Hindoeïsme
Het Hindoeïsme is een soort religieus oerwoud met een enorme
verscheidenheid aan godengestalten, leerstellingen, riten, religieuze
oefeningen, etc. Diepzinnig en simpel.
• Zelf noemen de Indiërs hun religie ‘sanatana dharma’ = de eeuwige
leer of bestemming.
In de loop der eeuwen kan de bestemming van de mens telkens weer
anders beleefd wen verkondigd worden, afhankelijk van tijd en plaats.
• Het Hindoeïsme kent geen stichter of vaste organisatie, maar is meer
het resultaat van een ontwikkelingsproces, waarin telkens weer nieuwe
sociale of religieuze elementen zijn opgenomen.
‘’alle rivieren stromen naar dezelfde zee.’’
Oftewel: alle religieuze wegen brengen je naar hetzelfde doel: de
uiteindelijke verlossing.
Er zijn twee lagen te onderscheiden in het Hindoeïsme
1. De oeroude natuurreligie Allerlei natuurkrachten werden
als goden (deva’s) of geesten gezien.
2. De religie van de Ariërs Volksstammen die hun stempel
hebben gezet om de sociale orde,
uitgegroeid tot het latere
kastenstelsel.
• De uiteindelijke bestemming van de mens ligt niet in deze materiële
wereld, maar in het goddelijke, dat je door het vervolmaken van jezelf kunt
bereiken of waarmee je je in overgave kunt verenigen.
Kaste of varna Kleur
Een sociale groep met dezelfde, naam, beroep, tradities en religieuze
praktijken
Brahmanen priesters, zieners e filosofen, veelal ook de
hogere beroepen
Ksatriya’s de strijders: ridders, prinsen en koningen,
landbestuurders, militairen
Vaisya’s boeren, kooplieden, handelaren en geschoolde
arbeiders
Sjoedra’s of dasa’s ongeschoolde arbeiders, slaven en
bedienden.
Dalits onaanraakbaren, degene die buiten de kaste
vallen.
,Jati geboorten
Uiteindelijke verlossing houden aan de regels van je kaste!
• Algemene principes van de dharma voor de morele orde: geduld en
tevredenheid, gelijkmoedigheid, vergevingsgezindheid, matigheid, het
respecteren van andermans bezit, een rein leven naar lichaam en geest,
de beheersing van de zinnen, het ontwikkelen van wijsheid, het verwerven
van kennis en liefde voor de waarheid.
Veda’s veda = weten. Hierin staan vooral
voorschriften voor de offers, spreuken, liederen,
bezweringsformules, mantra’s, teksten over diverse
rituelen en magische handelingen over hoe je moet
omgaan met ziekte, boze geesten, en dergelijke.
Brahmanen zijn de rituele specialisten.
• De oude vedische godsdienst is sterk geritualiseerd.
Oepanisjaden zitten aan de voeten van de leermeesters.
Brahman, de oergrond van al het bestaan, en atman, de diepste
essentie van mijn eigen bestaan, zijn in wezen gelijk aan elkaar Dit
inzicht leidt tot verslossing
tat twam asi dat zijt gij
Mahabharata (het grote verhaal) is een mix van allerlei spannende
verhalen en diepzinnige gedachten.
Bhagadgita (de zang van de Verhevene) is een onderdeel van de
Mahabharata.
Avatara nederdaling
• Een mens kan alleen een lichaam doden, niet de kern (atman) van de
mens, die keert weer terug in een nieuw leven.
Klassieke verlossingswegen van het hindoeïsme: karmayoga, bhaktiyoga
en jnanayoga
• Hoe je volgens dharma moet leven: je moet je houden aan je beloftes, je
moet je plicht doen, nooit eigen belang najagen en oprecht berouw tonen
als blijkt dat je fout was of ongelijk had.
Wegen naar verlossing – Karma en reïncarnatie
Het Hindoeïsme gaat ervan uit, dat er achter de zichtbare materiële
, wereld een transcendente of bovennatuurlijke werkelijkheid schuilgaat. De
transcendente werkelijkheid kans als abstract gezien worden (het
Brahman) en als persoonlijk. (een Godheid)
• Het Brahman staat voor het eeuwige goddelijke, het onstoffelijke, het
onveranderlijke, de onwankelbare orden van rust en harmonie.
• De reïncarnatie of zielsverhuizing van de atman omvat niet alleen het
menselijke bestaan, maar al het bestaan.
Samsara de cirkelgang van leven en dood
Karma handeling
Karmaphala de vruchten van je handelingen
• De spirituele werkelijkheid wordt beschouwd als de ware werkelijkheid
Maya de illusie van de zintuigen
Samsara de eindeloze kringloop van de wedergeboorte
Moksja of Mukti de ware verlossing
Er zijn 3 klassieke verlossingswegen
Karma-marga – de weg van het handelen
• Oorspronkelijk ging het vooral om het volgen van de juiste regels
voor offerrituelen, Later is het accent meer verschoven in de richting
van de juiste morele houding.
Bhakti-marga – de weg van de liefdevolle overgave
• Op deze weg richt je je helemaal op de godheid van je keuze
(vooral Visjnoe, Kirsjna of Sjiva). Het gaat om pure liefde zonder doel of
bijoogmerk.
Jnana-marga – de weg van het inzicht
• Op deze weg wil men door studie en meditatie komen tot een
dieper verstaan van de eenheid van de Brahman en atman, de eenheid
van het vergankelijke en het onvergankelijke, mens en kosmos.
De godenwereld
• Het Hindoeïsme kent een oneindig aantal goden doordat het hindoeïsme
in feite een verzameling is van diverse Indische tradities, met elk hun
eigen namen en gestalten.
Visjnoe is de vriendelijke, welwillende godheid, die het goed
voorheeft met de mensen
