Dit document bevat van elk hoofdstuk van het hoofdstuk parlementaire democratie een samenvatting. Het boek wat ik heb gebruikt is 'thema's maatschappijleer vwo'. Ik heb dit gemaakt in de vierde en had een negen voor mijn schoolexamen.
Paragraaf 1 - Wat is democratie? Democratie gaat over politiek. De afspraken die gemaakt
werden in de Vrede van Münster maakten een einde aan de conflicten in Europa. Hiermee
zijn de staten ontstaan. Soeverein stond hier centraal, een staat op een bepaald gebied met
duidelijk grenzen en het hoogste gezag uitvoert en het monopolie van geweldsuitoefeningen
heeft. Staten respecteren elkaars soevereiniteit, maar verschillen op de manier waarop ze
politiek bedrijven.
Politiek gaat over het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden. Deze
keuzes worden in wetten vastgelegd die worden uitgevoerd door ministers, ambtenaren
politie en leger (dienaren van de macht). Deze keuzes zijn van algemeen belang, nu of
later krijgt de bevolking ermee te maken. Het dilemma in de politiek zit in of ze moeten
kiezen voor snel, daadkrachtig en efficiënt besturen of dat ze moeten kiezen voor
maximale participatie van de burgers waarbij je een zorgvuldig afweging maakt.
In een democratie gaat het om de macht van vele, het betekent letterlijk het het volk
regeert. Heel veel landen leven in een democratie, maar directe zeggenschap van de
burger is er nooit helemaal. Je ziet vaak vormen van indirecte of representatieve
democratie, maakt gebruik van trias politica en een rechtsstaat. Het volk kiest
vertegenwoordigers die beslissingen nemen en hun verantwoording aan het volk moet
afleggen. Dit wordt vaker gebruikt dat directe democratie omdat het praktischer is vanwege
de kleinere groep. Kenmerken van een democratie zijn individuele vrijheid, politieke
grondrechten, politie en leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden, onafhankelijke
rechtspraak en persvrijheid.
Bij een representatieve democratie maak je onderscheidt tussen het parlementaire stelsel,
rechtstreeks gekozen parlement is het hoogste machtsorgaan die indirect verantwoording
moet afleggen aan het volk waar er vaak nog een niet gekozen machthebber is (in
Nederland een constitutionele monarchie, niet gekozen koning), en het presidentiële
stelsel kiest de bevolking buiten het parlement ook de president die de uitvoerende macht
is. De president heeft geen ontbindingsrecht en kan het parlement dus niet verwijderen. De
regering kan worden weggestemd maar de monarchie niet. In een parlementaire democratie
(een vorm van representatieve democratie) kunnen burgers via gekozen
volksvertegenwoordigers invloed hebben op het beleid in het bestuur van het land. De
grondwet geeft aan hoe belangrijk vrijheid en gelijkheid in een democratie zijn. Deze
democratie zie je terug in de grondwet: taken en bevoegdheden van de drie politieke
machten zijn duidelijk, vanaf 18 mag je stemmen, regels politieke besluitvorming zijn
vastgelegd en overheid laat de media vrij.
Een dictatuur is het tegenovergestelde van een democratie. Machthebbers bepalen hier
alles zelfs, er is schending van mensenrechten. Kenmerkend voor een dictatuur is dat er
geen machtenscheiding is, maar dat dit allemaal uitgevoerd wordt door een groep. Er kan
dus nooit een rechtsstaat zijn. Er zijn ideologische, religieuze en militaire dictaturen.
Dictaturen die gebaseerd zijn op een ideologie hebben een communistische partij aan de
macht. Er is sprake van indoctrinatie, de partij-ideologie krijgen ze voorgeschoteld en
, hebben de burgers niets over te zeggen. Een religieuze dictatuur wordt ook wel
theocratie genoemd. Godsdienst is hier de staatsideologie geworden. Er wordt een
parlement en president gekozen, maar dit kan niet zonder toestemming van de niet gekozen
geestelijke leiders. In militaire dictaturen heeft het leger de macht.
Kenmerken van dictaturen: beperkte individuele vrijheid, nauwelijks politieke vrijheid, vaak
overheidsgeweld, geen onafhankelijk rechtsspraak en de media staat op censuur.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosreukers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
