Systeem 2
H13
Verbintenis kenmerken:
Recht van de een op een prestatie waartoe de ander verplicht is
Vermogensrechtelijk van aard rechtsplicht
Schuldeiser (crediteur) schuldenaar (debiteur)
Term recht bij verbintenissen: bevoegdheid (om prestatie van een ander te bevorderen)
prestatie is het object.
Definitie verbintenis: vermogensrechtelijke verhouding tussen 2 partijen waar de een is
gerechtigd tot een gedraging (prestatie) en de ander verplicht is deze te verrichten
Vorderingsrecht (subjectief): schuldeiser zijn recht tot prestatie (prestatie is de rechtsplicht
van de schuldenaar)
3 elementen verbintenis:
Vorderingsrecht aan de actieve zijde en schuld aan de passieve zijde
Schuldeiser heeft recht schuldenaar voor de rechter te gedagen
Er is een executierecht tot prestatie
Uitwinbaarheid: schuldenaar heeft verplichting ingreep van buitenaf in zijn vermogen te
dulden met een executie
Reële executie: schuldeiser kan buiten schuldenaar om verhaal halen (verhaalsrecht)
Deurwaarder, in beslagname, executoriale verkoop, verschuldigd bedrag
Actieve kant Passieve kant
Kern Vorderingsrecht Schuld
Veroordeling Rechtsvordering Aansprakelijkheid
Executie Executierecht Uitwinbaarheid
Vorderingsrecht: relatief recht (1 of meer bepaalde personen)
In enge zin: alleen kijkend naar bevoegdheid schuldeiser
Draagplicht: moet uiteindelijk de gevolgen van uitwinbaarheid in zijn vermogen voelen (met
een borg is hij niet draagplichtig)
Verbintenissenrecht:
Komt een subjectief vermogensrecht uit die uit het objectieve recht voortvloeit. (6:1)
,Overeenkomst (6:213): meerzijdige rechtshandeling
Verbintenis scheppende overeenkomst obligatoire overeenkomst
Overeenkomsten met andere rechtsgevolgen (tenietgedaan) liberatoire
overeenkomst, familierechtelijke overeenkomst huwelijkssluiting,
bewijsovereenkomst (bv. Koopovereenkomst opzeggen 6:160)
Rechtsfeit: een feit die door het objectieve recht een rechtsgevolg met zich meedraagt
(overeenkomst bv.)
Rechtshandeling: onderdeel rechtsfeit, handeling die erop gericht is een bepaald
rechtsgevolg te activeren (als voldaan is aan de vereisten).
Niet altijd rechtsgevolg na afraak:
Objectieve recht staat het niet toe
Vereisten zijn niet voldaan
Rechtshandeling vereist een op een rechtsgevolg gerichte wil die zich door een verklaring
heeft openbaard
Fietser door rood licht, rechtsfeit want rechtgevolg (boete) was niet in de wil fietser
Meerzijdige rechtshandeling: wanneer er ten minste twee personen samenwerken om
bewust rechtsgevolg in werking te laten treden.
Hoeft geen overeenkomst te zijn (opzetten naamloos venootschap)
Eenzijdige rechtshandeling: door 1 persoon tot stand gebracht
Ongerichte eenzijdige RH: niet gericht tot een bepaald persoon, testament (nietig)
Gerichte eenzijdige RH: gericht tot bepaalde persoon(en), opzegging huur,
rechtgevolg treedt niet in voordat de andere partij het nieuws verneemt
(vernietigbaar)
Overeenkomsten zijn altijd meerzijdige rechtshandeling (want meerdere personen)
Uitzondering is schenking, meerzijdige rechtshandeling maar eenzijdige
overeenkomst (een partij levert maar)
Rechtshandelingen om baat: met rechtshandeling is een baat/voordeel te behalen
Rechtshandeling om niet: overeenkomst (soms eenzijdig, eenzijdig is wel altijd om niet),
iemand geeft maar heeft geen baat (bruikleen), wel wederkerigheid.
Rechtsgevolg gedraging zonder dat dat beoogd is.
onrechtmatige daad (6.3.1): rechtsgevolg ontstaat onafhankelijk van de wil. Wet doet
verbintenis tot schadevergoeding (van rechtswege, er is geen wil). Het is een rechtsfeit maar
geen rechtshandeling.
o Kan ook door bezit van iemand die schade veroorzaakt, dus aansprakelijk
rechtmatige daad: verbintenissen ontstaan geheel onafhankelijk van de wil (bv.
