Samenvatting
Tabelvormige samenvatting alle readerteksten Europa ESDG
- Vak
- Europa
- Instelling
- Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Samenvatting van 30 pagina's voor het vak Europa aan de RU
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Davies Na generaties van (religieuze) conflicten rond 1700 behoefte aan
neutralere connotatie(schaamte aan herinnering christelijke identiteit),
idee ‘Europa’ kwam op in plaats van het ‘christenheidconcept’.
‘Europese gedachte’ ontwikkelde zich steeds verder verschillende
ideeën over wat het in moest houden(geografisch, cultureel, politiek)
Geografisch: watergrenzen leggen maar deels vast, landgrens blijft lang
verschuiven. Veel kritiek op idee van Europa van de Atlantische Oceaan
tot aan de Oeral. (Rusland geografische antithese van Europa.) Europa ’s
grenzen als eb en vloed.
Cultureel: culturele gemeenschap, nog steeds grote rol christendom.
Christelijke traditie als beginpunt van de ‘Europese gedachte’. Ondanks
christelijke suprematie tot midden 20ste eeuw, is niet te ontkennen dat
de meest vruchtbare stimulansen van de moderne tijd oorspronkelijk
een heidens karakter hadden.
Politiek: ‘Europa’ een utopie. Na WOII Europese ideaal nieuw leven in
geblazen door politici in een poging de oorlogswonden te genezen. Val
SU (1989-91) opende de blik op een pan-Europese gemeenschap die
naar alle hoeken van het continent zou kunnen uitvloeien. Zowel de
voor- als tegenstanders zagen echter de fragiliteit van het Europese
ideaal.
Al meer dan 500 jaar hoofdprobleem definiëring Europa: in- of uitsluiting
Rusland. Criteria: economische vooruitgang, Catharina riep Rusland uit
als Europese staat(1767),angst voor Russische ‘beer’, Russische rol
nederlaag Napoleon, Russische intellectuelen: twijfel over Europeesheid
van Rusland. Bolsjewieken gezien als Aziatisch en barbaars, isoleerden
Rusland van Europa. Na val communisme kon men ‘terugkeren’ naar
Europa. Discussie over imperialistische erfgoed (Rusland vergeleken met
Engeland). Blijvende twijfel over Europeesheid van Rusland.
Europa ’s culturele subklassen: na WOII: West-Europa, Oost-Europa,
vanaf 1980: Centraal-/Midden-Europa.
Moeilijk idee Europese eenheid vast te houden ten tijde van (Koude)
oorlog.
Hugh Seton-Watson(1916-84), 3 fundamentele punten: 1). De noodzaak
van een Europees ideaal, 2). De complementaire rol van Oost- en West-
Europese landen en 3). Het pluralisme van Europa ’s culturele traditie.
Onduidelijkheid over inhoud/ belangrijkste componenten concept Europa
maar wel paar prominente onderdelen: wortelen van het christendom in
Griekenland, Rome en het Jodendom, de Verlichting, imperialisme etc.
Europa als orkest: soms spelen bepaalde instrumenten maar een kleine
rol of vallen ze even stil maar het ensemble blijft bestaan.
Politiek is Europa nooit verenigd geweest, diversiteit is 1 van de meest
belangrijke en duurzame karaktereigenschappen van Europa.
Het idee van een Westen bestaat al sinds de Grieken, die zichzelf
tegenover het barbaarse Perzische Oosten zagen staan. Door de tijd
heen is dit geadopteerd door een lange generatie van politieke belangen
om zichzelf te identificeren en af te zetten tegen de buren. ‘Westerse
beschaving’ heeft zo eeuwenlang laag op laag van betekenissen en
connotaties gekregen: het Romeinse Rijk, Christelijke beschaving, de
KAthollieke wereld, Protestantisme, de Franse variant(verlichting en
Revolutie), de Imperiale variant, de Marxistische variant(spiegelbeeld
van de imperiale variant), de eerste Duitse variant(WOI, Duitse controle
over Mitteleuropa), de WASP-variant(White Anglo-Saxon Protestant, Brits
en Amerikaans), de tweede Duitse variant (WOII, Nazi’s), de
Amerikaanse variant en de Euro-variant. westerse beschaving een
mengelmoes van intellectuele constructies, ontworpen om de belangen
van hun auteurs te bevorderen. Allemaal met redenen om zich af te
1
, keren tegen ‘het Oosten’.
