Week 1 en week 2 – Aansprakelijkheidsrecht -
Werkgeversaansprakelijkheid
Lindenbergh hfdst. 1 t/m 3
Werknemer kan worden geconfronteerd met een of meerdere schadeposten. Om
de schade te dekken, heeft de werknemer meerdere bronnen:
eigen voorzieningen
sociale zekerheid (sociale verzekeringen en voorzieningen)
de werkgever o.g.v. 7:658 lid 1 of 7:611 BW
7:658 BW
De werkgever heeft volgens dit artikel een zorgplicht, bij schending hiervan is de
werkgever jegens de werknemer aansprakelijk voor de schade die hij in de
uitoefening van de werkzaamheden heeft geleden.
De werknemer kan nakoming van de zorgplicht eisen o.g.v. art. 3:296 BW: schade
hoeft niet al te zijn geleden, er moet sprake zijn van een reële dreiging van
schade.
werkplek: de zorgplicht strekt zich niet alleen tot de werkplek maar ook tot
andere plaatsen waar arbeid wordt verricht of die anderszins nauw verband
houden met de arbeid.
Ook thuis zal de werkgever aanwijzingen kunnen en moeten verstrekken
over de veiligheid.
voor werknemers die beroepsmatig aan het verkeer deelnemen, geldt de
zorgplicht ook onderweg.
PTT Post/Baas: onvoldoende instructies en onvoldoende toezien op de
naleving
Maatzorg/Van der Graaf: de omvang van de zorgplicht van de
werkgever kan slechts beperkt zijn. De werkgever heeft immers in de regel
geen zeggenschap over de inrichting en daarmee samenhangende
verkeersveiligheid van de openbare weg, en daarnaast kan een groot
aantal andere factoren bijdragen aan het ontstaan van verkeersongevallen,
waarop de werkgever geen invloed kan uitoefenen door het geven van
aanwijzingen of het treffen van maatregelen afgezien van de veiligheid van
het eventueel ter beschikking gestelde voertuig en het geven van
onderricht, instructies en voorschriften die de veiligheid van de werknemer
kunnen bevorderen.
geen succesvol beroep op 7:658 Bw als niet in de uitoefening van
de werkzaamheden (zoals woon-werkverkeer)
In de uitoefening van de werkzaamheden: ruim opgevat: niet nodig is dat de
werknemer op het moment van het ongeval strikt handelde in de daadwerkelijke
uitoefening van de hem concreet opgedragen taak. HR legt de grens bij wat echt
privé is, waarbij de HR een verband legt met de zeggenschap van werkgever en
de bevoegdheid aanwijzingen te geven:
Stichting Reclassering/S: in de regel ontbreken deze zeggenschap en
bevoegdheid als het gaat om de privé-situatie van de werknemer. Dat kan anders
zijn als de werkgever aanwijzingen heeft dat zijn werknemer thuis risico’s loopt die
verband houden met het werk, dan moet worden teruggevallen op 7:611 BW.
werkgerelateerde cursussen/ recreatieve activiteiten: het hangt af van de
mate waarin de activiteit in verband staat met de werkzaamheden en
welke mate van zeggenschap de werkgever erover heeft.
,Als 7:658 niet van toepassing is omdat de schade niet in de uitoefening van de
werkzaamheden is geleden, kan de werknemer onder omstandigheden
bescherming aan art. 7:611 BW ontlenen.
Bewijslastverdeling
Werknemer stelt en zo nodig bewijst:
dat hij schade heeft geleden
in de uitoefening van zijn werkzaamheden
Als de werknemer hierin slaagt, is de werkgever voor de schade aansprakelijk
tenzij hij zich van de aansprakelijkheid kan bevrijden door aan te tonen:
dat hij zijn zorgplicht is nagekomen; of
de schade het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van
werknemer; of
het juridische causaal verband tussen de schending van de zorgplicht en
de schade ontbreekt.
Omkeringsregel (t.z.v. causaal verband) wanneer een norm is geschonden die
strekt tot bescherming tegen een specifiek gevaar en dat specifieke gevaar heeft
zich verwezenlijkt, is het conditio sine qua non-verband tussen de normschending
en de schade in beginsel gegeven. De werkgever moet dan aannemelijk maken
dat de schade ook zonder die normschending zou zijn ontstaan.
