volume van de capillairen in de placenta neemt af en de
membraan van de placentaire villi wordt dikker. Dit draagt bij aan een gestoorde gaswisseling in de
placenta en de daarbij voorkomende verminderde perfusie van de intervilleuze ruimte. Nicotine
werkt vasoconstrictoir en leidt daardoor tot verminderd zuurstoftransport naar de foetus met als
mogelijk gevolg chronische hypoxische stress. Het zuurstoftransport wordt ook benadeeld doordat
koolmonoxide sterker dan O 2 aan hemoglobine bindt. Verder heeft nicotine een accelererend effect
op het foetale hart en vermindert het de adembewegingen van de foetus.
Roken – ook meeroken – geeft een verhoogd risico op obstetrische complicaties zoals vroeggeboorte
en groeirestrictie. Het gemiddelde geboortegewicht van kinderen van rokende vrouwen is ongeveer