Onverschuldigde betaling) rechtsfeit maar geen rechtshandeling geen ongeoorloofde
gedraging
, Blote rechtsfeiten: rechtsfeiten die niet ontstaan uit een gedraging, 18 jaar hebben bereikt,
doodgaan, buren zijn en dan heeft buurman ladderecht. Schema op blz. 212
Drie manieren wanneer een feit een verbintenis doet ontstaan:
1. Wet wijst Feiten aan als bronnen in verbintenissen
2. Ongeschreven recht als bronnen verbintenissen
3. Geen directe bron, echter past de feiten in stelsel van de wet
Titel 6.5: veelvoorkomende overeenkomsten hebben nadere regelgeving in boek 7
(gemeenschappelijke regeling)
Boek 7: bijzondere overeenkomsten: geldlening, schenking, bruikleen, pacht
Het ongeschreven recht geeft grenzen voor het opensysteem van verbintenissen
Totstandkoming overeenkomsten (boek 6 en boek 3)
Overeenkomst is meerzijdige rechtshandeling
Aanbod en aanvaarding (6:217)
Soms na langdurig onderhandelingsproces, precontractuele fase
6:219, regelend recht, dus er kan van afgeweken worden
Schriftelijk aanbod vervalt na termijn (afwijking kan duur termijn zijn)
Aanbod met termijn is onherroepelijk
Aanbod
Is sprake wanneer de belangrijkste elementen van de inhoud overeenkomst bevat
Partijen kunnen voor in deze fase nog afbreken voor aanbod, dan volgende fase
Aanbod kan voorwerp onderhandelingen zijn
Niet ieder aanbod is geldig:
o ‘Aantal en prijs is overeen te komen’ of huis in de woninggids is uitnodiging
voor onderhandelingen
o Advertentie media markt, op te vatten als een aanbod
Herroepelijk aanbod:
Aanbod kan terug worden genomen als dit tijdig wordt gedaan
Niet meer mogelijk na acceptatie aanbod
Niet meer mogelijk nadat mededeling aanvaarding is verzonden
Onherroepelijk aanbod (6:219):
Ontbreekt de mogelijkheid aanbod in te trekken
Onherroepelijk door termijn of andere wijzen vermeld in aanbod
Optiebeding aanbod: bij aanbod nog een optie erbij zetten, kan niet worden opgezegd na
acceptatie (4 extra bussen op de bestelling)
Aanbieding is vrijblijvend: na aanvaarding kan op aanbod nog terugkomen
Terstond: onmiddellijke reactie (meteen telefoon pakken)
Onverwijld: snel reageren, zelfde dag het liefste
, Bekwame spoed: binnen 2/3 dagen reageren
Verval van een aanbod:
Niet binnen termijn aanvaard
Aanbod wordt verworpen
o Afwijkende aanvaarding wanneer afwijking niet slechts ondergeschikte
punten betreft (transportkosten inbegrepen want ondergeschikt punt
wanneer dichtbij ligt, niet zo wanneer ver weg, dan nieuw aanbod met
exclusieve transportkosten)
Na herroeping komt aanbod vervallen
Voorwaarde is eraan verbonden (zolang voorraad het heeft, wanneer niet is verval)
Mondeling aanbod: vervalt wanneer het niet onmiddellijk wordt aanvaard, tenzij bedenktijd
Schriftelijk aanbod: vervalt wanneer het niet binnen redelijke tijd aanvaard wordt
Door de dood of verlies handelingsbekwaamheid vervalt een aanbod niet. (erfgenamen
doen het)
Aanvaarding:
Verklaring wederpartij dat aanbod is aanvaard
Overeenstemming inhoud aanbod en aanbod moet nog van kracht zijn
Wilsverklaring is nodig voor aanvaarding
Verklaring heeft pas werking na het is bereikt tot wie het gericht is
Niet tijdig bereikt is geen overeenkomst
Soms kan een overeenkomst toch tot stand komen na bereik gerichte wanneer:
Door diens handeling is het niet tijdig bereikt (op vakantie gaan)
Handeling van personen voor wie hij aansprakelijk is (zoontje verscheurd brief)
Omstandigheden bepalen dat het zijn nadeel is (overstroming gebied en geen post
bereikt)
Tijdstip is onjuist opgevat, aanbieder laat het doorgaan
6:223: aanbieder hecht veel waarde, aldus niet tijdig verkregen deal gaat wel door
Twee soorten omstandigheden: economische toestand, of geestelijke omstandigheden
Europese richtlijnen:
Website moet wederpartij optie bieden te kunnen annuleren of herstellen
overeenkomst op afstand of aan deur bedenk tijd 14 dagen
koop bewoning bestemde onroerende zaak (natuurlijk persoon) afkoelperiode 3
dagen
Wilsverklaring
Rechtsgevolg (meerzijdige) rechtshandeling moet zijn gewild
Interne wilsverklaring is onvoldoende naar buiten toe moet het
Overeenkomst: twee overeenstemmende verklaringen nodig (mondeling,
schriftelijk, spullen in de kar leggen) wilsovereenstemming