Bepaalde aannames die blijven terugkeren: 1). Dat oost en west weinig
tot niets gemeen hebben, 2). Dat de verdeling van Europa gerechtigd is
door natuurlijke en onoverbrugbare verschillen, 3). Dat het westen
superieur is(het oosten claimt dit echter andersom) en 4). Dat alleen het
westen de naam ‘Europa’ verdient.
4 mechanismen ingesteld om het noodzakelijke effect te bereiken: 1).
Reductie (inkrimping), 2). Eliminatie, 3). Anachronisme (bijv.: IJzeren
Gordijn) en 4). Nadruk op en enthousiasme voor taal. de normale
mechanismen van propaganda.
Niet te ontkennen dat er belangrijke lijnen op de kaart zijn gezet die
Europa verdeelt in Oost en West. De Oost-West verdeling is nooit
vaststaand of permanent geweest maar het negeert de sterke
verschillen binnen het Westen en het Oosten en de sterke historische
verschillen tussen Noord en Zuid. Europa zo beter in 5 of 6 delen
moeten worden verdeeld. Ook altijd een centrale kern en uitgebreide
periferieën gehad, echter geen simpele definitie van die kern.
Oost-Europa is niet minder Europees vanwege armoede,
onderontwikkeling of beheersing door tirannen. Misschien is het juist
meer Europees omdat het de Europese waarden ter harte neemt die
West-Europa als vanzelfsprekend zien. Westerse beschaving is echter
geïdealiseerd. Men neemt al het goede en filtert het slechte eruit(en
geeft dat aan het oosten).
Europa is een culturele constructie en kan niet worden gezien als een
Delanty vanzelfsprekende eenheid. Het is net zo goed een idee als een realiteit.
Pas in tegenspoed werd Europa een zelfbewust idee. Het belichaamt een
groot complex aan ideeën en idealen
De term ‘Europa’ gaat niet alleen maar over eenheid en insluiting maar
ook over uitsluiting en constructie van verschillen op basis van de
normen van deze uitsluiting.
2 modellen van collectieve identiteit in Europa waartussen steeds weer
spanningen zijn: 1). Een exclusivistische en formele notie van het
staatsbestel en 2). Een notie meer gebaseerd op participatie en
solidariteit.
het ‘Europese idee’ kan een basis vormen voor een collectieve identiteit,
maar alleen als dit is gefocust op een nieuwe opvatting van
burgerschap.
Het is niet waar dat het idee van Europa steeds gelinkt was aan een
streven naar de waarden van vrijheid, democratie en autonomie. Er was
geen ‘European spirit’. Het idee dat de wortels van Europa liggen in het
Latijnse Christendom, humanistische waarden en liberale democratie is
ongegrond en mystificerend. Er loopt geen samenhangend idee door de
Europese geschiedenis van begin tot eind en de historische grenzen zijn
enkele malen verschoven. Wat wel steeds terug komt in de Europese
geschiedenis is tegenspoed, het idee van Europa is meer het product
van conflict dan van consensus.
Het idee van Europa is meer verbonden geweest aan traditie van de
staat en de cultuur van elites dan met de politiek van de
burgermaatschappij. Moet worden losgekoppeld van de staatstraditie.
Zonder een sociale dimensie van het Europese idee zal het in de handen
vallen van nationalisten en bureaucraten.
Definiëren van Europa is problematisch omdat het niet vanzelfsprekend
is. Idee Europa geconstrueerd en gebruikt voor strategische doeleinden.
