HC1: klinische chemie (hemostase en trombose)
Hemostase = stolling
➔ Is het proces dat zorgt voor het stelpen van een bloeding na het beschadigen van het
bloedvat
➔ Voorkomt verbloeding
Hemostase en trombose
- Trombocyten
- Stollingsfactoren
- Componenten uit de vaatwand (een hemostatische prop gevormd, die de wond afdicht en
overmatig bloedverlies voorkomt)
Fibrinolyse= proces dat de prop weer opruimt
Laboratorium-diagnostiek:
- Tombocyten, stolling, antistolling en fibronolyse
Vaatwand is betrokken bij hemostase: een afwijking (schade aan endotheelcellen of subendotheel)
kan leiden tot afwijkingen
➔ Symptomen bij afwijkingen: oppervlakkige bloedingen (makkelijk blauwe plekken en
ptechiën)
➔ Labonderzoek geeft vaak geen uitslag van afwijkingen in de vaatwand (bloed onderzoek)
Verworven afwijkingen van de bloedvaten
- Afgenomen bindweefsel
➢ Seniele purpura
➢ Cushing en corticosteroid gebruik (afbraak collageen)
➢ Scheurbuik / vit C deficiëntie
- Purpura geassocieerd met paraproteïnen
➢ Paraproteïnen
➢ Sarcoidose
- Purpura tgv vasculitis
➢ Henoch Schönlein purpura
➢ Infectie
➢ Geneesmiddelen
,Verstoring hemostatische balans kan leiden tot verhoogde bloedingsneiging (hemofilie) of verhoogde
tromboseneiging (trombofilie)
Stolling:
- Stolselvorming
- Stolsolbescherming
Antistolling
- Minder FIIa door inactivatie FVa en FVIIIa
Fibrinolyse
- ‘oplossen’ van het stolsel door plasmine
Hemostase componenten
- Vaatwand: beschadiging initieert vasoconstrictie
- Trombocyten = primaire hemostase: in beschadigd bloedvat komt collageen bloot te liggen
dat trombocyten aggregatie initieert
- Stollingssyteem = secundaire hemostase: eiwitten (stollingsfactoren) zorgen voor vorming
van een fibrine stolsel
- Fibrinolyse: eiwitten (fibrinolytische factoren) zorgen voor afbraak van het stolsel
- Inhibitoren van elk van de bovengenoemde stappen
Vaatwandbeschadiging = bloedverslies
Endotheelcellen vormen glad oppervlak: blijft niks kleven
Bij beschadiging
- Vasoconstricite: niet doodbloeden bij groot wondoppervlak (momentaan samenklappen)
- Primaire hemostase: trombocyten (subendotheel: collageen en glad spierweefsel) vormen
propje
- Secundaire hemostase: verstevinging propje door gel
Primaire hemostase
- Trombocyten activatie en aggregatie en hechting aan de beschadigde vaatwand
- Bij te weinig (trombocytopenie) of onvoldoende functie (trombocytopathie) van de
trombocyten ontsaat ene bloedingsneiging
= afwijking van de primaire hemostase
➔ Kunnen beide los van elkaar of samen voorkomen
Trombocyten
= platte kernloze celfragmenten die uit megakaryocyten in het beenmerg gevormd worden onder
invloed van het in de lever geproduceerde trombopoietine
- Referentiewaarde: 150-450 x 10^9/L
- Volume: 7-9 fL
- Levensduur: 10 dagen
- Producdtie: 8 x 10^9 /uur
Trombocytopenie
- Oorzaken:
Verminderde productie door megakaryocyten
Verkorte levensduur (verhoogde afbraak)
Toegenomen pooling in een vergrote milt
Verhoogde afbraak: wel of niet door immuungemedieert (autoantistofvorming), of verbruik
(continue stolselvorming)
,Trombocytenacitivatie
- Beschadigde vaatwand: collageen dat vrijkomt
- ADP (gestreste cellen)
- Epinefrine (gestreste cellen)
- Shear stress (stroming
- Trombine
➔ Intratrombocytair calcium gaat omhoog → conformatie verandering van oppervlakte
eiwitten:
- GP Ia/IIa: collageen → endotheel
- GP Ib/V/IX: vWF → endotheel
- GP IIb/IIIa: fibrinogeen → aggregatie
Bernard soulier syndroom
= afwezigheid van de van willebrand receptor
M. glanzmann
= afwezigheid/ niet goed functioneren van fibrogeen receptor
Von willebrand factor
- Zorgt voor adhesie van trombocyten aan beschadigde vaatwand (in stromend bloed)
- Is een ligand voor trombocytenaggregatie
- Is het dragereiwit voor stollinngsfactor VIII in de ciruclatie (chaparoneeiwit): langere
halfwaardetijd
- Te lage concentratie veroorzaakt een bloedingsneiding, te hoge concentratie voor
tromboseneiging
- Meest voorkomende erfelijke bloedingsziekte
, Trombocyten functie
- Tromboctenaggregatietesten
- FACS: aanwezigheid oppervlakte eiwitten
- Bloedingstijd/PFA : platelat function analyzer
Von WF
- Concentratie en functie eiwit goed te meten
Genetisch ondezoek
Secundaire hemostase
Trombine (stollingsfactor IIa) zet het oplosbare stollingseiwit fibrinogeen om in het onoplosbare
fibrine
➔ Verstevigd trombocyten propje
Lab testen
- PT: protrombinetijd
➢ Stollingstijd van een mengsel plaatjesarm citraatplasma, diverse reagentia en Ca2+
➢ Bepaalt factoren van extrinsieke stollingsroute
➢ Tot niveau van 40-50% tekort uit zich niet door verlengde PT of APTT
➢ INR= PT als ratio tov het normaal (bij vit K antagonist)
- aPPT: geactiveerde partiele trommboplatinetijd
➢ stollingstijd van een mengsel plaatjesarm citraatplasma, diverse reagentia en Ca2+
➢ bepaalt facoren van intrinsieke stollingsroute
➢ heparine beinvloed aPPT (remt geactiveerde factoren X en II mbv antitrombine)
➢ autoantisotffen (lupus anticoagulans) remmen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charlottepott. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.