Dit zorgt voor het volgende plaatje:
Werknemer stelt en zo nodig bewijst:
schade
in de uitoefening van de werkzaamheden
een geschonden norm die strekt tot bescherming tegen het gevaar
waarvan hij stelt dat het zich heeft verwezenlijkt
Werkgever moet aannemelijk maken:
dat de schade zich ook zonder de normschending zou hebben
verwezenlijkt
Problemen vaststellen verband schade en uitoefening van de
werkzaamheden
de schade doet zich pas een tijd na het ongeval voor bijv. Kalai/Petit
beroepsziekten: zoals RSI, burnout
ziekte door blootstelling aan gevaarlijke stoffen
als vaststaat dat de werknemer is blootgesteld aan een gevaarlijke
stof, betekent dat niet dat daarin de oorzaak is gelegen van de
schade die de werknemer heeft geleden, bijv. longkanker. Bewijs van
feitelijke blootstelling aan een gevaarlijke stof tijdens de
werkzaamheden is dan niet voldoende.
Unilever/Dikmans: wanneer een werknemer bij zijn werk is
blootgesteld aan voor de gezondheid gevaarlijke stoffen, het door de
werknemer te bewijzen oorzakelijk verband aangenomen moet worden
indien de werkgever heeft nagelaten de maatregelen te treffen die
redelijkerwijs nodig zijn om te voorkomen dat de werknemer in de
uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt, en dat derhalve ook in
zoverre op Unilever reeds thans de plicht rust nader aan te geven of en zo
ja welke maatregelen zij in dit opzicht heeft getroffen. OMKERINGSREGEL.
, Havermans/Luyckx: voor toepassing van de regel van
bewijslastverdeling uit Unilever/Dikmans is nodig dat de werknemer niet
alleen stelt en zonodig bewijst dat hij gedurende zijn werkzaamheden is
blootgesteld aan voor de gezondheid gevaarlijke stoffen, maar ook dat hij
stelt en zonodig aannemelijk maakt dat hij lijdt aan een ziekte of aan
gezondheidsklachten welke door die blootstelling kunnen zijn veroorzaakt.
De enkele omstandigheid dat een werknemer bij zijn werk is blootgesteld
aan voor de gezondheid gevaarlijke stoffen rechtvaardigt in gevallen als
het onderhavige dan ook niet toepassing van die regel.
Westrate/De Schelde: als het gaat om blootstelling is mogelijke
blootstelling niet voldoende, aangetoond moet worden dat de werknemer
daadwerkelijk is blootgesteld. OMKERINGSREGEL: eerste stap:
aangetoond moet worden dat de schade is opgelopen in de uitoefening van
de werkzaamheden.
Dit lever het volgende op:
Werknemer stelt en zonodig bewijst/maakt aannemelijk:
dat hij is blootgesteld aan gevaarlijke stoffen
in de uitoefening van zijn werkzaamheden
dat hij lijdt aan een ziekte die door de blootstelling kan zijn veroorzaakt
Het oorzakelijke verband moet dan worden aangenomen als de werkgever:
(omkeringsregel)
geen maatregelen heeft genomen om te voorkomen dat de werknemer schade in
de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt.
Werkgever moet dus bewijzen:
dat hij maatregelen heeft genomen om schade te voorkomen
Proportionele aansprakelijkheid
ziektebeeld is helder
het valt niet vast te stellen of de schade is opgelopen in de uitoefening van
de werkzaamheden / buiten de werksfeer gelegen omstandigheden
→ HR proportionele aansprakelijkheid aangenomen bij onzeker causaal verband:
aansprakelijkheid bestaat voor het percentage van de schade dat
correspondeert met de omvang van de kans dat de schade is
veroorzaakt in de uitoefening van de werkzaamheden
Nefalit/Keramus: proportionele aansprakelijkheid aangenomen: als niet kan worden
vastgesteld of de schade is veroorzaakt door de tekortkoming van de werkgever om de
werknemer voldoende te beschermen, of door een aan de werknemer zelf toe te rekenen
omstandigheid, of een combinatie daarvan, mag de rechter de werkgever tot vergoeding
van de gehele schade van de werknemer veroordelen met vermindering van de
vergoedingsplicht van de werkgever in evenredigheid met de, op gemotiveerde schatting
berustende, mate waarin de aan de werknemer toe te rekenen omstandigheden tot diens
schade hebben bijgedragen.
Zorgplicht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophierecht91. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.