Historische projectie, universeel makend idee onder de eeuwigdurende
dreiging van de versplintering van machten binnen Europa.
Europa is gevormd als cultureel referentiekader voor de vorming van
2
, identiteiten en nieuwe geopolitieke realiteiten. Het idee van Europa is
altijd verbonden gebleven aan etnisch-culturele waarden die een
concretiserend effect hebben op collectieve identiteiten.
Het idee van Europa kon geen samenhangende collectieve identiteit
worden doordat in plaats van een Europese identiteit nationale
identiteiten werden gevormd.
Het idee van Europa bestond lang voordat mensen zichzelf werkelijk
begonnen te identificeren met Europa en zichzelf gingen zien als
Europeanen.
Hoe werd Europa een (culturele) realiteit en hoe leende het zich
vervolgens voor macht? Om dit te kunnen beantwoorden is het
onderscheid tussen idee, identiteit en realiteit belangrijk.
Zien als een potje politiek voetbal: Europa is de bal, de spelers de
identiteitsprojecten en het veld is de geopolitieke realiteit waarop het
spel (het discours) wordt gespeeld. Het idee van Europa is nooit totaal
gecontroleerd door een van de spelers op het veld. Het bezet de
cultureel symbolische ruimte waarom wordt gestreden door collectieve
identiteiten.
Als culturele ideeën onderdeel worden van politieke
identiteitsvormingprosessen, kunnen zij ideologieën worden. Identiteiten
worden dan ziekelijk, een soort voertuigen voor de reproductie van
dominante ideologieën. Identiteiten kunnen ook een ziekelijke vorm
aannemen als zij gestructureerd worden tegen een categorie van
anders-zijn. ‘wij’ wordt dan niet meer gedefinieerd vanuit gedeelde
ervaringen of doelen maar vanuit de ontkenning van de ‘ander’. Eerst
door het te benoemen, dan door middel van demonisering en
uiteindelijk door het zuiveren van ‘andersheid’. Verschillen tussen
identiteiten zijn niet slecht maar het gaat om de natuur van de
verschillen die worden geconstrueerd. Het verschil is pas negatief als
het ‘andere’ als bedreiging wordt gezien.
Verschil persoonlijke en collectieve identiteiten. Sinds de 16e eeuw was
er wel een vorm van collectieve Europese identiteit maar Europa was
nog geen onderdeel van persoonlijke identiteiten tot aan de Verlichting.
Veel van wat Europa is, is gereconstrueerd en vaak ook licht vermomde
19e eeuwse imperialistische ideeën. Zowel toen als nu is het resultaat
hetzelfde: oppositionele stromingen, subculturen, regionale en sociale
bewegingen worden vervreemd in een poging tot het beroepen van een
meta-gemeenschap.
Idee van Europa was vooral van bovenaf geconstrueerd, niet echt van
beneden af. Meer ontstaan als ideologie van intellectuelen en politieke
klassen. Soort contrarevolutionaire ideologie van de elite. Grote rol
intellectuelen in het vormen van collectieve identiteiten.
Tegenwoordig is Europa deel van een hegemoniaal(dominante ideologie)
cultureel discours. Europa als soort meta-norm van legitimatie van het
streven een machtsstrategie. De dominante ideeën zijn nooit onder
controle van een enkele heersende elite en kan gebruikt worden om
macht te ondermijnen. Het Europese idee kan dus gezien worden als
een totaliserend idee dat instort op het moment dat het hegemoniaal
gaat worden.
1 van de centrale kenmerken van Europa als een geopolitieke entiteit is
het proces waarbij de kern is doorgedrongen tot in de periferie om een
krachtig systeem van controle en afhankelijkheid te creëren.
Kolonialisme en verovering hebben Europa verenigd, niet vrede en
solidariteit. Altijd is er een anti-model tegenover iedere model van
Europa. Europa geen natuurlijk geopolitiek kader maar opgemaakt uit
een kern en een aantal grenslanden die nauw verwant zijn aan de
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KarlijnLuk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen