Dit is een samenvatting van H8 Ecosysteem en evenwicht biologie HAVO. Hierin wordt alle stof uit het boek die nuttig is voor het examen of de toets makkelijk gepresenteerd.
Wist je dat uit studies blijkt dat het veel waardevoller is om je tijd tijdens het leren te besteden aan het begrijpen van ...
Duurzame voedselproductie is het beperken van schade aan een ecosysteem door het omwoelen van grond door visnetten,
kunstmest etc. De energiestromen, de toename en afname van energie in de vorm van organische stoffen zijn dan met elkaar in
evenwicht. Het beperken van doorbreken voedselketens/web zodat er geen verstoring ontstaat gebeurd door:
▪ Het beperken van bijvangst
▪ Het beperken van het doden van ‘goede’ organismen.
▪ Zorgen voor voldoende volwassen organismen die zich kunnen voortplanten
▪ Het beperken gebruik v fossiele brandstoffen
▪ Optimaliseren van de productie door het beperken van verlies door zieke organismen
▪ Beperkte overproductie
PRODUCENTEN
Algen zijn producenten. De hoeveelheid energie die zij vastleggen in hun organische stoffen wordt de bruto primaire productie
genoemd. Die organische stoffen zijn voor een groot deel brandstof en door dissimilatie maken de algen energie vrij die ze
bijvoorbeeld gebruiken om bladgroen te maken. De organische stoffen die zij daarna over houden is de netto primaire
productie. Die stoffen zijn de bouwstoffen en gebruiken de algen voor voortgezette assimilatie.
CONSUMENTEN
Voor garnalen, die algen consumeren, zijn de algen de brand- en bouwstoffen. Het omzetten van organische stoffen van het ene
organisme (algen) naar de andere (garnaal) heet voedselconversie. (BINAS 93A) De netto primaire productie is dus een
brandstof voor de consumenten van de eerste orde (ze gebruiken de energie) en is het de bouwstof (de garnalen bouwen hun
eigen lichaam) : secundaire productie. De vis die de garnaal eet heeft precies hetzelfde. En voor degene die de vis eet is de
voedselconversie een stuk lager, omdat er door dissimilatie een hoop energie is verbruikt, dus moet die er meerdere eten om
genoeg stoffen binnen te krijgen. Op elk trofisch niveau is er dus minder energie beschikbaar.
RECUDENTEN
Naast producenten en consumenten is er een derde groep organismen in een voedselketen, de bacteriën en schimmels, dat zijn
de reducenten. Hun voedsel zijn dode organismen, maar ook uitwerpselen, veren, haren, bladeren en takken. Het zijn de
schoonmakers van de wereld. Ook de reducenten dissimileren het grootste deel van de organische stoffen die zij opnemen: de
rest is de bouwstof voor hun cellen.
BIOMASSA
Om te bepalen hoeveel energie er in een organisme wordt opgeslagen, wordt eerst het drooggewicht bepaalt. Dit bestaat uit
organische stoffen, de biomassa, en mineralen. De mineralen vormen maar zo’n klein aandeel dat ze alleen bij hele nauwkeurige
berekeningen een rol spelen. Het gewicht van de biomassa wordt gewogen in vetten, eiwitten en koolhydraten en aan de hand
hiervan wordt de energie in Joules berekent.
Je bepaalt dan hun biomassa (droogmassa). In een voedselketen neemt samen met de biomassa ook de hoeveelheid
beschikbare energie af met elke orde.
, Door de afzonderlijke biomassa’s van de organismen in de verschillende trofische niveaus van een voedselweb neer te geven
ontstaat er een piramide van biomassa. Als de biosmassa omgerekend wordt in energie-inhoud krijg je een piramide van
energie. Dit geeft een beeld van hoe de energie zich verplaatst door verschillende organismen en hoeveel er uiteindelijk
overblijft. De piramide van aantallen geeft aan hoeveel organismen een bepaalde plant geeft.
Een snelle verandering in een ecosysteem zoals het uitsterven van een soort waardoor een andere soort ineens een vijand mist
en er plagen ontstaan heet een verstoring en is heel ongunstig voor een ecosysteem. De vorm van de piramides veranderd.
Koolstofkringloop
Een kringloop is een cirkel waarin producenten, consumenten en reducenten elkaar in stand houden. De route van het element
koolstof door het leven heet de koolstofkringloop (BINAS 93F).
SNELLE KOOLSTOFKRINGLOOP
Op het land
De CO2 wordt door fotosynthese en voortgezette assimilatie (het verteren van organische
stoffen) omgezet in → Koolhydraten, vetten, eiwitten. Deze stoffen worden door
consumenten opgenomen (voedselconversie). → Door dissimilatie komt de CO2 weer in de
lucht. Als een consument doodgaat, wordt dit door de reducenten afgebroken, waarbij ook
weer CO2 vrijkomt.
In het water
Co2 wordt enigszins opgelost in het water, waarbij bicarbonaat ontstaat. Deze stof wordt
door plantjes opgenomen en die maken hier weer organische stoffen van. Door
voedselconversie komt deze energie weer bij consumenten terecht. In het water zijn er ook
consumenten die bicarbonaat kunnen opnemen. Door een reactie met calcium ontstaat
hieruit kalk. Dit wordt weer gebruikt voor het externe skelet van sommige organismen. Het
dood materiaal van de consumenten wordt door reducenten weer omgezet d.m.v.
dissimilatie en de CO2 komt weer vrij.
LANGZAME KOOLSTOFKRINGLOOP
Koolstofdioxide van duizenden jaren terug komt nu pas in de lucht vrij door het gebruik van fossiele brandstoffen. Ook kunnen
de schelpen van schelpdieren zich ophopen tot een dikke laag, waaruit kalkgesteente ontstaat. In dit kalksteen zit nog CO2
opgenomen, wat pas vrijkomt bij zure regen of door verwering. Pas dan is de kringloop weer rond.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evikee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
